Patrick Ness

Toon alleen recensies op Leestafel van Patrick Ness in de categorie:
 

Chaos-trilogie 1: Het mes dat niet wijkt Chaos-trilogie 1: Het mes dat niet wijkt


Soms is een verfilming beter in de zin dat de beelden vergezeld worden van spanningopdrijvende muziek en een filmmaker allerlei trucjes uit kan halen zodat je op het puntje van je stoel zit. Of iemand evenwel in staat is om Patrick Ness te verbeteren, dat vraag ik me ten zeerste af. Hemeltergend spannend maakt hij zijn scènes, door ofwel zinnen aan elkaar te smeden zodat je gedwongen wordt door te lezen, of juist door korte zinnen of alleen maar woorden neer te pennen, in een staccatostijl waarbij je nagels niet veilig zijn.
Waar heb ik het over? Er is een nieuwe trilogie ‘de Chaos’ genaamd.

In dit eerste deel leren we de achtergrond kennen: er is een nieuwe wereld, sterk lijkend op de wereld zoals wij die kennen, waar in het verleden kolonisten zijn neergestreken met ruimteschepen. Todd, onze twaalfjarige hoofdpersoon weet niet beter dan dat de bewoners in Prentisstown, waar ook hij toe behoort, de enige overgeblevenen zijn. Toen de kolonisten landden, heeft men hem verteld, brak er een oorlog uit met de inlanders, de Spakkels. In die oorlog hebben de aliens virussen gebruikt waardoor vele mannen en alle vrouwen gestorven zijn. Todd is de laatste jongen, want ja, zonder vrouwen groeit het bewoneraantal niet natuurlijk. Integendeel: er zijn geregeld mannen die verdwijnen: ze worden gek en plegen zelfmoord of misschien zijn ze door wilde dieren gegrepen. Vrienden heeft hij niet meer: wie eenmaal man is kijkt niet meer om naar een jongen.
Maar het ergste wat het virus veroorzaakt heeft, is de Herrie.

'Ik weet wat je denkt: hoe kan het nou dat ik dat niet weet als ik de hele dag en dag in en dag uit elke gedachte hoor van de twee mannen die het bij mij thuis voor het zeggen hebben? Maar dat is het 'm juist. Herrie is hérrie. Het is geknal en geknetter en meestal is het één grote brij van geluid en gedachte en beeld en de helft van de tijd kun je d'r helemaal niks uit wijs worden. Het is een zootje in mannenhoofden en Herrie is zoiets als het levende, ademende gezicht van dat zootje. Het gaat over wat ze geloven en wat ze zich verbeeleden en wat ze fantaseren en het zegt het ene en tegelijkertijd het volslagen tegenovergestelde en ook al zit de waarheid d'r echt ergens tussen, hoe weet je nou wat waar is en wat niet als je àlles over je heen krijgt?
De Herrie is een ongefilterde man, en zonder filter is een man gewoon chaos zonder poten.'


Je kan je gedachten niet afsluiten voor anderen, iedereen hoort wat je denkt, ziet de beelden die je er bij hebt, zelfs dieren kunnen op deze manier praten. Todd gaat graag naar het moeras omdat daar weinig tot geen anderen komen en er rust heerst. Stilte, eigenlijk iets onmogelijks, want hij hoort immers de dieren om hem heen. Zijn hond Manchee bijvoorbeeld, het dier dat Todd helemaal niet wilde hebben, maar dat burgemeester Prentiss hem zo graag wilde geven dat hij niet weigeren kon. Todd woont bij twee mannen, Ben en Cillian, die hij als zijn ouders beschouwt, en hij voelt wel dat die niet erg dol zijn op de burgemeester, maar Prentisstown is een besloten gemeenschap, iedereen is op elkaar aangewezen en er zijn geen geheimen. Er is immers de Herrie.
Maar Todd vergist zich, en dat ontdekt hij een maand voor hij man zal worden.
Want in het moeras ontdekt hij een gat in de Herrie. Er is Stilte! Ben en Cillian reageren paniekerig.

‘Zijn het spaks?’ vraag ik. ‘Zijn het de Spakkels? Zijn ze terug?’
‘Ben?’ Cillian schreeuwt het nu uit terwijl-ie over het veld komt aanlopen.
‘Zijn we in gevaar?’ vraag ik Ben. ‘Komt d’r weer oorlog?’
Maar Ben zegt alleen maar: ’o mijn god, heel zachtjes, en dan zegt-ie het nog es: ‘ O, mijn god’, en dan, zonder zich ook maar te verroeren of weg te kijken, zegt-ie: ‘We moeten je hier weg zien te krijgen. We moeten je hier weg zien te krijgen, nu meteen.’


En Todds leven zal nooit meer zijn als voorheen. Vanaf dat moment begint een vlucht, samen met Viola, het meisje dat hij in het moeras ontmoet  - een meisje! En ze heeft geen Herrie!! Ze vluchten voor het leger dat hen achtervolgt; voor Aaron, de ogenschijnlijk onsterfelijke prediker; voor het verleden dat op een leugen gebaseerd is.

Het is niet alleen gruwelijk spannend, het is soms ook echt gruwelijk. Dat Todd het verhaal vertelt in zijn eigen taal, maakt het nog overtuigender en Patrick Ness windt er geen doekjes om: hij vindt dat zijn lezers geen watjes moeten zijn. Gelukkig staat al op de voorflap dat het een trilogie is, want dit eerste boek eindigt op een manier die niet kàn in de wereld van spannende verhalen. Wat ik al zei: de lezer krijgt heel wat voor zijn kiezen, maar het is zeer de moeite waard om deze eerste hap te nemen: de implicaties van de Herrie alleen al maken het verhaal wonderlijk boeiend, maar het geheim van Prentisstown slaat alles.


ISBN 9789048816262 | Paperback | 496 pagina's | Uitgeverij Moon | februari 2013
Vertaald uit het Engels door Ineke Lenting | Leeftijd: 15+

© Marjo, 16 mei 2013


Lees de reacties op het forum en/of reageer: