Mart Smeets
Thuis in de Tour
Mart Smeets
De mooiste foto van dit boek staat meteen op de eerste pagina… je ziet een klein blond jongetje van een jaar of acht, zittend op een herenracefiets. Zijn benen zijn bij lange na niet lang genoeg, zijn handen zijn om het herenzadel geklemd. Hij wordt vastgehouden door een heer van middelbare leeftijd, keurig in het pak met strop en met een pochetje in zijn jasje. De blik van de man is niet gericht op de fiets of de omgeving, zijn blik is volledig gericht op dat blonde jongetje op de fiets. Het jongetje is de kleine Mart Smeets, de heer ernaast zijn vader Beer Smeets.
In latere interviews met de volwassen Mart Smeets meen ik wel eens gelezen te hebben dat alles wat hij als volwassen man deed, was om gezien en gewaardeerd te worden door zijn vader. Deze foto laat zien dat hij tóen in ieder geval gezien werd. Met volle aandacht.
Dit jaar start de Tour de France in Utrecht. Een mooie aanleiding voor Smeets om de tien eerdere keren dat de Tour op Nederlands grondgebied was, te beschrijven.
De oude heer Smeets speelt daarin zijdelings een rol, al was het maar omdat hij degene was die Mart in 1954 meenam naar zijn allereerste Tourstart in Utrecht. De kleine Mart was zeven en zijn vader was in functie aanwezig, hij werkte voor Toursponsor Remington, een bedrijf wat typemachines en scheerapparaten verkocht en in die functie onderhield hij de contacten met de wielersport.
Van die Tourstart in Amsterdam bestaat nog een foto waarop zijn vader staat met Wim van Est, een absolute wielergrootheid uit die tijd. Later zal zijn zoon een vaste meereiziger van het Tourcircus worden, maar daar waren toen nog geen enkele voortekenen van te ontdekken.
Smeets beschrijft hoe hij in 1973 als honkbal- en basketbalverslaggever min of meer per ongeluk en zonder al teveel kennis van zaken, of überhaupt interesse in het wielrennen, terecht komt in de Tourstart van Scheveningen.
Zijn moeder had de avond voor zijn eerste optreden nog een keurig uitgetikte deelnemerslijst voor hem zitten typen, als steuntje in de rug voor haar debuterende zoon. Dat iedere organisatie zo’n voorgedrukte lijst natuurlijk allang voor de verslaggevers klaar had liggen was haar niet bekend. Die zelfgetypte startlijst heeft Smeets verhuizing na verhuizing met zich meegenomen, tot hij letterlijk versleten was. Van dat eerste verslag, achter op de motor, kwam trouwens niets terecht, al bleek dat achteraf vooral aan technische storingen te liggen en niet aan de beginnende Smeets.
Veel geluk kende de meeste Nederlandse Tourstart overigens niet; de Tourstart in Leiden in 1978 verliep ongelofelijk chaotisch en toen Jan Raas tot grote vreugde van het Nederlandse volk de proloog won, bleek die opeens niet mee te tellen voor het klassement en ging de gele trui op vaderlandse bodem zijn neus voorbij.
In 1996 deed de Tour Den Bosch aan en teisterde processierupsen de renners en toen de tour langs Valkenbrug trok maakt Erik Dekker een ernstig val én werd alle berichtgeving overschaduwd, ook toen al, door dopingberichten.
Ook beter verlopen Nederlandse edities komen aan de orde, zoals het verhaal van Gerrit Voorting die in 1958 een Touretappe won, maar er pas op hele hoge leeftijd achter kwam dat die etappe ook een paar kilometer over vaderlandse bodem was gegaan en het verhaal van de Tour van Maastricht in 1969 waarbij de Tourvolgers zich zo massaal tegoed deden aan de Maastrichtse drank en vrouwen, dat de, steeds sterker wordende verhalen daarover nog steeds regelmatig over tafel gaan.
En nu start deze zomer de Tour dus in Utrecht, de voorbereiding en promotie zijn al in volle gang. Hopelijk heeft de Tourstart in Utrecht meer geluk dan de voorgenoemde steden, al leveren juist dat soort zaken voor mensen als Mart Smeets de mooiste verhalen op, want vertellen kan hij.
Een fijn zomerboek dus, bij voorkeur te lezen in de maand juli als het Tourgeweld wederom losbarst. Grotendeels zonder Mart. Maar dat is weer een heel ander verhaal.
ISBN 9789491567995 | Paperback | 221 pagina's | Uitgeverij De Kring | mei 2015
© Willeke, 22 juni 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
