Stefan Popa
Verdwenen grenzen
‘Wij hebben God niet nodig’, zei men, ‘wij hebben Ceau?escu’. Hij liet zich vereren, overal hingen zijn portretten; zijn ideeën waren verplichte leerstof op school; vrijheid van godsdienst en meningsuiting was er niet. Ook na zijn dood - Ceau?escu werd geëxecuteerd tijdens de Roemeense Revolutie - was de Securitate (de geheime politie) overal en iedereen kon een spion zijn. Je kon zelfs je vrienden en familie niet vertrouwen.
In deze tijd ontmoeten de Roemeen Remus en het Romameisje Florica elkaar. De eerste blik is genoeg. Remus beseft dat die donkere ogen de ogen van een zigeunerin zijn, en dat zij ‘dus’ niet deugen kan, maar zij is de ware. Zijn familie en vrienden verklaren hem voor gek. Ook binnen de Romacultuur is het absoluut niet mogelijk om met een gadjo (niet-zigeuner) om te gaan, laat staan te trouwen.
Florica wordt door haar vader en ooms onder de duim gehouden, zij moet trouwen met een neef. Ze wil dat niet, ze wil haar eigen leven leiden, ze haat het feit dat zij als vrouw moet gehoorzamen en niets te zeggen heeft over haar eigen leven. En als zij verliefd wordt op Remus, hoopt ze dat hij haar een beter leven kan bieden.
Tegen zijn zin helpt de vriend van Remus het jonge stel, en zij komen na een hachelijke tocht in Italië terecht. Als zij dachten daar een vrij leven te kunnen leiden, komen ze bedrogen uit: ook in dit vrije land worden ze aangekeken op het feit dat ze Roemeens zijn. Roemenen krijgen de schuld van alle tegenslag in Italië. Een vreselijk voorval drijft Remus en zijn Florica uit elkaar.
‘Hoe eerder we opgaan in een ras, hoe beter. Wat zou de wereld mooi zijn als iedereen een mix was. Een groot vuilnisbakkenras in een wereld zonder grenzen.’
Dit verhaal laat evenwel zien dat een dergelijke wereld nog ver weg is. Deze twee jonge mensen moeten hun weg zien te vinden in een vijandige wereld, waar iemand die er anders uit ziet, of zich anders gedraagt, verguisd wordt.
Hoe het leven in Roemenië was, hoe men omging met zigeuners - en andersom - is een boeiend verhaal. Maar ook het relaas van twee vluchtelingen verblijvend in landen waar ze verwachten het zoveel beter te zullen krijgen boeit. Het verhaal geeft prima weer hoe zij het leven beleven: De onderdrukking in Roemenië, het onbegrip tussen verschillende volken, en niet alleen tussen Roemenen en Roma.
Roma erkennen geen grenzen, maar zij moeten wel leven in een wereld waarin men grenzen heeft vastgesteld, met bijbehorende regels. En dat heeft een ongenadige weerslag op het persoonlijke leven.
Verdwenen Grenzen is het geslaagde debuut van Stefan Popa. Met een tamelijk wollig gebruik van taal schaaft hij de scherpe kantjes af van het vreselijke dat hij vertelt. Hier in laat hij zien dat hij een goede verhalenverteller is, en weet waar hij het over heeft.
Helaas ziet het er niet naar uit dat de woorden van de oude zigeuner (zie citaat) bewaarheid zullen worden.
ISBN 9789460683312 | Paperback | 314 pagina's | Uitgeverij Marmer | februari 2014
© Marjo, 16 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
