De watergeus
Jaap ter Haar

Dit boek speelt zich af in de tijd van de watergeuzen en de beeldenstorm. Nederland staat onder Spaans bestuur, of is door de Spanjaarden bezet, afhankelijk van hoe je het bekijkt. De katholieken hebben de macht en de calvinisten worden min of meer vervolgd. Als een deel van de calvinisten geweld gaat gebruiken, niet alleen tegen kerken, maar ook tegen mensen, wordt er natuurlijk om harde maatregelen geroepen.

De hoofdpersoon van dit boek is de Amsterdamse koopman Jacob Simonsz. de Rijk, een calvinist die eigenlijk van mening is dat mensen maar moeten geloven wat ze willen. Hij doet met iedereen zaken en op een gegeven moment ontstaan er problemen, als hij een katholieke klant, die met betaling in gebreke blijft, onder druk zet.

Lubbert Nut, een personeelslid van Jacob heeft zich bij een katholieke doop niet bepaald van z'n beste kant laten zien en Jacob stuurt hem voor alle zekerheid naar Duitsland, waar hij veiliger is. Helaas wordt de toestand in Amsterdam minder aangenaam voor de calvinisten, mede omdat een deel geweld gaat gebruiken tegen katholieken en hun gebouwen.

Uiteindelijk wordt Jacob de Rijk door omstandigheden gedwongen om Amsterdam en het land te verlaten. Z'n vrouw laat hij in Amsterdam achter, omdat zij weinig risico loopt. Met hem vluchten meer mensen, onder wie ook de vrouw van Lubbert Nut. In Duitsland ontstaan er ook wat problemen, omdat sommige calvinisten het ook niet met de lutherse mensen kunnen vinden. Bovendien worden ook koopvaardijschepen door de watergeuzen, die als vrijheidsstrijders worden gezien, overvallen en dat gaat niet alleen om Spaanse schepen. Dat zet natuurlijk kwaad bloed bij de Duitsers en Jacob verhuist naar Emden, waar hij uiteindelijk ook z'n vrouw heen haalt.

Uiteindelijk sluit Jacob zich aan bij de watergeuzen en daar wordt het verhaal nog wat boeiender. Je zit de verschillen tussen de mensen. Sommige geuzen gaat het eigenlijk alleen maar om het roven, moorden en plunderen en zijn eigenlijk weinig ideologisch bevlogen. Daarnaast zie je de verschillen in opvattingen over het geloof. Jacob wordt echt gedreven door de strijd tegen de Spanjaarden, die hij als bezetters ziet. Met geloofsconflicten houdt hij zich minder bezig en hij maakt zich ook druk over het doden van katholieken. Anderen zijn veel fanatieker in geloofszaken en zijn van mening dat het niet om godsdienstvrijheid gaat, maar om het bestrijden van alles dat niet in lijn ligt met het calvinistische geloof.

Al met al vond ik het een interessant boek, dat misschien ook een les kan zijn in de huidige tijd.

ISBN 9789020529210 | Paperback | 256 pagina's | VCL serie | december 2008

© Renate, 01 december 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer: