Sharon Dogar

Toon alleen recensies op Leestafel van Sharon Dogar in de categorie:

Sharon Dogar op internet:

De jongen in het Achterhuis
Sharon Dogar

‘Ik wist het niet.
Ik wist niet dat een bed onder een zolder een luxe is. Ik rouwde om mijn vrijheid, maar ik wist niet dat rouwen een zege is en een voorrecht, net als verdriet.
Hier in het Lager bestaan geen gevoelens. Alleen de minuten die voorbijgaan, de ene voet voor de andere, de modder, overeind blijven, je lepel vasthouden voor de soep zodat niemand hem kan stelen. Je kunt niet rouwen om iemand anders, want je moet voorkomen dat jij de volgende bent.’

Het is moeilijk dit boek niet te lezen met het dagboek van Anne Frank in je hoofd. Onwillekeurig draait het uit op een vergelijking tussen de twee verhalen die zeker niet negatief uitvalt voor het boek van Sharon Dogar.

Het begint met een voorwoord, waarin de schrijfster uitlegt in hoeverre het boek fictie is. Natuurlijk heeft ze gegevens uit het dagboek moeten gebruiken, maar het gezichtspunt vanuit de geest van een jongen tussen zijn vijftiende en achttiende levensjaar is heel anders. Het is het verhaal waarin de schrijfster zich voor stelt hoe het voor hem geweest moet zijn. Zij laat hem vanuit de ziekenboeg in Mauthausen terugdenken aan de jaren in het Achterhuis. Hoe hij met zijn ouders abrupt het dagelijkse leven vaarwel zei, en natuurlijk tegen zijn zin, maar noodgedwongen, in een zeer directe nabijheid van het gezin Frank zijn dagen moest doorbrengen. Net als Anne was Peter net in zijn puberteit, stond hij op het punt de wereld van de liefde te ontdekken.

‘Ik zeg niets. Ik zeg nooit zo veel, in tegenstelling tot de familie Frank, maar ik denk wel veel na. Hoe moeten we het in deze kleine ruimte uithouden? We zitten gevangen in dit gebouw, als ratten in de val, wachtend tot we opgepakt zullen worden. ‘

Ik wil niet nakijken in hoeverre Sharon Dogar zich letterlijk aan de tekst van de gesprekken heeft gehouden, zoals die door Anne zijn opgetekend. Ik lees in dit boek een ander verhaal. Het verhaal van een jongen die zijn geloof verliest, die verlangt naar het leven, naar de liefde, maar zich gedwongen ziet zijn gevoelens te onderdrukken. En dan, het einde.
In een kort tweede deel vertelt het boek over de deportatie, over het leven, het niet-leven, in de kampen.

In de cursieve teksten tussen het verhaal door lezen we de gedachten van Peter, die steeds dichter bij de dood komt. Hij praat tegen zichzelf, maar ook tegen de lezer. De vragen aan de lezer zijn bedoeld voor jongeren vanaf een jaar of dertien voor wie dit steeds opnieuw schrijnende verhaal geschreven is.

Het is niet alleen een boek over de gruwelen van de voorbije oorlog, het is ook het verhaal van een jongen die volwassen moet worden, in een noodgedwongen sneller tempo dan een ander. Peter is minder filosofisch in zijn verhaal dan Anne was. Minder zweverig. Juist daarom denk ik dat dit boek jongeren zal aanspreken. Maar ook voor volwassenen is het een ontroerend verhaal, dat we nooit te vaak kunnen lezen en horen. Het is een onwrikbaar feit: het mag nooit meer gebeuren! Toch?

‘En toch is het moeilijk te geloven dat ik ooit jouw leven heb geleid. Was je ooit werkelijk mij?’