Ineke Mahieu
De jongen met de vulpen
Pijke Slim woont met zijn moeder en stiefvader op een boerderij. Niet iedereen in het dorp kan lezen en schrijven maar Famke, Pijkes moeder, kan dat wel. Zij schrijft ook brieven voor de dorpelingen als die daarom vragen. Het geld dat ze daarmee verdient legt ze opzij, dat is voor later, voor Pijke. Ze wil dat Pijke verder leert voor advocaat of dokter en Pijke droomt er zelf ook van om verder te leren.
Maar dan overlijdt Famke en de elfjarige Pijke blijft achter bij zijn stiefvader. Deze kijkt nauwelijks naar de jongen om en drinkt en gokt veel. Ook het geld voor Pijkes studie gaat daaraan verloren. Pijke moet meewerken op de boerderij, naar school gaan kan pas weer als alle oogst binnen is. Eten is er nauwelijks meer in huis. Het studeren kan hij wel vergeten, denkt Pijke.
En dan vertelt zijn stiefvader dat hij naar Den Haag mag om een opleiding te volgen bij meneer Emmerdeur! Pijke is helemaal wild enthousiast, nu kan hij toch verder leren zoals zijn moeder zo graag wilde. Wat stiefvader vergat te vertellen is dat hij opgeleid wordt tot sigarendraaier om zo de schulden die zijn stiefvader bij meneer Emmerdeur heeft gemaakt, af te lossen. De teleurstelling is enorm, het werk is benauwend. Pijke wordt erg in de gaten gehouden, bang als Emmerdeur is dat Pijke wegloopt. Hij mag nauwelijks naar buiten en die ene keer dat het wél mag is omdat Emmerdeur er niet is, maar ook dat wordt geen leuk uitje.
Het enige wat Pijke bezit en koestert is de vulpen van zijn moeder. Zij kreeg deze, samen met een encyclopedie, uit dank, van Sientje Mesdag waar Famke toentertijd als dienstmeisje werkte. Famke had namelijk ooit het leven gered van Klaas het zoontje van Sientje.
Pijke Slim doet zijn naam eer aan, hij is inderdaad slim. Hij leest in de krant dat er een nieuwe wet is waardoor kinderarbeid onder de twaalf jaar strafbaar is geworden. Hij buit deze wetenschap uit bij een politie-inval in het sigarenbedrijf. Pijke en twee broers die ook voor Emmerdeur werken, moeten weg. Maar wat nu? De twee jongens waren juist heel blij met de 'makkelijke' baan. De vader van de jongens heeft een bedrijfsongeval gehad en kan geen zwaar werk meer doen. Hij is erg van het inkomen van de jongens afhankelijk. Nu hebben zij én Pijke helemaal geen inkomen meer.
Door een incident weet Pijke waar meneer van Houten, de man die de kinderwet ingevoerd heeft, woont. Pijke zal hem wel eens vertellen wat voor akelige gevolgen die wet heeft, heel veel mensen hebben daardoor nog nauwelijks te eten.
Deze ontmoeting heeft grote gevolgen...
Opnieuw een prachtig verhaal van Ineke Mahieu. Op de kaft staat dat het een sfeervol verhaal, in de sfeer van Oliver Twist, Alleen op de wereld en Kruimeltje is en dat klopt helemaal.
Ineke Mahieu voert je mee naar de arme buurten van Den Haag waar de vreselijke meneer Emmerdeur heerst over Pijke. Deze krijgt nauwelijks te eten en slaapt op een akelige zolder waar hij via een ladder op moet klimmen. 's nachts haalt Emmerdeur de ladder weg zodat Pijke niet weg kan. Emmerdeur is een grote uitbuiter en betaalt de arbeiders uit in zijn dranklokaal zodat het meeste geld via de drank weer in zijn eigen zak terugkomt. Net als bij Kruimeltje, Remy en Oliver Twist zijn er gelukkig ook goede mensen die zich over Pijke ontfermen en hem een kans geven om verder te komen.
Ineke Mahieu laat via dit boek zien dat het kinderwetje van Van Houten niet voor iedereen een zegen was. Van Houten wilde alle kinderen een betere toekomst geven maar besefte niet dat veel gezinnen het inkomen dat ze mede via de kinderen bij elkaar scharrelden gewoonweg niet missen konden. Er werd dan ook vaak de hand gelicht met de naleving van het kinderwetje zowel door de werkverschaffers als de arbeiders. Toch zorgde datzelfde kinderwetje er voor dat kinderen geen vreselijk gevaarlijk en vuil werk meer hoefden te doen.
Dankzij dit boek steek je veel op van de leefwijze van veel Nederlanders, zowel arm als rijk, aan het eind van de de 19e eeuw. Het bijzondere is dat Ineke Mahieu de sfeer uit die tijd heel goed weet op te roepen door het natuurlijke woordgebruik, de beschrijvingen van het oude Den Haag, het gebruikte voedsel, de kleding, etc.
Een mooi geschreven en boeiend verhaal, een plezier om te lezen.
ISBN 9789047519362 | Hardcover | 160 pagina's | Van Holkema & Warendorf | september 2011
Vanaf 10 jaar
© Dettie, 20 september 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De jongen met de vulpen
Al snel ontdekt hij dat het leven in een stad niet alleen totaal anders is dan wat hij gewend is, maar dat er bovendien weinig vooruitzichten zijn voor een jongen als hij ook al kan hij lezen en schrijven, wat veel leeftijdgenoten niet kunnen.
Bij de sigarenbedrijfje leert hij Sjeng kennen die, als hij een conflict heeft met de baas, de politie inlicht over het feit dat er jonge kinderen werken bij de sigarenmaker. En dan staat Pijke op straat, hij heeft niets meer, en kan nergens heen.
Gelukkig heeft Pijke een helder verstand en overkomen hem gunstige gebeurtenissen. De hoofdpersoon uit dit boek redt het dus wel. Hij krijgt ook nog te maken met de familie Mesdag – Hendrik Mesdag is een beroemd schilder – en alles komt goed.
Het is juist dit zoetige dat je vanaf het begin al in het verhaal voelt dat maakt dat ik vind dat dit boek niet kan tippen aan de eerdere boeken van Mahieu. Natuurlijk is haar schrijfstijl prima in orde en het leest vlot, ook voor kinderen. Daarnaast geeft het ook een goed beeld van het leven in de stad in die tijd, maar ja, dit stukje geschiedenis is al te veel gebruikt voor een boek, er zijn vast feiten te vinden die een interessanter verhaal opleveren.
Een kaart van het oude Den Haag voorin en wat informatie achterin maken het boek af.
ISBN 9789047519362 | Hardcover | 160 pagina's | Van Holkema & Warendorf | september 2011
Leeftijd vanaf 10 jaar
© Marjo, 09 november 2011