H.M. van den Brink

Toon alleen recensies op Leestafel van H.M. van den Brink in de categorie:
H.M. van den Brink op internet:

 

Dijk Dijk


H.M. van een Brink

In een tijd dat je een betrekking nog voor het leven in stapte, het is 1961, komen twee jonge mannen aan op de Brouwersgracht, en stappen het IJkkantoor binnen. Een van de twee is de naamloze verteller, de ander is Karl Dijk, een man die iedereen die hem Karel noemt onverstoorbaar blijft corrigeren. Samen worden zij aangenomen, en volgen een opleiding. Samen zouden ze veertig jaar lang in het ijkwezen blijven, en meeverhuizen naar andere locaties, zoals het moderne gebouw met de protserige hal, waar die ene middag de werknemers bijeen komen. Je zou zeggen dat de twee mannen elkaar in de veertig jaar die volgen goed leren kennen, maar niets blijkt minder waar.

Als Dijk na veertig jaar afscheid neemt, neemt de verteller, die zelf nog een jaar zal  blijven, de taak op zich om een speech te schrijven. Hij is degene die de man door en door kent, denkt de directrice. Maar als hij de oude dossiers inkijkt, blijken er ook voor de verteller verrassingen te zijn. En hij moet tot de conclusie komen dat de man met wie hij veertig jaar samenwerkte een vreemde voor hem is. Veertig jaar lang onveranderlijk star en rigide, onwrikbaar en dodelijk serieus, dat is Dijk.  Wie is hij? blijkt al een lastige vraag, maar als de avond van het afscheid aanbreekt wordt de vraag  vooral: wààr is hij? De directrice zal de speech voorlezen, de medewerkers staan klaar om te toosten, maar Dijk is er niet, en komt niet.

De IJk.  Dijk...Karl Dijk lijkt de belichaming van het ijkwezen, zoals de Kilo in Parijs, die de standaard die voor de eeuwigheid bewaard wordt in een kluis, en die jaarlijks gecontroleerd wordt of de waarde constant is gebleven. Vooral staat hij voor een verdwenen arbeidsklimaat, een tijd waarin werk alles betekende voor de werknemer, en je naar eer en geweten je taak volbracht. Wat moest je met al die nieuwigheden? Hoe kon een elektrische weegschaal de gedegen bascule met geregeld gecontroleerde gewichten vervangen?
Maar de moderne tijd was niet te stuiten. Of het nu om suiker of kaas ging, alles werd voorverpakt, in dat al of niet doorzichtige en verfoeilijke plastic. Het betekende de teloorgang van een ambacht, de kleine middenstand was gedoemd. En het ijkwezen verandert mee.

Het is een statement, het wegblijven van Dijk, en het wordt een middag die de verteller maar niet kan vergeten. Als hij nadat hij zelf afscheid heeft genomen thuis zijn leven overdenkt, bekruipen de twijfels hem, over zijn werkzaam leven, over zijn huwelijk. Het is een schok als opeens Dijk in zijn kamer lijkt te staan met die glimlach die hij maar één keer eerder zag.

H.M. van den Brink creëert een nostalgische sfeer, waar een beklemming door heen sijpelt. De verteller kijkt terug, maar doet dat niet chronologisch. Met tussendoor stukken van de speech, wordt langzaam maar zeker toegewerkt naar een zowel verrassende als schokkende ontknoping. Natuurlijk gaat dit boek over een tijd die verdwenen is, over de teloorgang van de kleine middenstand, de grote veranderingen in het ijkwezen, maar vergeet niet het verhaal achter de glimlach. Het ‘net iets meer’ waardoor deze roman je bij zal blijven. 


ISBN 9789025446406 | Paperback | 160 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | januari 2016

© Marjo, 12 december 2015


Lees de reacties op het forum en/of reageer: