Anne Voorhoeve
Liverpool Street
Al snel heeft ze dan ook samen met haar ook joodse vriendin Bekka allerlei verstopplekjes gevonden, en Bekka laat haar zelfs zien hoe ze uit het raam in de boom naast hat huis durft te springen.
Later, als de vervolging erger en erger wordt, volgt Ziska dit voorbeeld; haar vader wordt opgepakt, ze zal hem nooit meer terugzien. Haar moeder lijkt druk bezig met een uitwijkmogelijkheid naar China, maar voor Ziska goed begrijpt wat er gebeurt, wordt ze meegestuurd op een kindertransport: naar Engeland. Bekka zou ook gaan, maar is niet uitverkoren, terwijl zij zich nog wel aan het voorbereiden was! Omdat Ziska zelf tegen haar moeder had verteld wat de plannen voor Bekka waren, voelt ze zich schuldig, en eenmaal in Engeland doet ze dan ook haar best om behalve haar ouders ook een plaats voor Bekka te vinden. Helaas…dat is dan net te laat. De oorlog breekt echt uit.
Ook haar ouders komen niet, die zijn uitgeweken naar Groningen.
Intussen gaan het in Engeland ook niet allemaal naar wens. De veronderstelde pleegouders van Ziska komen niet, en nu moet ze wachten tot er iemand anders opdaagt. In een overmoedige bui spreekt ze op een dag - haar verjaardag, ze wordt elf – zelf iemand aan. Ze mag mee met de vrolijke jongeman en zijn vader, en dan ontdekt Ziska dat ze terecht is gekomen in een orthodox Joodse familie.
Dat was de bedoeling niet! Gelukkig is er Gary, de zoon. Hij maakt het leven draaglijk, en na een gewenningsperiode omarmt Frances, zoals ze dan heet, het nieuwe geloof. Mede doordat haar pleegmoeder, Amanda, aangeeft dat er joods-christelijke kerken bestaan.
Ook in haar nieuwe leven in Londen is de oorlog niet voorbij: er zijn bombardementen, kinderen, ook Frances, wordt geëvacueerd, en komt weer terug. Gary neemt dienst bij de marine, en pleegvader Mathew vertrekt naar Frankrijk.
Het leven wordt behoorlijk spannend, en onzeker, maar door al deze gebeurtenissen groeien Amanda en Frances wel naar elkaar toe.
Naast de jongeman die ze tijdens het transport heeft leren kennen, maakt Frances nog meer vrienden. En ze onderhoudt zolang het lukt een briefwisseling met haar moeder en met Bekka.
Intussen groeit ze op, met alle onzekerheden en verwarrende gevoelens die bij een puber horen.
In haar geval komt ook de twijfel er nog bij, bij wie ze nu eigenlijk hoort.
Wie is haar familie? Misschien kunnen ze allemaal bij elkaar wonen als de oorlog voorbij zal zijn?
Kan ze nog van Mamu houden zoals ze dat deed, voor die haar ‘verraden’ heeft? Na een tijd begrijpt ze wel waarom dat gebeurd is, maar toch…
Een prachtige coming-of-ageroman, met de tweede wereldoorlog en vooral de Jodenvervolging op de achtergrond.
Anne Voorhoeve kan meeslepend vertellen. Dat doet ze vanuit het opgroeiende meisje, waarbij je haar haast persoonlijk leert kennen. Haar zielenroerselen worden zeer overtuigend neergezet, het maakt niet eens uit dat er oorlog is. Volwassen worden is niet niks, en in een periode als deze is het nog moeilijker. Aanrader, voor jong en oud.
ISBN 9789077942437 | Hardcover | 518 pagina's | Uitgeverij Callenbach | maart 2010
Vertaald door Hilke Makkink Vanaf 14 jaar
© Marjo, 26 april 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Liverpool Street
Anne Voorhoeve
De tienjarige Ziska mag niet langer naar haar eigen school en de kinderen met wie ze voorheen speelde slaan haar nu in elkaar. Ziska, die protestants is opgevoed, heeft namelijk Joodse voorouders. En dat is in het Berlijn van 1938 niet gunstig. De ouders van Ziska doen verwoede pogingen om Duitsland te verlaten maar Ziska’s vader wordt gevangen genomen en de hoop vervliegt.
Ziska’s beste vriendin Bekka staat op de wachtlijst voor het kindertransport. Met het kindertransport reizen Joodse kinderen vanuit het gevaarlijke Duitsland naar Engeland om hier tijdelijk bij pleegouders te gaan wonen. Ziska kan niet begrijpen dat Bekka hier enthousiast over is. Zelf wil ze haar familie voor geen goud verlaten. Maar wanneer Ziska het geheim van Bekka aan haar moeder verklapt reageert deze niet zoals ze had verwacht. Haar moeder geeft Ziska ook op voor het kindertransport en tot Ziska’s grote schrik wordt ze uitgekozen. Bekka helaas niet, iets waar ze zich altijd schuldig over zal blijven voelen. Nu is het net alsof ze een plaats in de trein heeft verworven ten koste van haar beste vriendin.
Ziska reist naar Engeland met de zwaarwegende taak alles in het werk te stellen om ook haar ouders over te laten komen. Hoe ze dat aan moet gaan pakken weet ze nog niet. Ze is erg boos op haar moeder en begrijpt niet waarom ze haar heeft laten gaan. Houdt haar moeder niet van haar? De aankomst in Engeland begint met een grote tegenslag. De pleegouders van Ziska komen niet opdagen en Ziska belandt in een tehuis. Er worden nieuwe pleegouders gezocht maar de mensen die het tehuis bezoeken kiezen allen een jonger kind. Ziska geeft niet op en weet op geheel eigen wijze pleegouders te bemachtigen: De familie Sheppard.
De Sheppards zijn orthodoxe joden en het is voor beide partijen even wennen aan elkaar. Ziska is boos en opstandig en heeft moeite zich aan te passen aan haar nieuwe leven. Een nieuw bestaan, ook al is het maar tijdelijk, dat ze helemaal niet wil. De Sheppards zijn goede mensen en ze doen enorm hun best om het Ziska naar de zin te maken. Zal dit boze, kleine meisje haar hart openen voor deze lieve mensen? Ziska mist haar ouders en Bekka enorm en voelt zich hevig verward. Bovendien lukt het haar niet om werk voor haar ouders te vinden.
Dit prachtige en hartverscheurende boek zou waargebeurd kunnen zijn. De kindertransporten hebben namelijk echt bestaan. Kinderen als Ziska zijn naar Londen gekomen. Ook andere gebeurtenissen in dit verhaal zijn gebaseerd op waargebeurde feiten. Ziska zal nog jaren in Londen blijven want, ook al hoopten de mensen dat het op tijd goed zou komen, de Tweede Wereld Oorlog brak zoals wij allemaal weten wel degelijk uit. Ziska groeit op in vertwijfeling. Waarom heeft haar moeder haar weggestuurd? Het zal jaren duren voor ze begrijpt dat het een daad uit liefde is geweest. Ook vindt ze het moeilijk om aan haar gevoelens voor de Sheppards toe te geven. Dat voelt als verraad naar haar ouders toe. Daarbij blijft ze worstelen met haar afkomst. Waar hoort ze thuis? En wie is ze eigenlijk?
“In Duitsland was ik uitgescholden omdat ik Joods was, in Engeland had ik mensen ontmoet die mij niet joods genoeg vonden en nu, nu al mijn banden met Duitsland verbroken waren, zou ik plotseling dat zijn wat de nazi’s mij mijn hele leven ontzegd hadden: Duits!”
Dit dikke boek beschrijft vele jaren en gebeurtenissen. Het is te uitgebreid en te mooi verteld om even kort samen te vatten. Ik moet me beheersen om niet ellenlang uit te wijden over dit boek. Behalve dat er nare, tragische en verdrietige dingen gebeuren zijn er ook hartverwarmende, liefdevolle en ontroerende momenten te lezen in dit verhaal. Liverpool Street is een prachtige vertelling. Iemand haten om zijn of haar afkomst kan tot grote, mensonterende ellende lijden. Hopelijk wordt dat ooit door iedereen beseft.
ISBN 9789077942437 | Hardcover | 518 pagina's | Uitgeverij Callenbach | maart 2010
Vertaald door Hilke Makkink Vanaf 14 jaar
© Annemarie, 14 februari 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer: