Ineke Mahieu

Toon alleen recensies op Leestafel van Ineke Mahieu in de categorie:
Ineke Mahieu op internet:
 

Overal water Overal water


De ramp van 1953, verteld voor de jeugd. (Hoewel…)
Voor wie al het een en ander weet over de Watersnoodramp die vooral Zeeland trof in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953, kan meteen bij het eerste hoofdstuk al zien dat het nog niet zover is. Het is donderdagmiddag 29 januari.

‘die dag was alles nog gewoon’


We maken kennis met Nout en zijn vriendinnetje Jannetje. Nout is de middelste zoon in een groot gezin, waar er nog eentje op komst is. Moeder heeft het er maar druk mee, en omdat haar zus een groot huis helemaal alleen heeft, gaat ze met de andere kinderen, en vader, daar heen. Leen, de achttienjarige broer en Nout blijven alleen achter.
Als de storm de dagen erna in kracht toeneemt en het water zelfs over de dijk slaat, is Nout blij dat de anderen op een droog stuk van het eiland zitten. Want in het dorp gaat het niet goed. De vloedplanken zijn niet toereikend, en omdat zijn opa hem er op gewezen heeft, weet Nout dat de dijkgraaf  niet goed gezorgd heeft voor de dijken.

‘ dat noemt zich dijkgraaf. Hij laat de mollen rustig holen en gangen graven in onze dijken. Ze maken er gatenkaas van, maar hij doet niks. Het kan hem gewoon niets schelen.’


Opa heeft het bij het rechte eind: het water overstroomt het dorp, huizen zakken in elkaar, mensen en dieren verdrinken, het leven zal nooit meer hetzelfde zijn.
Dat verhaal is bekend.

Wat heel duidelijk is in dit boek is de achtergrond van de ramp: Ineke Mahieu maakt de tegenstelling tussen rijk en arm duidelijk aan de hand van het verhaal van de voetbalschoenen - Nout mag niet mee naar het voetbaltoernooi, omdat hij geen echte voetbalschoenen heeft. Niet alleen de rijke boer dacht dat hij onaantastbaar was en alles kon doen en laten wat hij wilde, ook de geestelijkheid dacht  meer te zijn dan een ander. Mensen als Nouts ouders die niet naar de kerk gaan, kregen vanaf de preekstoel de schuld van de ramp. Er zijn zelfs mensen die anderen verbieden om te helpen, want het is zondag, de dag des heren...
Gelukkig waren er mensen die de mens belangrijker vonden dan de regels. Mensen zoals Leen en Nout in dit boek.
Het is heel goed om de jeugd van tegenwoordig te laten lezen hoe het was in die tijd. Een spannend verhaal over die ramp is makkelijk te maken, maar om dan tussen de regels door weer te geven hoe het zover is kunnen komen, dat heeft de schrijfster heel goed gedaan.

Misschien zijn de –hopelijk talrijke- lezers al wel eens naar Neeltje Jans geweest, dat nu meer een pretpark is dan een informatiecentrum, maar laat hen alsjeblieft niet vergeten hoe het allemaal gekomen is. Het Watersnoodmuseum draagt daar goed aan bij. (http://www.watersnoodmuseum.nl)
Wie dit boek gelezen heeft, kan met eigen ogen gaan bekijken wat voor impact de storm van januari 1953 heeft gehad.


ISBN 9789047513889 | Hardcover | 174 pagina's | Van Holkema & Warendorf | september 2010
Vanaf 10 jaar

© Marjo, 23 februari 2011


 

Overal water Overal water


Na haar mooie debuut De reis van Sjaak Lemère heeft Ineke Mahieu opnieuw een indrukwekkend boek geschreven. Deze keer gaat het over een jongetje dat de watersnoodramp van 1953 meemaakt en zich staande moet zien te houden.


Het verhaal begint op donderdagmiddag 29 januari 1953. De dag dat alles nog gewoon was.

Hoofdmeester Stronk was die middag in de klas geweest. Hij had verteld over het voetbaltoernooi in de paasvakantie. Bussen vol schoolelftallen uit de heel Zeeland zouden naar een groot sportveld in Rotterdam gaan.
'Ik wil alleen jongens met échte voetbalschoenen hebben' had hoofdmeester Stronk gezegd.
Alsof er ook onechte voetbalschoenen bestonden.
Nout had alleen de afgetrapte gymschoenen van zijn grote broer Leen. 'Stom, die regels van Stronk,' mopperde hij. 'Nu kunnen een heleboel jongens niet meedoen.'
'Dat toernooi is alleen voor kinderen van rijke ouders,' zei Jannetje.
Nout knikte, 'Zoals Laurens Hoogerhuis. [...]'


Nout woont in 'Het Buurtje' het dorpswijkje waar mensen wonen die het niet zo breed hebben. Jannetje is zijn buurmeisje. Ze gaan altijd samen naar school maar dit is het laatste jaar, over een paar maanden gaat Nout naar de ambachtschool. Nout weet nu al dat hij de wandelingen met Jannetje zal missen.
Thuis vertelt hij over het toernooi en de voetbalschoenen. Zijn broer Leen (18) vindt het heel raar dat Nout, de beste voetballer van de hele school, niet op zijn gympen mag meedoen maar vader snapt het meteen. Meester wil geen kinderen uit Het Buurtje mee hebben en al helemaal geen kinderen die niet naar de kerk gaan. Diezelfde avond loopt Nout naar bij opa Hidde die in een dijkhuisje onderaan de Hoge Zeedijk woont. Hij probeert bij opa geld los te peuteren voor voetbalschoenen maar dat lukt niet wel hoort hij iets over zijn broer Leen. Iets wat hij nauwelijks kan geloven, zou zijn broer echt smokkelen?
Bij thuiskomst vertelt zijn hoogzwangere moeder dat ze de volgende dag met vader en de kleintjes naar tante Tinus gaan. Zij heeft een groot en warm huis. Na de geboorte van het kleintje komen ze weer terug. Nout en Leen moeten zich maar even zelf zien te redden en Jannetjes moeder is er ook nog.

Dat weekend zal Nout nooit meer vergeten. Als hij vrijdags thuiskomst van school heeft Leen voetbalschoenen voor hem! Ook mag Nout met Leen mee op smokkeltocht, wat een heel spannend avontuur wordt. Zaterdagochtend moet hij eerst nog naar school. Daar wordt hij bij meester Spronk geroepen. Hij wordt beschuldigd van diefstal van het geld voor de voetbalshirtjes... hoe komt hij anders aan die nieuwe schoenen... Nout mag niet mee naar Rotterdam, beslist de hoofdmeester.
Woedend gaat Nout naar opa Hidde maar die luistert nauwelijks. Opa is onrustig, het waait veel te hard en die lamstraal van een dijkgraaf Hoogerhuis kijkt nauwelijk naar de dijken om. De dijkgraaf vindt dat opa overdrijft met zijn waarschuwingen dat het mis zal gaan, dat hij maatregelen moet nemen. Die nacht zal het ook nog giertij (springtij)  worden...
Opa krijgt helaas gelijk, die nacht breken de dijken en heel veel mensen zullen het niet na kunnen vertellen. Die nacht zal later bekend worden als De grote watersnoodramp van 1953.
Nout en Leen proberen de huisraad te redden en de geit en de kippen. Maar het water stijgt en stijgt. Ze weten ternauwernood aan het water te ontsnappen. Daarna doen alle kleine problemen, zoals nieuwe voetbalschoenen of beschuldiging van diefstal er niet meer toe. Ze doen wat ze kunnen om mensen te redden. Ze werken ook uren lang achter elkaar door in de ijzige kou om het gat in de dijk te dichten.
Ondertussen spoken allerlei gedachten door Nouts hoofd. Hoe is het met Jannetje en haar moeder? Hebben zijn ouders de ramp overleefd? Hoe is het met opa Hidde?

Voorin het boek staat een kaartje van het dorp waarin Nout woont. Zo kun je bekijken waar opa woont, waar de school en de kerk is, hoe Nout met Jannetje naar huis loopt enz.
Het is een goed verteld verhaal. Geen vals sentiment maar vrij realistisch gebracht zonder heel gruwelijke details. De burgemeester, dominee en dijkgraaf zijn duidelijk mensen die zich beter voelen dan de dorpelingen. Alle waarschuwingen worden terzijde geschoven. Die burgertjes moeten zich niet zo druk maken... tot het te laat is. Dan zijn ze maar wat blij met die doortastend optredende dorpelingen.
Ineke Mahieu laat zien hoe benepen sommige mensen kunnen zijn. De dominee is weerzinwekkend. Ongelovigen blijven voor hem ongelovigen, het zijn geen mensen in nood...  De burgemeester treedt ook nauwelijks op als burgervader. Je ergert je vreselijk aan deze mensen en je bent blij dat er knapen zijn als Nout en Leen die alles er aan doen om mensen in veiligheid te brengen. Als het boek uit is, hou je een beetje van deze twee jongens.

In een interview vertelt Ineke Mahieu dat ze merkte dat jongeren nauwelijks wisten dat deze ramp heeft plaatsgevonden en dat daardoor Het Deltaplan is ontstaan. Zij wilde deze geschiedenis niet verloren laten gaan en schreef daarom dit boek.
Jongeren die dit lezen krijgen dankzij dit verhaal een goed beeld van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de ramp.
Door voor deze vorm te kiezen krijg  je een boeiend, soms zelfs spannend verhaal te lezen dat niet alleen over de ramp gaat maar ook over gewone alledaagse dingen. Daardoor leef je mee en voel  je min of meer hoe het geweest moet zijn. Heel knap gedaan.


ISBN 9789047513889 | Hardcover | 174 pagina's | Van Holkema & Warendorf | september 2010
Vanaf 10 jaarZie ook: http://www.watersnoodmuseum.nl

© Dettie, 16 september 2010


Lees de reacties op het forum en/of reageer: