A.F.Th. van der Heijden
De helleveeg
In dit boek vertelt Albert over zijn twaalf jaar oudere tante Tiny. Tiny was een draak van een mens met smetvrees. Waar ze ook kwam, ze wapperde er lustig met haar felgele stofdoek op los. Men noemde haar dan ook gekscherend Tientje Poets. Tiny besefte niet dat de vlekken op haar ziel zaten en niet op het meubilair. Ze leek het tot haar levenstaak gemaakt te hebben haar familie te sarren. Met name haar ouders en haar oudste zus Hanny – de moeder van Albert – moesten het ontgelden.
Tiny was het jongste kind in een gezin van vijf. Haar moeder vertrouwde de zorg van haar jongste twee telgen aan haar oudste dochter Hanny – de moeder van Albert – toe. Moeder kon niet veel omdat ze een zwakke gezondheid had. Althans, dat beweerde ze. Volgens Tiny viel het wel mee en ook Albert herinnert zich dat oma erg kwiek was als hij met haar alleen was. In aanwezigheid van de andere familieleden verzwakte ze echter razendsnel. Tiny voelde zich een huissloof die bovendien al het loon, dat ze met hard werken in de schoenenfabriek verdiende, moest afstaan. Om uit huis te kunnen gaan zocht Tiny naarstig naar een huwelijkskandidaat. Albert herinnert zich nog dat hij als kleine jongen getuige was van een onderonsje met een mogelijke verloofde. Tiny werd tijdens dat gesprek door de man afgewezen omdat ze onvruchtbaar zou zijn.
Tiny trouwde uiteindelijk met Koos Kassenaar, en al even onuitstaanbaar type. Vanaf dat moment schepten ze er samen genoegen in de familie van Tiny tot het uiterste te tergen. Het stel kreeg geen kinderen en ironisch genoeg was het niet Tiny die geen kinderen kon krijgen, maar Koos. Albert zelf koesterde lange tijd dubbele gevoelens voor zijn tante. Haar gedrag vervulde hem met afschuw maar de herinnering aan het feit dat hij als elfjarige jongetje bij haar in bed mocht liggen, bezorgde hem nog lange tijd rode oortjes en een onbestendig verlangen.
Onverwerkt leed en wrokgevoelens kunnen een mens verteren en transformeren in een hoogst onaangenaam persoon. Het leed van Tiny was echt en terecht en het niet kunnen loslaten van het verleden leidde tot monsterlijk gedrag. Er was Tiny iets afschuwelijks overkomen, iets wat haar voor het leven heeft getekend maar waar nooit over gepraat werd. Het feit dat haar familie er niet voor haar was en het hele gebeuren in de doofpot stopte – maar af en toe wel de deksel oplichtte in de vorm van een verwijtend vingerwijzen naar het slachtoffer – heeft het karakter van Tiny vermorzeld. Natuurlijk zijn sommige mensen gewoon niet prettig in de omgang en dat was bij Tiny zeker het geval maar wat haar is overkomen, is niet niks. Hoe je het ook went of keert, Tiny was een kind en haar onschuld is haar afgenomen.
Het naargeestige leven van Tiny wordt in dit boek door Albert opgetekend. De auteur schetst met behulp van Albert een ontluisterend beeld van een vrouw die zowel meelijwekkend als afschuwwekkend was. Het levensverhaal van Tiny wordt quasi serieus neergezet waarbij een spottende humor het boek toch ook een zekere luchtigheid geeft. Het resultaat is een diepgaand verhaal met mooie contrasten. De geschiedenis van Tiny is tragisch. Ze heeft het zwaar te verduren gehad en het zal niemand verbazen dat ook haar huwelijk geen geluk bracht. Tiny zou het ook niet anders gewild hebben misschien. Zij was niet voor het geluk geboren.
De helleveeg gaat verfilmd worden door André van Duren en Matthijs van Heijningen.
ISBN 9789023483915 | Paperback | 240 pagina's | De Bezige Bij | juni 2013
© Annemarie, 08 september 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
