Stefan Popa
De verovering van Vlaanderen
‘Ik houd lang niet zoveel van mezelf als u van mij zult houden aan het eind van deze reis. Deze belofte doe ik u, waarmee ik indirect het besluit heb genomen om alles te noteren wat mij kortgeleden is overkomen – zoals u, scherpzinnig als u al bent, al doorzag. We bevinden ons op een pril kruispunt in mijn leven, zowel literair als secundair. Rest mij enkel nog de opmerking dat dit alles waargebeurd is en met de meest zuivere intenties nauwgezet is opgeschreven.’
Alco van Puffelen wil maar niet deugen in de ogen van zijn vader. Hij doet niet zijn best, vindt de laatste, en misschien is dat ook wel zo. Alco heeft diverse studies niet afgemaakt en werd onlangs ontslagen bij een reclamebureau waar hij nog geen jaar werkte. Nu lijkt er ook geen noodzaak te zijn om iets van zijn leven te maken: zijn vader is rijk genoeg en heeft zijn zoon al diverse schenkingen gedaan. Bovendien woont hij in een pand aan de Herengracht, ook gekregen.
Tijdens een lunch waarin zijn vader hem tot de orde roept, neemt Alco een besluit. Hij zal in de voetsporen treden van een van zijn verre voorvaderen, Adriaen Jans, een protestantse soldaat in dienst van de Zeventien Provinciën die tijdens het beleg van Antwerpen sneuvelde.
De val van Antwerpen veroorzaakte definitief de scheiding van de Noordelijk en de Zuidelijke Nederlanden, aldus Alco. Hij besluit er voor te gaan ijveren om de twee Nederlanden weer te verenigen.
In Antwerpen, zijn eerste stop, ontmoet hij de Congolees Stan, een ‘kleine man’. Samen met Stan zal Alco door Vlaanderen reizen en de steden die hij aandoet veroveren. Dat is het plan, een ambitieus plan, maar het zal zeker lukken. Men is hen goedgezind denkt hij.
Na Antwerpen doet het tweetal Mechelen aan, en reist naar Limburg, Gent, Brugge, de Belgische kust en zelfs Frans-Vlaanderen. Alco zal de Nederlanden tot een geheel maken, en al doende geschiedenis schrijven. Die geschiedenis heeft hij alvast in romanvorm voor ons opgeschreven.
Natuurlijk herkent de lezer al snel de figuur Don Quichot in de hoofdpersoon. En Stan is een meesterlijke Sancho, de wijze toegeeflijke dienaar.
Onderweg ontmoeten zij een groepje mensen die in onze hedendaagse wereld Larpers heten, mensen die oude geschiedenis naspelen. Zij vervolmaken door hun uitdossing de droom van onze Don Alco-Quichot. Wat er ook gebeurt, welke tegenwerking hij ook ontmoet, steeds weet hij de feiten om te buigen: zie je wel: de Vlamingen zijn maar al te bereid om samen te smelten met hun noorderburen. En hij heeft meer hulptroepen: de Vlaamse Grote Vijf zullen hem steunen.
Deze ietwat bizarre roman is niet alleen maar bedoeld om te lachen. Er zit kritiek in verwerkt: op Vlaanderen, maar zeker ook op Nederland.
‘Vlaanderen is de bron van ons geluk. In Nederland zijn we onrustig. We klagen, we mopperen, we zijn ontevreden.’
In Nederland hoef je de dingen alleen maar lang fout te doen om het algemeen geaccepteerd te laten zijn. Lang gelooft hij in zijn droom, maar als zijn trouwe dienaar verdwijnt, is onze Don Quichot verloren. Hij ontspoort. En dat was te verwachten. Toch?
Alco van Puffelen spreekt zijn lezer direct aan op een humoristische toon, waarbij je de onderliggende spot kunt negeren. Of niet.
'Maak me belachelijk of prijs me, het maakt allemaal niet meer uit. Gefaseerd zijg ik ineen. Eerst ga ik door mijn knieën, dan door mijn hurken, en dan laat ik me op mijn knieën vallen en dan, als ik kortstondig zo heb gezeten, laat ik me in foetushouding op de houten vloer vallen.
'Het is de mot', hoor ik de barman tegen Stan fluisteren. 'Dat is evident.' 'Het is niets,' wil ik Stan horen antwoorden. Hij fluistert wel iets, dus ik denk dat hij het heeft gezegd 'Het is niets.'
Stefan Popa (1989) is auteur en zelfstandig journalist van half Nederlandse en half Roemeense afkomst. Verdwenen grenzen was zijn debuut. De verovering van Vlaanderen laat zien dat hij meerdere genres beheerst.
ISBN 9789460682926 | Paperback | 352 pagina's | Uitgeverij Marmer | oktober 2016
© Marjo, 20 november 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Verdwenen grenzen
‘Wij hebben God niet nodig’, zei men, ‘wij hebben Ceau?escu’. Hij liet zich vereren, overal hingen zijn portretten; zijn ideeën waren verplichte leerstof op school; vrijheid van godsdienst en meningsuiting was er niet. Ook na zijn dood - Ceau?escu werd geëxecuteerd tijdens de Roemeense Revolutie - was de Securitate (de geheime politie) overal en iedereen kon een spion zijn. Je kon zelfs je vrienden en familie niet vertrouwen.
In deze tijd ontmoeten de Roemeen Remus en het Romameisje Florica elkaar. De eerste blik is genoeg. Remus beseft dat die donkere ogen de ogen van een zigeunerin zijn, en dat zij ‘dus’ niet deugen kan, maar zij is de ware. Zijn familie en vrienden verklaren hem voor gek. Ook binnen de Romacultuur is het absoluut niet mogelijk om met een gadjo (niet-zigeuner) om te gaan, laat staan te trouwen.
Florica wordt door haar vader en ooms onder de duim gehouden, zij moet trouwen met een neef. Ze wil dat niet, ze wil haar eigen leven leiden, ze haat het feit dat zij als vrouw moet gehoorzamen en niets te zeggen heeft over haar eigen leven. En als zij verliefd wordt op Remus, hoopt ze dat hij haar een beter leven kan bieden.
Tegen zijn zin helpt de vriend van Remus het jonge stel, en zij komen na een hachelijke tocht in Italië terecht. Als zij dachten daar een vrij leven te kunnen leiden, komen ze bedrogen uit: ook in dit vrije land worden ze aangekeken op het feit dat ze Roemeens zijn. Roemenen krijgen de schuld van alle tegenslag in Italië. Een vreselijk voorval drijft Remus en zijn Florica uit elkaar.
‘Hoe eerder we opgaan in een ras, hoe beter. Wat zou de wereld mooi zijn als iedereen een mix was. Een groot vuilnisbakkenras in een wereld zonder grenzen.’
Dit verhaal laat evenwel zien dat een dergelijke wereld nog ver weg is. Deze twee jonge mensen moeten hun weg zien te vinden in een vijandige wereld, waar iemand die er anders uit ziet, of zich anders gedraagt, verguisd wordt.
Hoe het leven in Roemenië was, hoe men omging met zigeuners - en andersom - is een boeiend verhaal. Maar ook het relaas van twee vluchtelingen verblijvend in landen waar ze verwachten het zoveel beter te zullen krijgen boeit. Het verhaal geeft prima weer hoe zij het leven beleven: De onderdrukking in Roemenië, het onbegrip tussen verschillende volken, en niet alleen tussen Roemenen en Roma.
Roma erkennen geen grenzen, maar zij moeten wel leven in een wereld waarin men grenzen heeft vastgesteld, met bijbehorende regels. En dat heeft een ongenadige weerslag op het persoonlijke leven.
Verdwenen Grenzen is het geslaagde debuut van Stefan Popa. Met een tamelijk wollig gebruik van taal schaaft hij de scherpe kantjes af van het vreselijke dat hij vertelt. Hier in laat hij zien dat hij een goede verhalenverteller is, en weet waar hij het over heeft.
Helaas ziet het er niet naar uit dat de woorden van de oude zigeuner (zie citaat) bewaarheid zullen worden.
ISBN 9789460683312 | Paperback | 314 pagina's | Uitgeverij Marmer | februari 2014
© Marjo, 16 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer: