Mireille Geus
Categorie: Recensies 10-12jr
De andere weg
Ook in het nawoord komt niet meer informatie dan dat het boek gebaseerd is op een brief met de datum 5 oktober 1537. Ene Maeycken schreef aan haar vijftienjarige zoon Adriaan een afscheidsbrief in de wetenschap dat ze op de brandstapel zou sterven. Dat gebeurde in Antwerpen.
Mireille Geus heeft de vrijheid genomen om rond deze Maeycken een ander gezin te verzinnen. In Nederland dus, en nog wel ergens in de buurt van Haarlem.
De Haarlemmermeer was in die tijd meer water dan land, te meer omdat de Tachtigjarige Oorlog woedde en het land onder water was gezet. In die tijd waren de Spanjaarden in het land, en in datzelfde jaar, juli 1573, waren zij er in geslaagd om Haarlem in te nemen. Er moeten haast wel vreemde soldaten geweest zijn en bemoeienis van hun kant, maar daar wordt in het boek niet over gesproken.
Het zal de schrijfster dus alleen te doen zijn om het geloofsverhaal. Maar waarom vertelt ze niet over de ‘hagepreken’ zoals de geheime bijeenkomsten van doopsgezinden genoemd worden?
Jammer, het zijn gemiste kansen. Het hoeft natuurlijk geen geschiedenisboek te worden, maar jonge lezers een beetje porren en hun interesse proberen te vangen? Met minstens tips waar je meer informatie kan zoeken.
De achtergrond die ze schetst klopt wel: hoe het er aan toe ging bij arme mensen, op school en in de kerk.
Haar hoofdpersoon is Nelleken. Zij is twaalf jaar, woont met haar moeder en drie broertjes in een armoedig huisje, haar vader is er niet meer. Wat hem overkomen is wordt niet verteld.
Voor vaders dood waren Nellekens ouders in contact gekomen met het doopsgezinde geloof, en hebben dat omarmd. Ze verwierpen de katholieke regels. Ze wilden dus ook niet meer naar de kerk, en woonden geheime bijeenkomsten bij. Moeder blijft dat doen, na vaders dood, maar nu er geen inkomsten meer zijn, wordt het wel erg moeilijk. De meester op school vraagt om turf - een vorm van schoolgeld die in die tijd gold- maar ook dat hebben ze niet. Meester vraagt ook of ze naar de kerk komen, en één keer krijgt Nelleken haar moeder zo ver, maar dat is dan meteen de laatste keer. Haar moeder blijkt bereid heel ver te gaan voor haar nieuwe geloof. Ten koste van haar kinderen...
Op de gemiste kansen na vind ik het een aardig verhaal. Geus geeft een goed beeld van het dagelijkse leven in de zestiende eeuw - al denk ik echt niet dat een kind in die tijd het woord ’sorry’ bezigde! - en het is heel leuk zoals ze een parallel trekt met wat de meester vertelt over de brieven van zijn neef en zijn hond.
ISBN 9789025751388 | Hardcover | 175 pagina's | Gottmer | september 2013
Leeftijd: 10+
© Marjo, 25 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De andere weg
Nelleken woont met haar moeder en drie broertjes in een klein, gehorig huisje in een niet bij naam genoemde stad. Haar vader is een jaar geleden onverwacht overleden en het gezin heeft nauwelijks geld voor eten, kleding of turf. Nellekens jongste broertje is nog maar een baby.
Vlak voor vaders overlijden, waren hij en Nellekens moeder van het katholieke geloof naar het streng verboden geloof van de doopsgezinden overgestapt. Maeyken, Nellekens moeder, heeft daarin het ware geloof gevonden. Kerken zijn er niet,een bijeenkomst moet stiekem bij iemand in huis plaatsvinden of, als dat niet kan, buiten in het veld. Naar een bijeenkomst gaan is erg gevaarlijk, als ontdekt wordt dat mensen doopsgezind zijn, worden ze opgepakt en vaak op een akelige manier, publiekelijk terechtgesteld.
De katholieke buren zijn bezorgd om het vaderloze gezin en proberen op hun manier goed te doen, wat helemaal anders uitpakt dan ze voor ogen hadden.
De twaalfjarige Nelleken is niet blij dat haar moeder zulke grote risico's neemt, wat moeten zij als moeder er niet meer is? Ze vraagt haar moeder evengoed naar de katholieke kerk te gaan maar dat weigert Maeyken. Het is haar geloof niet meer.
Maar iedereen houdt elkaar in de gaten en smoesjes om zondags niet naar de katholieke kerk te gaan kunnen niet eeuwig duren. Nelleken houdt haar hartvast. Ze begrijpt niet waarom haar moeder zo doet. Zij en haar broertjes zijner toch ook nog? Daar moet ze toch ookaan denken? Een verrader slaapt nooit. Maar als Nelleken haar moeder met haar zorgen confronteert, blijkt hoe stevighet nieuwe geloof in moeder geworteld is.
Nelleken,’ zegt haar moeder, Nelleken, alsjeblieft, stop ermee. Zoals jij het zegt, klinkt het alsof we in levensgevaar zijn en ik jullie in gevaar breng door mijn geloof. Zo wil ik niet denken. Je moet doen wat je moet doen. Alles kan altijd misgaan. ‘
Het geloof geeft haar kracht en rust ook al vraagt het grote offers.
Moeder belandt uiteindelijk in de gevangenis en Nelleken bedenkt een plan om haar moeder te redden, maar dat lukt niet.
Dankzij een verzoek van de doopsgezinde gemeenschap aan uitgeverij Gottmer, twee jaar geleden, verscheen uiteindelijk dit boek. "Begrijpen doe ik mijn personage niet, maar voor mijn boek moest ik haar keus aannemelijk maken.” zegt Mireille Geus in een interview.Om eerlijk te zijn straalt het verhaal dit onbegrip ook wel een beetje uit.De schrijfster legt namelijk in dit boek alles wat met het geloven te maken heeft behoorlijk nauwgezet uit, soms zelfs een beetje té uitvoerig.
Maar ze geeft wel erg mooi weer hoe belangrijk het geloof was in ieders leven. Maar het kan Maeyken op een gegeven moment niet meer schelen hoe haar omgeving over haar oordeelt. Het nieuwe geloof is alles voor haar, ze wil alle gevaren trotseren maar ze gaat daarin wel héél ver.
Nelleken probeert te redden wat er te redden valt en vraagt haar moeder vaak naar het waarom, of om een beetje water bij de wijn te doen. In haar antwoorden gebruikt Maeyken bewoordingen en gelovige teksten die Nelleken niet altijd snapt maar sommige dingen zijn ook gewoon niet te begrijpen.
De twijfels, de angst en onzekerheid van Nelleken rond het gedrag en de de houding van haar moeder zijn mooi beschreven. Ook de tijdsgeest, de sfeer, de schrijnende armoede is bijna voelbaar weergegeven.
Het is gelukkig niet allemaal kommer en kwel, vooral de twee broertjes van Nelleken zorgen met hun ondeugende streken vaak voor dolle pret, regelmatig zithet hele gezin te hikken van de lach. Ook hebben ze erg gezellige momenten tijdens het eten of zoals de keer dat ze gingen schaatsen en lekker warm ingepakt keken hoe de broertjes hun capriolen uithaalden.
Het is een aangrijpend en heftig verhaal. In haar nawoord schrijft MireilleGeus dat ze het geschreven heeft omdat vandaag de dag nog steeds mensen aan hun geloof ten onder gaan. 'Het is dus een onderwerp van alle tijden en alle mensen.' Dat is ook zo, er is door de eeuwen heen enorm gemoord en geplunderd uit naam van het geloof. Maar of dit boek begrip en inzicht rondom geloven oplevert?
'Ik weet het niet,' zegt Nelleken.
'Wat weet je niet?'
'Waarom geloven elkaar niet gewoon met rust laten,' antwoordt Nelleken, 'dat snap ik niet. Niemand wil een ander kwaad doen, want in alle geloven is dat een regel of voorschrift of wens.'
'Ons geloof is het zuiverste,' zegt moeder en ze sluit haar ogen even. 'Daar zijn ze jaloers op.'
Ik ben erg benieuwd naar reacties van de jongeren zelf, hoe vinden zij dit boek?
ISBN 9789025751388 | Hardcover | 175 pagina's | Gottmer | september 2013
Leeftijd: 11+
© Dettie, 19 november 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Naar Wolf
Ze zitten dan in groep 7. Zoltans ouders kunnen het niet meer zo goed met elkaar vinden en zijn moeder vertelt op een dag dat ze wel wil verhuizen, maar ja, Zoltan gaat nu net naar de laatste klas. Is dat wel een goed idee? Als evenwel Wolf steeds meer om gaat met Leo, zegt Zoltan op een dag tegen zijn moeder dat hij wel wil verhuizen. En na de verhuizing hebben de jongens geen contact meer.
Op een dag spreekt een vrouw hem aan, het is de moeder van Wolf, die vraagt of hij nog een keer wil komen.
Het verhaal begint met Zoltan die zich met zorg aankleedt en die zenuwachtig op pad gaat, met de bus naar de stad, waar hij afgesproken heeft dat hij Wolf zal zien. Tijdens de reis denkt hij terug aan de vriendschap, en beseft dat hij Wolf erg mist.
Maar het is niet Wolf die hem opwacht bij de bushalte, maar zijn moeder. Het is een dag die begint en eindigt met 'dead end'... een mooi verhaal over de dingen die het leven nu eenmaal voor je in petto kunnen hebben.
ISBN 905637964X | Paperback | 96 pagina's | Kidsbibliotheek | september 2008
Leeftijd: 11+
© Marjo, juli 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer: