Rotgeluk
Kristien de Wolf

Tien verhalen over dromen en verwachtingen leren ons dat geluk niet voor het oprapen ligt. Nu wisten we dat al wel, maar hoop doet leven. In deze verhalen wordt die hoop de grond ingeboord, en dat niet altijd met een zachte hand.

In het titelverhaal wordt een massaontslag aangekondigd. Slechts enkelen zullen mogen blijven. De hoofdpersoon denkt wel te kunnen voorkomen dat hij de laan uit wordt gestuurd: hij bedenkt een plannetje. Natuurlijk is de uitkomst daarvan heel anders dan hij het zich gedacht had. Het is niet het sterkste verhaal, het is te voorspelbaar.

Het verhaal dat het meest aanspreekt is De Ring. Het is een niet alledaags verhaal, over een ring die de show steelt...

In het gezin van twee zusjes komen iedere zondag een oom en tante eten, die zelf geen kinderen hebben. Als de achtjarige hoofdpersoon aan haar vader vraagt waarom oom en tante geen kinderen hebben, is het antwoord: ‘Tante Angelina is niet gezegend geraakt.’ Een raadselachtig antwoord! Het zijn immers priesters die zegen uitdelen?
Als tante van oom een ring krijgt, zijn de overige dames daardoor gefascineerd. Er staat iets in gegraveerd: ‘Wie jou ziet moet voor je dansen.’ Oom legt niets uit, maar het zal een ware uitspraak blijken! Maar voordat het zo ver is, droomt het jonge meisje ervan dat zij ooit de ring aan haar vinger zal schuiven. Als tante Angelina die droom hard verscheurt, schrijft Kristien de Wolf dit:

‘We zaten opgesloten in onze eigen hoofden en geraakten daar niet meer weg. Ik kreeg het benauwd van mijn gedachten en ook van de verraderlijke rust die maar bleef aanhouden.
Opeens kon ik niet meer slikken. Met mijn mond vol bleef ik zitten. Mijn moeder merkte het niet eens. De stilte boven de tafel verzamelde alleen maar meer gewicht en werd steeds dichter. Ik zag ze als een koude nevel van onze tafel oprijzen, tot ze stolde tot een naakt, wit blok beton dat ons definitief van elkaar scheidde. Even dood als de ring zelf was deze stilte, even ijselijk als de tochtige diepten waaruit hij moest zijn opgedolven.’

Zulke prachtige volzinnen gebruikt de schrijfster gelukkig vaak. Hoe deprimerend de inhoud van de verhalen soms ook is, de taal die zij gebruikt om het ons te vertellen maakt veel goed.

Er is een verhaal over het onbegrip tussen twee culturen, en dat van de vrouw die onverwacht een lot cadeau krijgt en meteen de wildste visioenen krijgt voor als de hoofdprijs aan haar uitgekeerd gaat worden. Nog een bijzonder verhaal: dat van de vrouw die door haar eigen lichaam wordt toegesproken. Het eindigt met een onverwachte, maar zeer toepasselijke ontknoping.

‘Mooi is dat’, vervolgde het misnoegd. ‘Jij zou geen geschenk als ik onder je hoede moeten krijgen.’
‘Een geschenk? Jij? Een vat vol weerspannigheid, een bad vol miserie, dat is wat jij bent. Nooit kun je een keertje gewoon doen wat ik vraag. Moe, ziek of lui, het is altijd wat.’

Tien verhalen, heel verschillend, wat betreft zeggingskracht en wat betreft het onderwerp. Maar steeds zijn er mensen op zoek naar geluk, en steeds is er dat deksel op de neus. Wat de verhalen ook gemeen hebben is de toon, licht tot zwaarder ironisch. Van deze hoofdpersonen heeft de schrijfster geen hoge dunk.
Die heb ik dan weer wel voor Kristien de Wolf. Dit debuut overtuigt.

De Extazereeks, een gezamenlijk initiatief van het literair tijdschrift Extaze en Uitgeverij In de Knipscheer, biedt schrijvers die eerder in Extaze hebben gepubliceerd de mogelijkheid hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De vormgeving van omslag en binnenwerk is van Els Kort.

ISBN 9789062659654 | Paperback | 116 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | oktober 2017
Extazereeks deel 5

© Marjo, 16 januari 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Lekhoofd
Haro Kraak

Noah Kremer lijdt aan synesthesie: hij proeft geluiden en ziet letters en cijfers in kleuren.
Jarenlang dacht hij dat iedereen dat had, maar toen hij ontdekte dat het niet zo was vielen ineens allerlei dingen op zijn plek. ‘De grenzen tussen mijn zintuigen waren geenszins waterdicht. Er lekte van alles in dit hoofd.’ Duidelijkheid dus, maar tegelijk inderdaad ‘een lijden aan’. Want Noah is raar, een freak.

‘Zo komt hij op school in de problemen wanneer hij probeert uit te leggen waarom hij het moeilijk vindt om ‘witte sommen’ op te lossen: ‘Misschien probeert u het extra moeilijk te maken, en dat is niet erg, maar ik ben al niet zo goed in rekenen en dan schrijft u de één, de drie en de acht allemaal wit in plaats van lichtblauw, donkerrood en mintgroen en ik vraag me gewoon af waarom.’ De reactie van de juf is niet mis te verstaan: ‘Als je nog één keer zulke nonsens uitkraamt in mijn klas, Noah, dan moet je voortaan alle sommen voor het bord maken. Ik laat me niet voor de gek houden door een kind van tien.’

Dan ontmoet hij op de middelbare school Teun, net als hij een eenling, al heeft Noah heel lang niet door dat er met Teun ook iets aan de hand is. Hij is blij met een vriend, en als Teun, die de zoon is van een psychiater, hem ook helpt te ontdekken wat er bij hem allemaal anders is dan bij de doorsnee mens, is hij redelijk gelukkig.

Noah groeit op, krijgt medische problemen – epilepsie – maar is natuurlijk een gewone tiener die de wereld wil ontdekken. Helaas grijpt hij met Teun naar drugs. Het is aanvankelijk een deel van hun experimenten, maar het loopt uit in misbruik.
Thuis is de situatie ook niet erg evenwichtig. Noah betrapt zijn moeder op stelen en zij bekent dat ze kleptomane neigingen heeft. Zijn vader gaat failliet, maar wil er zijn levenswijze niet voor aanpassen. Hoe raar het ook klinkt: de huwelijksproblemen van Noahs ouders vormen de aanleiding tot een breuk met Teun, en Noah vervalt van kwaad tot erger.
Ook dit is een deel van de thematiek: de ouders weten niet hoe ze met Noah om moeten gaan. Ze weten evenmin als de jongen zelf lang niet wat er aan de hand is, maar daarnaast hebben ze zelf problemen, en willen ze koste wat kost de schijn voor de buitenwereld ophouden.

Het verhaal wordt verteld als terugblik, op aanraden van Feiko, zijn begeleider in het centrum waar Noah zich bevindt. Wat de aanleiding is dat hij in een instelling ligt? Dat wordt pas duidelijk als je zo ver in het verhaal zit dat je het ook uit leest.

In de eerste helft van het boek denk je dat het thema van het boek synesthesie is, maar daar is in het tweede deel nauwelijks meer sprake van. Dan gaat het meer om het thema vriendschap. Het boek lijkt daardoor onevenwichtig. Als je het boek kunt zien als een coming of age waarbij de hoofdpersoon zijn afwijkingen een plaatsje moet zien te geven voor hij echt volwassen genoemd kan worden, dan lees je het verhaal al heel anders. Die onevenwichtigheid is jammer, want dat deze debutant een talent heeft is duidelijk. Laten we dus een tweede boek afwachten.

Haro Kraak (1986) studeerde sociologie en journalistiek in Amsterdam en is bekend als verslaggever en recensent bij de Volkskrant. Hij schrijft onder andere over literatuur, populaire cultuur en media.

ISBN 9789025447410 | Paperback | 240 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | september 2016

© Marjo, 13 januari 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Waterjager
Chris Polanen

Paramaribo, ruim twintig jaar na heden. JC (=Jean-Christophe) heeft heimwee naar het Paramaribo van vroeger, toen zijn straat er was zoals vele anderen:

‘Een asfaltweg met zowel houten als stenen huizen in verschillende staten van verval. Zinken daken waarop elke regendruppel te horen was.
Kippen en honden scharrelden tussen de papaja- en bananenbomen en de felrood bloeiende faya-lobi. Groene hagedissen doorkruisten de moestuinen met groentesoorten, die Surinamers hun kinderen dagelijks dwongen te eten. ’Hoe bitterder, hoe gezonder.’

Als JC nu uitkijkt over de Julianastraat ziet hij bruin water, waar huizen boven uit steken. De dijken zijn doorgebroken, en de rivier staat nu in de hele stad. Een lege stad. De bewoners zijn veelal weggetrokken, toen er een nieuwe stad werd gebouwd buiten bereik van het water, en de oude stad en de resterende bewoners aan hun lot werden overgelaten.
Het is nu een stad zonder gezag, zonder wetten. Basisvoorzieningen zoals elektriciteit, een goede watervoorziening, of communicatiemiddelen ontbreken. Er zijn nog goudzoekers, vissers en mensen die geen geld hebben om zich in de nieuwe stad te vestigen.

JC, zijn vier jaar jongere broertje en zijn ouders bleven; zijn vader weigerde het ouderlijk huis te verlaten. Zijn moeder werd het zat en vertrok naar Nederland. Zij nam Joshua, het broertje mee.

Als JC ouder wordt, ontwikkelt hij zich tot een leider. Hij kan vechten als de beste, en daarmee controleert hij degenen die zich eveneens ophouden in de ondergelopen stad.

En dan komt Joshua terug. Drieëndertig is hij, opgeleid tot arts. De jaren in IJmuiden waren jaren vol heimwee, hij voelde zich er niet thuis. Zijn terugkeer was onontkoombaar, al had hij geen idee wat hij aan zou treffen. Er was al jaren geen contact meer met zijn broer en zijn inmiddels overleden vader. Hij is verbijsterd door wat hij aantreft maar maakt al snel deel uit van JC’s leven. En zijn expertise als arts is er zeer welkom!

Nu hevige orkanen en overstromingen aan de orde van de dag zijn, is het scenario dat Chris Polanen schetst niet eens zo onvoorstelbaar. Zonder een overkoepelend gezag verloedert de samenleving snel, als daar überhaupt nog sprake van is.
Maar het achterliggend thema van het verscheurde gezin, de heimwee, het je nergens thuis voelen, is van alle tijden. Hier is de roman actueel:

‘In Suriname scheen de zon, werd je op straat herkend, was er altijd een reden om te lachen en te feesten, maar kon je ten onder gaan tijdens een van de vele crises met hun schaarste en inflatie. In Nederland kwijnde je weg omdat je de zon maandenlang nauwelijks zag, liep men je voorbij alsof je onzichtbaar was, maar was er in moeilijke tijden altijd subsidie of een uitkering. In Suriname kon je in de kracht van je leven overlijden aan de steek van een besmette muskiet, omdat men in het ziekenhuis geen medicijnen had of gewoon vergat dat je er lag. In Nederland hield men de meest agressieve vormen van kanker met geavanceerde behandelingen tegen zodat je nog jaren achter glas kon wegkwijnen, dromend over Suriname.’

Waterjager is het debuut van een in Suriname geboren dierenarts, die zelf ook last heeft van heimwee. Ook al speelt het verhaal in de toekomst, het is te realistisch om sciencefiction genoemd te worden. Helemaal een realistische roman is het evenwel ook niet, daarvoor is er te veel nadruk op de dromen, en is de rol van de overleden jongen Ambrose te groot.
Maar is een verzonnen verhaal mag alles, en het geheel is - op en wat uitgesponnen einde na - overtuigend, al was het maar door de fraaie manier van schrijven. Chris Polanen schrijft helder en schuwt geen moeilijke scenes. De liefde tussen twee broers in een verloederde samenleving waar een machtsstrijd gaande is levert en prachtig verhaal op.
Er is een verklarende woordenlijst van Surinaamse woorden achter in het boek.

Chris Polanen (1963) was zelf twintig toen hij naar Nederland kwam. Dit boek werd geïnspireerd door zijn eigen heimwee, maar hopelijk heeft Polanen nog genoeg thema’s om over te schrijven!

ISBN 9789048837137 | Paperback | 288 pagina's | Lebowski Publishers | mei 2017

© Marjo, 22 september 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Het geheim van mevrouw Grünwald
Diana Tjin

Anna wordt door haar oma naar een vriendin gestuurd. Dat is mevrouw Grünwald, een oude vrouw, die alleen woont. Als ze de deur opendoet voor Anna vraagt ze boos: ‘Wie ben je? Wat wil je van me?’ en ze grijpt naar een gouden halsketting waaraan piepkleine, blauw-violette vlinders hangen. Die ketting speelt een belangrijke rol in het verhaal dat mevrouw Grünwald vervolgens aan Anna vertelt.

Dat verhaal onthult een vergeten historische feit: de internering van mensen van Duitse afkomst, die op Suriname woonden toen Nederland aan Duitsland de oorlog verklaarde. De Nederlandse gouverneur Kielstra besloot de ‘Duitsers’ op te sluiten in kampen. Om de rust in Suriname te handhaven werden alle Duitsers geïnterneerd, ongeacht hun idealen. Zo eindigen nazi’s en zelfs joden in dezelfde interneringskampen.

Mevrouw Grünwald, haar man Fritz en hun twee kinderen waren onder hen. Ze werden bijna zeven jaar lang opgesloten in Kamp Copieweg. Ze hadden Duitsland nog nooit gezien, laat staan dat ze iets te maken hadden met het nazisme.
Voor zover dat lukte kregen de mensen in het kamp wel hulp van de Surinaamse bevolking. Ondanks hun Duitse naam waren zij immers Surinamers. Zo werden ze dagelijks van voedsel voorzien. Na de oorlog duurde het nog maanden voor ze eindelijk terug mochten naar hun oude leven.

In dit boek worden alle ontberingen, de angsten en de honger uit de doeken gedaan, als ook wat er binnen de gezinnen over wie zij haar verhaal vertelt allemaal speelde. En wat er gebeurde toen zij na de oorlog met haar kinderen in Amsterdam terecht kwam. Het doel was Duitsland, maar daar waren zij niet welkom, omdat het dorp waar ze heen wilden in Oost-Duitsland lag.
In Amsterdam was hen ook geen warm welkom ten deel gevallen, vooral de kinderen hadden het moeilijk op school en op straat: ze waren gekleurd in een tijd dat de samenleving niet zo gemêleerd was als nu. Hun Nederlands was niet zoals de Amsterdammers het kenden, ze spraken natuurlijk met een Surinaamse accent.

‘Opnieuw maakten ze ons uit voor rotte vis en wat dies meer zij. Je zou denken dat ze daar schoon genoeg van zouden hebben, dat het hen was gaan vervelen. Niets van dat alles. Stuk voor stuk deden ze mee. Heus niet alleen de militairen, heel gewone burgers namen met even groot enthousiasme aan die scheldpartij mee. Dat deden ze overigens niet omdat we hen iets misdaan hadden, maar louter omdat wij Duitsers waren. Het mooist van alles is, dat de meesten van ons nog nooit in Duitsland waren geweest, sommigen geen enkel woord Duits spraken…’

Het Geheim van Mevrouw Grünwald is fictief, maar wel gebaseerd op ware feiten. Het verhaal betreft een schandvlek uit het verleden, alsmede een probleem dat helaas van alle tijden is: kindermishandeling. Je vraagt je als lezer af waarom voor deze constructie gekozen is: het verhaal door de oudere vrouw laten vertellen aan een kind. Het is natuurlijk wel hetgeen de schrijfster kwijt wil aan de lezer, maar wat moet het kind Anna er mee? Natuurlijk blijkt er een verband te zijn, want het boek gaat ook om een groot sociaal probleem. Wat mevrouw Grünwald heeft meegemaakt, moet Anna’s ogen openen.

Diana Tjin (1961, Amsterdam) is van Surinaamse afkomst, maar geboren in Nederland. Aan de Universiteit van Amsterdam studeerde ze klassieke talen. Ze is informatiewetenschapper bij de Universiteitsbibliotheek. Het geheim van Mevrouw Grünwald is haar debuutroman.

ISBN 9789062659548 | Hardcover | 232 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | april 2017

© Marjo, 17 augustus 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Sterker door strijd
Julie van Mol

Jeetje, de hoofdpersoon maakt kennis met Hyves!! En het boek speelt nog maar tien jaar geleden! Wat zijn de ontwikkelingen snel gegaan…
De 32-jarige Anouk is neergestreken in Rotterdam, een voor haar onbekende stad. Ze heeft er een baan, waar ze zich ten volle op werpt. Ze is manager van een werving- en selectiebureau.
Een grotere uitdaging is het om de stad te leren kennen. Haar vriendin Es zegt:

‘Van jou verwacht ik creativiteit en geen monddoodheid. Word lid van die sportschool bij jou in de straat. Ga met Anne en Simon de hort op en klets dan tegen mensen aan met wie je later kunt afspreken. Of gebruik Hyves.’

Anouk maakt een account aan en heeft binnen de kortste keren contacten, waarvan sommigen inderdaad goede kennissen lijken te worden. Natuurlijk heeft ze buren, een ervan is een oudere vrouw, Sjaan, die haar van alles vertelt over Rotterdam, hoe de stad was in haar jonge jaren. Zo krijgen we heel veel informatie mee: over de Hef, over het bombardement op Rotterdam, over het zomercarnaval, over Kaat Mossel. Heel veel sfeerbeelden.
Ook leert ze een man kennen, via Hyves. Wat begint met leuke chatmomenten wordt een relatie. Mark is eigenaar van twee clubs in Amsterdam.
Zo leert ze langzaam Rotterdam en zijn inwoners kennen en voelt ze zich steeds meer thuis.

Maar natuurlijk gaat niet alles goed. Toen ze promoveerde tot manager passeerde ze daarbij haar collega Marieke, die er bepaald niet gecharmeerd van was dat zij de baan niet kreeg. Zij is wraakzuchtig, stookt de anderen op kantoor op achter Anouks rug, en verzint steeds dingetjes om Anouk te pesten. Tot ze op een dag te ver gaat. Wie gaan de collega’s geloven? Marieke of Anouk?
Ongeveer op het zelfde moment doet Mark een voorstel waar Anouk geen zin in heeft. Dat leidt tot vervelende ontdekkingen.

Een roman die speelt in een tijd waarin al de moderne communicatiemiddelen nog niet bestonden. Het waarom daarvan wordt duidelijk als je weet dat de schrijfster in 2007 aan dit boek, haar debuut, begon. Het wordt geschreven vanuit een ik-persoon. Er zitten dan ook autobiografische elementen in.
De sfeertekeningen en verhalen over de geschiedenis van de stad zijn heel boeiend, ze brengen de omgeving tot leven. Maar helaas doen veel dialogen soms nogal gekunsteld aan. Twee mensen die elkaar nog niet kennen, voeren een gesprekje aan de bar. Het lijkt eerder een sollicitatiegesprek.

‘Kappen is mijn lust en mijn leven.’
’Dat is mooi, dat kunnen niet alle werkenden zeggen. Waarom is het je passie?’
’Het veranderen van haar is het maken van een creatie,’ straalde ze. ‘Toen ik in het vak stapte, en kennis en inspiratie van mijn leermeester kreeg, groeide mijn verlangen met de dag om het kapsel te maken dat bij mijn klanten paste. Je bekroont daarmee iemands persoonlijkheid.’

Aangenaam leesvoer. De schrijfster weet nu wel dat een roman schrijven nog iets anders is dan een blog. Maar als debuut valt het helemaal niet tegen.

Julie van Mol (1974) woont in Rotterdam en werkt als freelancer marketing en communicatie overal binnen Nederland. Vanaf haar tiende schreef ze in dagboeken, daarna voor haar werk. In 2005 durfde ze het aan om op Hyves verhalen te publiceren, en werd zo een van de bekendste bloggers.

ISBN 9789491773570 | Paperback | 324 pagina's | Uitgeverij Palmslag | april 2017

© Marjo, 13 juli 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

De sarcofaag
uit het leven van een Amsterdamse rechter-commissaris
Fan Eberhard

Als Daniël Dumarin betrokken raakt bij de zaak tegen twee Marokkaanse broers, komt zijn verleden boven. Het huis waarin hij na de dood van zijn vader opgroeide is voor hem als een sarcofaag: zijn moeder wilde niets veranderen in het huis: geen stoel of tafel mocht van zijn plek, geen schilderij werd verhangen, het is alsof de tijd stil is blijven staan. Maar dat is het enige dat zijn moeder niet stilzet: de klokken. En zo verloopt de tijd normaal in een huis waar alles is gebleven zoals het ooit was. En zijn vader was altijd aanwezig op de momenten dat zijn moeder haar opvoedende taak vervulde: ‘Jongen, je vader wil zoiets niet.’

‘Mijn ouderlijk huis begon op een sarcofaag te lijken. Ik leerde het begrip kennen in de eerste klas van de middelbare school bij de geschiedenis van Egypte. Een sarcofaag is een stenen grafkist, waarin de overleden farao omringd door kostbare gebruiksvoorwerpen en sieraden op zijn tocht naar de eeuwigheid gezelschap werd gehouden door zijn weduwe, kinderen en slaven, soms in het echt, soms gesymboliseerd door poppen.’

Als geen ander kent hij het begrip ‘onschuldschuld’. Natuurlijk kon hij niets aan de situatie veranderen, hij moest mee in het leven dat zijn moeder wilde leiden. Zou hij iets anders willen, dan was er een schuldgevoel. Hij kon haar niet alleen laten. Toen het eindexamen naderde, wist hij dat al zijn plannen om elders te gaan studeren op fantasie berusten.

Daniël ontwikkelt een eigen morele code: thuis is alles wat zijn moeders verdriet vergroot, moreel fout en andersom. Zakgeld vragen is fout, want zijn moeder kan niet overleggen met zijn vader. Dus haalt hij het uit haar portemonnee.

De liefde was eveneens een probleem. Van een vriendinnetje zou zijn moeder ook verdrietig worden. De relatie met Wolf gebeurt in het geniep. Na een dramatisch voorval slaagt Daniël er in om zijn opleiding te voltooien. Hij is rechter commissaris te Amsterdam. In deze hoedanigheid betreedt hij het huis van het Marokkaanse gezin. Het overvalt hem: ook dit huis is een sarcofaag.
Hij voelt een verwantschap met de twee broers Bouzarouch, en waarschijnlijk komt het daardoor dat hij zich terughoudend opstelt. Of, zoals hij zegt tegen Renata van Noordt, de officier van justitie: hij fungeert als advocaat van de duivel. De zaak loopt danig uit de hand, en het feit dat er een beginnende romance ontstaat tussen Daniël en Renata maakt het allemaal niet gemakkelijker.

Dit verhaal is een misdaadroman, die speelt in Amsterdam: een duidelijk verhaal over hoe vooroordelen werken, hoe dingen vreselijk uit de hand kunnen lopen, met begrip voor deze Marokkaanse jongeren, die in een sarcofaag opgroeien. Het is meer een whydunnit dan een whodunnit, met een magisch-realistisch tintje, vanwege de vele toevalligheden. Of is het niet toevallig, is het een lotsbestemming?

Fan Eberhard (1947) werkte lange tijd in verschillende functies op de rechtbank te Amsterdam, de laatste tien jaar als kinderrechter. Voor die tijd woonde en werkte hij als sociaal advocaat in de Staatsliedenbuurt. De sarcofaag is zijn debuut.

ISBN 9789492241139 | Paperback | 268 pagina's | Uitgeverij Magonia | oktober 2016

© Marjo, 20 mei 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

De Wetenschap van Tara
Tim van der Veer

De zandraket is de superster van de moleculaire energie.


Een puike eerste zin voor een debuutroman, dat mag gezegd. Je zit met één klap meteen midden in de leefwereld van Nils Renkema, moleculair bioloog op de universiteit van Utrecht. Nils onderzoekt daar het verouderingsproces van planten, met name dus dat van de Arabidopsis thalania, de zandraket. Het is een veilige leefwereld, met voorspelbare collega’s en een vaste routine. Een prima omgeving voor deze wat wereldvreemde man. Maar in dat voorspelbare leven komt snel verandering als Slavko Živković, de conciërge van de universiteit, onverwachts overlijdt. Tot ieders verbijstering, vooral die van Nils, bevat zijn testament een afscheidsbrief voor Nils waarin hij hem vraagt zijn lichaam naar zijn geboorteland Servië te brengen. Bij de brief zit een foto van een oude vrouw en een fles met šljivovica, Servische pruimenjenever.


Waarom hij zijn laatste wens aan Nils toevertrouwt, is niet duidelijk, ook niet na lezen van het boek. Slavko deed weliswaar naast zijn werk op de universiteit op zaterdag vaak klusjes in huis voor Nils, maar van een band, laat staan een vertrouwelijke, was geen enkele sprake. Nils weet dan ook nagenoeg niets van de man. Toch neemt hij de opdracht aan, in eerste instantie met de gedachte iemand te vinden die Slavko nader staat dan hijzelf dat deed en de opdracht over te dragen, maar dat blijkt nog niet mee te vallen. Uiteindelijk maakt hij, in een oude Cadillac –Brougham Superior van de firma Steenbergen Rouwvervoer, met de kist met Slavko achterin, zélf de gehele reis naar Servië. Zijn tocht voert hem vanuit Utrecht naar België, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, en Hongarije.


Het leven van Slavko blijkt bevolkt geweest te zijn met een stoet van kleurrijke figuren. Hij ontmoet de vermeende broer van Slavko, enkele oude en soms grote liefdes, zijn voormalige beste vriend en een aantal wonderbaarlijke maffiosi. Doordat de reis van het eindpunt naar het begin gaat, ontvouwt het leven van Slavko zich in omgekeerde volgorde. Je verwacht gezien de tijd en plaats waarnaar Nils terug reist, Servië rond 1990, dat de oorzaak van Slavko’s vlucht naar het westen alles met de oorlog, of met zijn daden toen, te maken heeft, maar de oorlog blijkt verrassenderwijs meer een decor wat de omstandigheden schiep voor de keuzes die Slavko maakte, dan de uiteindelijke oorzaak.


Beetje bij beetje komt Nils steeds meer te weten over zijn voormalige collega, ook al omdat Slavko zelf vanuit zijn kist uitzonderlijk spraakzaam blijkt te zijn. Stukken spraakzamer dan bij leven. Het beeld wat oprijst lijkt dan ook per kilometer minder op dat van de wat teruggetrokken conciërge die hij in Utrecht kende.


Het boek is een onvervalste roadnovel en doet met name bij de hilarische fragmenten soms vaag denken J. Kessels van P.F Thomése, maar het gaat ook over een man die zijn veilige leven en alles wat hij altijd met ijzeren hand onder controle hield, los moet laten en in een totaal andere wereld terecht komt. Of Nils na het volbrengen van zijn taak weer huiswaarts richting zijn oude leven in Utrecht zal weerkeren, vermeldt het boek niet, maar ik vermoed het niet. Zó ver buiten je veilige comfortzone treden is niet risicoloos. Maar dat kon in zijn geval, en misschien wel in dat van ons allemaal, wel eens meer winst zijn, dan verlies.


Tim van der Veer is Head of Brand bij Oxfam International. Tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië reisde hij, voor de liefde, veelvuldig op en neer naar Belgrado en leerde zo het land van binnenuit kennen. De wetenschap van Tara is zijn debuutroman, eerder publiceerde hij al een hardloopboek Runner’s high.

ISBN 9789029509992 | Paperback | 220 pagina's | De Arbeiderspers | juni 2016

© Willeke, 25 maart 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Gardi
Erwin Gaur

Alter ego Erwin Wesseling, ook schrijver wordt wakker in het bed van een vriend. Dè vriend? Dat is nog niet duidelijk. De man is er namelijk niet. Er is wel een kat, Chandler. Die is aan komen lopen en biedt tenminste nog enige gezelligheid. Waar is de vriend dan? En wie is hij? Dat zal langzaam verteld worden in deze novelle, die over liefde gaat met al zijn facetten: verlangen, jaloezie, heimwee, en wanhoop. Maar ook passie en geluk.

Een oplettende lezer kan weten waar het verhaal naar toe gaat, omdat het boek begint met een chronologische opsomming van de gebeurtenissen van die ene dag, 22 juli 2011, toen er iets vreselijks gebeurde in Noorwegen.
Die wetenschap doet aan de spanning niets af. Het is het punt waar naar toe geschreven wordt, maar het verhaal gaat over de relatie tussen Erwin en Gardi, toen die nog niet bestond, en toen die langzaam groeide, met alle ups en downs.
Er wordt een veeg uit de pan gegeven richting de moderne media die iedereen bekend kunnen maken, ook hen die het nauwelijks verdienen. Daar oreert Edwin Wesseling over als hij geïnterviewd wordt door een bewonderaarster. Ook zegt hij:

‘Afstand is noodzakelijk. Wat wel en niet werkelijk gebeurd is, moet in het midden blijven. (-)
Dat is de waarde van fictie. Juist door die onduidelijkheid. Door het artificiële kan een schrijver eerlijk zijn. Eerlijker dan in zijn meest intieme gesprekken of zelfs in een dagboek.
‘Een schrijver liegt de waarheid,’ misschien, maar de leugen redt hem van de schaamte; daar gaat het om.’

En dus kan het verhaal autobiografisch lijken maar niet zijn. Of andersom. Maar het doet er niet echt toe. Het is een helder, klein en indringend verhaal. Mooi is hoe de verteller zijn leven trefzeker en toch met afstand beschrijft, tegelijk ook vertellend over dat andere leven dat zo plotsklaps geëindigd is, een leven dat nog maar net begonnen was. Het is als een ode aan al die onschuldige slachtoffers van al die rampen die de laatste decennia de Westerse wereld overkomen.

Erwin Gaur is de schrijversnaam van Erwin Angad-Gaur (1970, Den Haag). Hij is de zoon van een Hindoestaanse vader en een Nederlandse moeder.
Hij studeerde Kunst en Cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en werkte als muziekproducer, zanger en componist/tekstschrijver met onder meer Bart Brandjes en zijn eigen band Radjinder (waarmee hij twee albums – Just another millionaire (2002); The World (2007) – en een DVD – Homogenous (2005) – uitbracht). Met het nummer Nice & Easy scoorde hij een kleine hitnotering in de Mega Top 100.

Deze kleine roman is zijn debuut.

ISBN 9789082656305 | Paperback | 96 pagina's | Uitgeverij Multilibris | februari 2017
Imprint AGMP

© Marjo, 24 maart 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Stromen die de zee niet vinden
Verhalen
Rob Verschuren

Wereldliteratuur

Het lezen van Stromen die de zee niet vinden van Rob Verschuren, een Nederlandse schrijver die al geruime tijd in Vietnam woont, is een bijzondere ervaring. In elf verhalen raak je verzeild in uiteenlopende werelden.

De reis begint in een schroevenfabriek, die ontwaakt ‘als een beer uit zijn winterslaap,’ waar de verteller droomt van verre kusten. In het volgende verhaal rijden we mee naar ‘het donkere land,’ een mysterieuze streek in Frankrijk. De hoofdpersoon zit naar De Vos, een oudere local, te luisteren wanneer dit gebeurt: ‘In het raam achter De Vos verscheen de kop van een grote hond, harig en haveloos en woest. Een barbaarse bedelaar bedekt met het stof van de steppe. Het beest keek de gelagkamer rond. De trage blik achter het raam had iets droevigs en berustends, alsof hij wist dat hij niet zou vinden wat hij zocht.’
Niet vinden wat je zoekt, zoals het meisje Joe dat eigenlijk Hong Hanh heet, en aanvankelijk tierig het leven in springt, of een ander niet bij name genoemd meisje dat teleurgesteld in haar liefde uiteindelijk een ander soort troost ervaart.

Met deze verhalen reis je niet alleen over de aardbol, maar ook in de geest. Ze brengen je dicht op de huid, hier en daar onder de huid van mensen in Vietnam, India, Nederland, Frankrijk. De schrijver zoemt in op gedachten en emoties van een personage, en stijgt naar de omgeving, de natuur en de stad en dat alles op een moeiteloze, soepele manier. Zoals in Krabnevel, dat ergens op zee begint met twee krabben die opgevist worden onder de sterren, twee mensen die elkaar ontmoeten en verliezen gekoppeld aan de geschiedenis van twee identieke eettentjes tegenover elkaar waar uiteindelijk het krabbenpaar opgediend wordt onder een stralende Krabnevel in de sterrenhemel.
Het is zo zintuiglijk geschreven dat je de smeerolie in de fabriek ruikt en de cantharel in het sparrenbos, de zachte zeegolfjes aan je voeten voelt en nu eens het mompelen van een gevangene hoort, dan weer hemelse lijsterzang.
De reis ontvouwt een historische dimensie in ‘Nieuwe maan,’ waarin drie vrouwen die na de Vietnamoorlog een opvallende keuze gemaakt hebben, terugblikken op hun leven.

Veelkantig, gelaagd proza dat het bijzondere van onbekende mensen, de magie van het alledaagse tot leven brengt. Universeel. En dat alles geschreven in een stijl die doet denken aan Luceberts woorden: ‘ik tracht op poëtische wijze / dat wil zeggen / eenvouds verlichte waters / de ruimte van het volledig leven / tot uitdrukking te brengen’.

Wereldliteratuur.

ISBN 9789062659456 | Paperback | 174 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | november 2016
Extazereeks 3 (een serie debuten van talentvolle auteurs die eerder in het literaire tijdschrift Extaze publiceerden)

© Yolande Belghazi-Timman, 28 december 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Kopvoeter
Kristof De Muynck

Kristof De Muynck

Op de flap:
Erwin Verschote trekt op een dag weg uit de stad om op het platteland een nieuw leven te beginnen. Hij komt er terecht tussen kleurrijke figuren. Er is Marre, de stugge boerin die hem een kamertje geeft op haar erf, Alma, de genereuze kleermaakster uit het dorp, en Antoine, de gevierde acteur. En dan is er nog Modest, de kopvoeter. Hij is al een maand of drie dood, maar hij becommentarieert nog steeds uitgebreid Erwins leven. Zo komen we te weten dat Erwin niet de vrijbuiter is die hij denkt te zijn. Voor hij het weet is hij de wereld binnengedrongen die zijn vader vlak na de Tweede Wereldoorlog is ontvlucht, een plek vol onverwerkte verhalen en onbeantwoorde vragen. Want wie was bijvoorbeeld Elza en wat is er met haar gebeurd?
--

Kristof de Muynck heeft een bizar verhaal geschreven met prachtige zinnen. Het boek zou zwart zien als je al die schoonheid zou arceren.

‘Nu moest hij zijn voeten eens verzetten om een beetje lucht toe te laten in zijn vochtige rubberen laarzen, waarin hij geen kousen droeg. Zijn verweekte tenen waren witgeblakerd van het dagelijkse schuren in de uitgesleten binnenkant. Zijn weke vel omzwachtelde zijn taaie zwartgerande teennagels. Voor geen geld zou hij ze ooit publiekelijk uitdoen. Een hoer die haar rijlaarzen aanhoudt tijdens het werk’.

Het duurt even voor je begrijpt wat hier in feite verteld wordt. Zoals ook hier:

‘Met de moed die hem ingegeven werd door een mok sterke koffie had Erwin zijn ochtendlijke belagers weer het matras in geslagen – terug naar het vage niemandsland, waar geen wetten of restricties gelden, maar waar je ook niet te lang kunt verblijven. ‘

‘Erwin schouwde haar rammelende geraamte als een beenhouwer die radeloos met zijn alaam tegenover een geatrofieerd stuk wild staat, dat aan het einde van een hongerwinter uiteindelijk toch nog geslachtofferd werd.’
‘De oudste duwde hij op het hakblok, dat net stabiel genoeg was om haar te dragen, en dreef Jan Klaassen door het vleesgordijn haar poppenkast binnen, tot hij het publiek hoort gillen.’

En dan de constructie. Dit stukje begint met een summiere samenvatting, maar het boek is zoveel meer dan het verhaal. De symboliek, de stijlvormen, teveel om op te noemen. Ook op de flap staat de informatie dat deze nieuwe schrijver al vroeg vertrouwd raakte met Homerus, en Ovidius. Dat is duidelijk van invloed op zijn manier van schrijven. En ook op het verhaal. Lees mee met de dode Modest die steeds in cursief lettertype de gebeurtenissen van commentaar voorziet en en passant ook nog in het verleden duikt, zodat we kunnen beginnen begrijpen hoe het verhaal in elkaar steekt. Dat is duidelijk een element uit de klassieken. Zoals het paard en het meisje dat ook zijn.
En de vele metaforen, die met de jacht te maken hebben, in vele betekenissen.
Nee, makkelijk is het boek niet, maar het is ongelooflijk boeiend om te ontdekken wat er aan de hand is. Je moet daarvoor goed tussen de regels door lezen.
Wat is er gebeurd daar op de grens van Veldebeke en Aardegem, dat nu nog zo’n impact heeft op het leven van de bewoners? Kan iemand nog weten wat de waarheid is? En hoe moet je daar dan mee omgaan?

Kristof De Muynck (1970) vindt dat hij kapper, paardenhouder, voormalig kostuummaker, cafébaas, modeontwerper en friturist is, maar schrijver? Dat durft hij nog niet te beweren. Dat mag toch best na een debuut als Kopvoeter, dat immers nog lang nadreunt.

ISBN 9789463101332 | Paperback | 288 pagina's | Uitgeverij Polis | mei 2016

© Marjo, 22 februari 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer: