Arend van Dam

Toon alleen recensies op Leestafel van Arend van Dam in de categorie:

Arend van Dam op internet:

Categorie: Recensies 6-9jr

De schat van Klaas Kompaan
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

In dit Lang geleden... boekje op AVI E4 niveau handelt over het leven van de beroemde en beruchte kaper Klaas Kompaan.

Zo lezen we dat hij opgroeide in Oostzaan waar hij elke dag na schooltijd werkte bij zijn vader in de herberg. Daar rekende hij uit hoeveel geld er die dag verdiend was. Maar toen hij zestien was had hij het wel gezien in Oostzaan. Hij wilde varen! En zo gebeurde het. Hij ging naar Hoorn, monsterde aan op een schip en vertrok. Hij werd de zeeman die hij altijd had willen zijn. Na een tijdje kwam Klaas weer thuis en trouwde met Trijntje, hij werkte weer in de herberg maar hij hield dat niet vol. De zee trok.

Een paar jaar later zei Klaas tegen Trijntje:
'Ik moet gaan.
Een zeeman verdient zijn geld op zee.'
En Klaas vertrok.

Drie jaar later was Klaas zo rijk dat hij een eigen schip kon kopen. Hij noemde haar Walte. Trijntje was er niet zo blij mee, want het was gevaarlijk op zee - Nederland was immers in oorlog met Spanje - maar dat kon Klaas niet schelen. Bovendien had hij een brief van de prins gekregen waarin stond dat hij mocht kapen. En dat deed Klaas, en hoe! Hij werd de schrik van de zee.

Klaas besloot na een tijdje voor zichzelf te beginnen, want van de opbrengst van alle gekaapte schepen moest de helft naar de prins. Dat wilde Klaas niet meer. Voortaan kaapte hij alleen nog maar voor zichzelf.
Maar na drie jaar was er geen lol meer aan. Iedereen gaf zich gelijk over. Klaas was inmiddels schathemelrijk en had een heleboel schepen dus voor het geld was al dat kapen ook niet meer nodig... Klaas had er genoeg van, hij wilde naar huis, naar Oostzaan, naar Trijntje.

De boekjes uit de serie Zelf lezen over Lang geleden... worden allen door Arend van Dam en Alex de Wolf samengesteld. Ze hebben met dit boekje opnieuw een knap staaltje werk geleverd. In heel eenvoudige bewoordingen weet Arend van Dam toch veel te vertellen over het bijzondere leven van Klaas Kompaan en Alex de Wolf maakt het verhaal met zijn illustraties af.
Kortom, opnieuw een mooie toevoeging aan deze bijzondere serie.

Zie ook het inkijkexemplaar

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Anton en de Spin
Over het leven van Anton Fokker (1890-1939) die zijn eigen vliegtuig bouwde
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Dit boekje uit de AVI serie "Zelf lezen over Lang geleden..." begint met een heel jonge Anton Fokker die lekker op zolder aan het spelen is met zijn trein. Maar een trein die je steeds met een sleutel op moet winden, vindt hij maar niets, dus gaat hij aan de slag en bouwt een trein op stoom. Ook dat is niet geweldig, de trein gaat te zacht en stopt na tien rondjes. Dat moet beter. Dus knutselt Anton verder en bouwt een trein op stroom, dat is pas écht iets! Maar Antons moeder is er niet zo blij mee, veel te gevaarlijk, bovendien moet Anton naar school, daar leert hij pas wat. Antons vader is stiekem wel trots op Anton maar geeft zijn vrouw gelijk, dus...

Anton gaat naar school.
Hij vindt het er niet leuk.
Maar het moet van zijn ouders.
Alle kinderen doen hun best.
Anton ook.
Maar hij tekent liever.

En dat doet hij ook, tekenen, tekenen, tekenen, het ene ontwerp na het andere. Deze keer is het een boot. De meester stuurt hem naar huis want een jongen die alleen maar tekent, daar kan hij niets mee. Anton maakt zijn boot en moeder is er niet zo blij mee, veel te gevaarlijk. Ze stuurt hem weer naar school maar vader Fokker is opnieuw best wel trots op zijn zoon.
Anton blijft tekenen, dit keer een vliegtuig. Natuurlijk vindt zijn moeder dit helemaal veel te gevaarlijk. Zelfs zijn vader haalt zijn schouders op, want vliegen, dat kan niemand. Maar Anton weet wel beter...

Het wordt niets op school, Anton tekent alleen maar vliegtuigen en eigenlijk wordt dat zijn geluk, want jaren later zegt zijn vader:

'Dit kan zo niet langer.
Je moet iets leren.
Leer een vak.
En zoek een baan.
Ik weet een school in Duitsland.
Daar leer je auto's bouwen.'
'Ik wil vliegen,' zegt Anton.

Maar vader is onverbiddelijk, Anton moet naar Duitsland. Wat Anton niet weet is dat die opleiding over auto's precies is wat hij nodig heeft. Daardoor leert hij alles over motoren... dat is heel handig voor zijn te bouwen vliegtuig. We lezen daarna hoe Anton met letterlijk vallen en opstaan uiteindelijk zijn droom laat uitkomen. Anton vliegt!

Het is geweldig dat kinderen zelf kunnen lezen hoe Antony Fokker, de oprichter van Schiphol, zijn doel uiteindelijk wist te bereiken ondanks alle tegenwerking en zijn geploeter. Alex de Wolf weet de woorden van Arend van Dam weer mooi in beelden weer te geven. Dat maakt dat het verhaal nog meer gaat leven. Je juicht dan ook bijna mee als Anton met de Spin (de naam van zijn eerste vliegtuig) zijn eerste drie rondjes vliegt boven een grasveld. 'Hij was een echte waaghals, onze eerste vliegenier'.

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Noot voor noot
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Deze keer gaat het Lang geleden... deeltje over het leven en het gezin van de beroemde componist Johan Sebastian Bach. Het verhaal begint al bijzonder als Karl en Friedrich, de kinderen van Bach, samen in de koets zitten en geïnspireerd raken door het ritme van de paardenhoeven en ratelende wielen. Ze zingen samen het bekende liedje Vader Jacob... Vader Bach begint zelfs mee te zingen. Het klinkt goed.

Het gezin Bach is onderweg naar hun nieuwe huis. 'We gaan niet in een gewoon huis wonen,' vertelt vader Bach als ze uitgezongen zijn.

'Ons huis is een school.
De school staat naast de kerk.
In die school ga ik les geven.
In de kerk ga ik op het orgel spelen.
Dat is mijn werk.'

Karl krijgt naast les op de gewone school ook muziekles op de school van zijn vader. Daarnaast doet hij nog allerlei klusjes zoals nieuwe snaren opzetten. Het fijnste vindt Karl het als zijn vader orgel speelt in de kerk naast de school.

Het orgel zingt.
Het orgel fluistert.
Het orgel buldert.

Vader Bach legt precies uit hoe het orgel werkt. Karl wil later ook leren spelen op het orgel.

Maar vader Bach is ook componist en Karl snapt niet hoe zijn vader dat kan. Muziek schrijven op papier! Maar vader vertelt hem dat hij de muziek in zijn hoofd hoort en daarom precies weet hoe het zal klinken. En zo leert Karl van zijn vader hoe je muziek componeert, een betere leraar kan hij niet hebben!

Jaren later mogen ze voor de koning spelen en de koning is zo tevreden dat Karl dirigent mag worden van de hofkapel.

Karl wordt bekend in het hele land.
Altijd stellen de mensen hem dezelfde vraag.
Zeg, ben jij niet de zoon van Bach?
Van de grote Johan Sebastian Bach?
Dan knikt Karel trots.
'Ja, dat ben ik.'

Natuurlijk gaat dit boekje over de grote Johan Sebastian Bach maar de nadruk ligt vooral op zijn zoon Karl, die alles leert van zijn vader. Wij mogen over Karls schouder meekijken en zo leren wij o.a. ook hoe een orgel in elkaar zit en - heel belangrijk - hoe je er geluid uit krijgt, want een orgel werkt héél anders dan een piano. Hoe het componeren gaat is ook duidelijk weergegeven. Erg leuk gedaan allemaal en helemaal binnen de context van die tijd - Er wordt geschreven met een veer en inkt, gereisd per koets enz. -.

Langzamerhand begin ik fan te worden van de boeken van Alex en Arend. De illustraties en het verhaal sluiten steeds uitstekend op elkaar en het fijne is dat je van elk deeltje ook nog wat opsteekt. Ik hoop dat er nog veel delen in deze Lang geleden... serie zullen volgen.

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

De wagen van Spijker
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Ook dit AVI E4 deeltje uit de serie Zelf lezen over Lang geleden... zit, zoals we inmiddels gewend zijn, weer vol informatie over een historisch figuur. Deze keer zijn het er zelfs twee en wel de gebroeders Hendrik en Jacob Spijker.

De inspiratie voor hun latere werk, het ontwerpen van auto's, deden ze op bij de werkplaats van hun vader. Die was namelijk smid en naast het plaatsen van hoefijzers voor de paarden maakte hij ook wagens en koetsen. Later deden de jongens hetzelfde. Ze hadden het erg druk en bouwden zelfs een grotere werkplaats, ofwel een fabriek.

Maar op een dag zien ze iets heel bijzonders, er rijdt een soort kar door de straat, maar dan zonder paard! Dat is dus de eerste keer dat ze een auto zien. En ze weten gelijk dat daar hun toekomst ligt... Maar eerst mogen ze nog een prachtige gouden koets maken, een koets die nu nog bekend is en nog steeds gebruikt wordt door de huidige koning en koningin. Daarmee verdienen ze zoveel geld dat ze een auto kunnen kopen! maar daar gaan ze niet in rijden... nee ze halen hem uit elkaar zodat ze zien hoe hij gemaakt is. Ze gebruiken de auto als voorbeeld voor hun eigen ontwerp...

'Als het lukt, gaan we auto's verkopen.'
'Hoe noemen we de auto dan?'
'Spyker,' zegt Jacob'.
'Spyker met een ij zonder puntjes.
Dat staat mooi.'

En zo begint de autocarrière van de gebroeders Spijker. Later beleven ze nog een heleboel met hun beroemde wagens en ook dat kunnen we in dit boekje lezen.

Het blijft leuk om op deze eenvoudige manier toch heel veel te weten te komen over het leven en werk van deze broers. De afbeeldingen zijn daarbij onmisbaar, deze maken van het verhaal een geheel. Ik hoop dat het duo De Wolf & Van Dam nog lange tijd doorgaan met hun geweldige boekjes. Je zou ze eigenlijk moeten verzamelen.

Zie ook het inkijkexemplaar

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Man op de maan
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Het zou zomaar het verhaal uit het stripboek 'Raket op de maan' (1953) over Kuifje kunnen zijn, ware het niet dat dát verhaal verzonnen is. Maar wat we in dit boek te lezen krijgen, is niet verzonnen. Degenen die oud genoeg zijn, kunnen het zich zelfs nog als de dag van gisteren herinneren, op 20 juli 1969 sprak Neil Amstrong de volgende woorden uit: "The Eagle has landed" en daarmee was de eerste 'raket' op maan een feit. De hele wereld keek daarna ademloos toe hoe diezelfde Neil als eerste mens een stap op de maan zette. Hij schreef daarmee grote geschiedenis.

Arend van Dam vertelt op zijn duidelijke en begrijpelijke manier wat er tijdens de reis naar de maan precies gebeurde. Hij heeft ervoor gekozen om het verhaal door de ogen van Neil (zeg maar Niel) zelf te vertellen. We mogen als het ware met Neil, Mike en Buzz (de bemanning van het ruimteschip) meevliegen. Neil vertelt wat hij onderweg ziet, wat hij eet, hoe hij bijna zelf door de ruimtecapsule vliegt en vooral hoe hij de eerste stap op de maan zette.

Maar daarmee is het nog niet afgelopen want Neil is vanaf die tijd natuurlijk wereldberoemd, iedereen wil hem zien.
En zijn moeder en oma? Die zijn supertrots op hem!

Het verhaal zelf is natuurlijk al een enorm avontuur om te lezen maar Alex de Wolf laat met zijn illustraties zien hoe het voor Neil en de andere twee mannen was. Wij zien óók de steeds kleiner worden aarde door de raampjes, later zien we de maan steeds dichterbij komen en de Eagle die losgekoppeld wordt zodat hij op de maan kan landen, we zien ze de vlag planten en daarna hoe ze weer naar huis, naar de aarde terugreisden.
Het is bijna een film...

Het moet voor kinderen heel bijzonder zijn om te lezen dat op die grote gele bol die ze hoog in de lucht zien staan, mensen hebben gelopen!
Een fijn AVI E3 boek uit de leuke serie "Zelf lezen over Lang geleden..."

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Piet en de zee
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Jan belt Piet en Piet vertelt dat hij aan zee is. Kom je naar me toe? vraagt Piet.
Samen gaan ze naar het bos waar ze een boom schilderen. Op het schilderij van Jan zie je een boom met een stam en takken met bladeren. Maar op het schilderij van Piet ziet Jan geen boom.

dat is raar, zegt jan
ik zie wel veel kleur
maar ik zie geen boom

dit is een tak, zegt piet
en dat is een tak
ik laat veel weg
dat kan ook

Later schilderen Jan en Piet een molen, die molens zijn rood en blauw... Rie Tak vindt de schilderijen mooi, ze wil ze aan de muur in haar huis hebben. Maar de twee mannen gaan eerst naar zee. Piet en Jan schilderen de zee. De zee van Jan heeft golven maar de zee van Piet niet. Ik zie geen zee, zegt Jan.

dat is wat ik zie, zegt piet
kijk maar goed
zie je die lijn op mijn doek?
dat is een paal in zee
hier een lijn
en daar een lijn
dat is een per

ik zie geen zee, zegt jan
weet je wel wat je doet?

ik doe wat ik wil zegt piet.

Even later komt Rie Tak, zij wil alle schilderijen wel aan haar muur hebben, zowel die van Jan als die van Piet. Want het werk van Piet vindt ze ook goed, ook al ziet ze niet wat het is. Er komen mensen kijken en Piet legt uit wat hij heeft geschilderd. De mensen vinden het mooi, al zijn schilderijen worden verkocht, gelukkig ook die van Jan.

Een boekje voor beginnende lezers op AVI M3 niveau over de grote schilder Piet Mondriaan. Wel jammer dat hij alleen maar Piet genoemd wordt, maar helaas het kan niet anders op dit leesniveau, het woord Mondriaan is te lang en nog te moeilijk. Wel wordt op een knappe manier uitgelegd hoe Mondriaan de wereld zag en waarom hij geen natuurgetrouwe schilderijen maakte maar alles in lijnen en blokken weergaf.
Op de afbeeldingen zien we ook de schilderijen van Mondriaans moderne beginperiode tot zijn laatste werk Victory Boogie Woogie, herkenbaar weergegeven door Alex de Wolf.
Opnieuw een prima boekje uit de serie 'Zelf lezen over Lang geleden...'

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

De droom van Albert
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Een man met een snor.
Zie je zijn wilde haren?
Ken je hem?
Zijn naam is Albert Einstein.[...]
Wat deed hij als kind?
Hoe kwam hij zo slim?
Dat begon met een droom...

In dit boekje uit de serie Zelf lezen over lang geleden... wordt verteld hoe de jonge Albert Einstein altijd al aan het nadenken was over alles wat hij zag. Hij vond het bijvoorbeeld als jongetje al vreemd dat alles altijd naar beneden valt. Hoe kan dat? Waarom stijgt het niet op naar boven? Is er een kracht die hij niet ziet? Even later zien we de kleine Albert met een kompas lopen. Hij snapt er niets van, waarom blijft die naald altijd naar het noorden wijzen? Is er iemand die tegen die naald duwt? Is er soms een kracht die hij niet ziet?
En zo verwondert Albert zich over alles. Waarom kan hij muziek die ver weg gespeeld wordt horen? Is er een kracht die het geluid verder duwt?

En het licht? Hoe kan het dat je dat van zo'n grote afstand kunt zien? Zelfs zijn vader weet niet overal het antwoord op. En dan heeft kleine Albert een droom... hij stapt op een zonnestraal en zoeft met een enorme snelheid langs alles heen, hij weet daarna dat niets sneller gaat dan het licht. Door die droom weet hij ook dat hij verder wil leren, móet leren, want hij wil alles weten over de kracht van de natuur.

Albert Einstein werd een wijs man.
Hij hield van de natuur.
Hij dacht na over de tijd.
Hij wist alles over de snelheid van het licht [...]
Nu kennen we hem allemaal.
Albert Einstein. [...]

Het boekje is op AVI M4 niveau geschreven wat betekent dat niet alle woorden zijn toegestaan in de tekst, het geheel moet namelijk makkelijk zelf te lezen zijn voor kinderen van ca. 7 jaar. Ga er maar aanstaan om met weinig woordmiddelen de ingewikkelde theorieën en gedachten van de geniale Einstein om te zetten en duidelijk te maken. Het is Arend van Dam wonderwel gelukt.

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Het boek van Leo
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

De Leo uit de titel is niemand minder dan Leonardo da Vinci, de beroemde kunstenaar en alleskunner. Anders gezegd, Leonardo was een genie en dat komt in dit boekje ook duidelijk naar voren.

We ontmoeten Leo in zijn huis waar hij een brief aan het schrijven is naar Ludo (Ludovico Sforza)en daarin vertelt hij dat hij wel een beeld voor Ludo wil maken van een paard met een ruiter. Want naast schilderen kan Leo ook prachtige beelden maken.
Ludo vindt het wel een leuk idee en nodigt Leo uit in zijn kasteel in Milaan. Leo krijgt de opdracht een groot paard te maken, in brons, en tegelijk vraagt Ludo of Leo een klooster in de stad wil beschilderen. Dat wil Leo wel. Ludo wil onder andere dat Leo op een muur in de eetzaal een verhaal uit de bijbel schildert dat Het laatste avondmaal heet. Leo is blij...

Ik ken dat verhaal
Het gaat over Jezus en zijn vrienden.
Het is een mooi plan.
De mensen in de eetzaal kijken naar een eetzaal.
Dat vind ik leuk om te doen.

Maar Leo is ook een uitvinder en verzint ondertussen ook allerlei handige nieuwe dingen, die hij allemaal tekent in zijn (schets)boek, hij ontwerpt zelfs een hele stad. Dat vindt Ludo niet zo fijn want Leo moet het schilderij afmaken en het beeld. Bovendien kunnen de dingen die Leo verzint, zoals vleugels voor mensen, een heel grote kruisboog, een houten ding met een grote schroef erop (de latere helikopter) en nog veel meer, helemaal niet gemaakt worden, denkt Ludo.

Jaren later schildert Leo de beroemde Mona Lisa... een schilderij dat Ludo heel mooi vindt.

Wat is ze mooi.
Kijk eens naar haar ogen.
Die blik.
Kijk eens naar haar mond.
Die lach.
Heeft ze een geheim?

In dit verhaal volgen we Leo in zijn werk en zien we heel veel van zijn uitvindingen afgebeeld. Het is een erg leuke manier om kennis te maken met deze veelzijdige man. Kinderen kunnen het boekje zelf lezen want het is een AVI-M3 boekje. De taal is dus eenvoudig maar het verhaal zelf is boeiend gebracht. De tekst is in prettig leesbare, schreefloze letters afgedrukt. Ook wordt er gebruik gemaakt van hoofdletters en leestekens zoals, komma, dubbele punt, vraagteken en uitroepteken. Sommige woorden bestaan uit meerdere lettergrepen. De zinnen zelf zijn kort en hebben een prettig ritme.

Het boekje is een deeltje uit de serie Zelf lezen over Lang geleden... die allen door Arend van Dam zijn geschreven. Er staat enorm veel informatie in over Leo. Kinderen zullen overigens nog niet beseffen dat het hier over de beroemde Leonardo da Vinci gaat, maar ze zullen het personage, Leo uit Vinci, wel een heel grappige en bijzondere man vinden.
De duidelijke en warmgekleurde afbeeldingen van Alex de Wolf dragen opnieuw mooi bij aan de tekst. Kortom, ook deze keer is het een interessant en informatief boekje geworden.

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Dit ben ik
Tekst: Arend van Dam
Illustraties: Alex de Wolf

Wie kent Rembrandt niet? De man van de beroemde schilderijen zoals De nachtwacht, Het joodse bruidje, De staalmeesters en zijn vele zelfportretten. Wij als volwassenen kennen deze schilder wel maar voor jonge kinderen is hij mogelijk nog een grote onbekende grootmeester. Als je nog maar net kunt lezen, is het ook best moeilijk om via tekst kennis te maken met het leven en werk van Rembrandt. Daar komt dankzij dit boekje verandering in. Arend van Dam en Alex de Wolf hebben namelijk dit 'AVI start' boekje gemaakt over Rembrandt.

Als eerste stelt Rembrandt zichzelf en zijn gezin bestaande uit zijn vrouw Saskia (Sas) en Titus (Ties) voor. Daarna vertelt hij over zijn werk als schilder.
Bij een zelfportret - waarbij hij steeds in een spiegel moet kijken - vertelt hij bijvoorbeeld:

dit ben ik
en kijk
dit ben ik ook
ik weet wat ik doe
ik kijk naar mijn oog
een oog
en nog een oog
ik kijk naar mijn wang
en naar mijn neus [...]
ik kijk naar mijn haar
en naar de pet met de veer.

ik pak mijn pen
en ik neem een plaat
met de pen kras ik in de plaat

En zo wordt helemaal verteld hoe hij van dat zelfportret een ets maakt en hoe die gedrukt wordt. - Rembrandt vraagt zelfs of je een prent van hem wil kopen. -

Rembrandt zoekt daarna Ties, hij wil hem schilderen, maar hij kan Ties niet vinden, dus schildert hij Sas maar, maar Sas is druk met de was. Zij heeft niet zoveel tijd. Hij kan beter aan dat grote doek (De nachtwacht) gaan werken, dat staat flink in de weg, zegt ze.
En zo mogen we even een inkijkje nemen in het leven van Rembrandt en laat hij zien hoe hij etsen en schilderijen maakt.
Gelukkig komt Ties ook eindelijk aanlopen. Nu wordt hij geschilderd. Maar Rembrandt is niet de enige die kan schilderen... Ties kan het ook!

Het is altijd even wennen aan de taal in AVI boekjes vanwege de vele beperkingen die er taalkundig worden opgelegd. Zeker bij de 'AVI start' boekjes zijn er veel woorden en tekens die nog niet gebruikt mogen worden. In dit boekje wordt al wel gebruik gemaakt van komma's, dubbele punt en vraagtekens. Maar er staan nog geen punten achter de zinnen en hoofdletters worden ook nog niet gebruikt. Alle woorden bestaan uit één lettergreep.
Dit wetende is het enorm knap als je er toch nog een heel verhaal van weet te maken, vooral als het verhaal ook nog eens over onze grote meester gaat. Hoe leg je in woordjes van één lettergreep uit wat Rembrandt voor werk doet.

De wisselwerking tussen de tekst van Arend van Dam en de afbeeldingen van Alex de Wolf is uitstekend, de een vult de ander prima aan. Vooral met het verhaal over de etsen die gedrukt worden voegen de afbeeldingen enorm veel toe. De eigenzinnige Sas(kia) is ook heerlijk pittig weergegeven op de afbeeldingen. Erg leuk boekje.

Lang geleden… boekjes zijn een begrip onder (groot)ouders, leerkrachten, boekhandelaren en bovenal kinderen. Dit is het eerste boekje van de vier nieuwe Lang geleden... boekjes, dit keer op AVI niveau. Alle vier de boekjes zijn geschreven door Arend van Dam en Alex de Wolf en bestaan uit historische verhalen over Rembrandt van Rijn, Leonardo da Vinci, Albert Einstein en Antony Fokker. De serie heeft een oplopend AVI-niveau (AVI-start t/m M4).

Lees de reacties op het forum en/of reageer: