Jan Oegema

Toon alleen recensies op Leestafel van Jan Oegema in de categorie:
Jan Oegema op internet:

 

Diep uit het oor Diep uit het oor


Taal en poëzie in de retraites van het Open klooster
Jan Oegema

De titel van dit boek van Jan Oegema is de slotregel uit een gedicht van Antije Krog, getiteld dichter wordende. Krog is apartheidsactivist en twee jaar lang nauw betrokken geweest bij het werk van de Waarheids- en verzoeningscommissie van Zuid-Afrika samen met bisschop Desmond Tutu. Oegema heeft grote bewondering voor deze dichteres, ze is, zo schrijft hij iemand die me ontregelde en tegelijk raakte door haar diepte, haar vertrouwen in diepte.

Dit boekje is de neerslag van zeven jaar Open kloosters en geeft een reflectie weer over een aantal samenhangende thema's, waarvan het hoofdessay als centraal thema dichterwording heeft, ontleent aan het hierboven genoemde gedicht van Antije Krog.
De volgende drie kleinere essays gaan over de relatie tussen poëzie en religie, stilte en nieuwe opvattingen daarover en ten slotte over de compassie en de paradoxen daarvan. Het laatste essay is geschreven in de geest van Hadewijch, een 13e-eeuwse dichteres en mystica.

Door het hele boekje heen zijn prachtige gedichten opgenomen, die raken aan de thema's die in de verschillende essays worden behandeld. Oegema heeft deze gedichten opgenomen die soms raken aan de emoties die door het in retraite zijn soms bij deelnemers naar voren komen. Doordat een deelneemster bij een voorstelronde enthousiast meldde dat zij recent oma was geworden, werd bij drie andere vrouwen emoties rondom hun ongewenste kinderloosheid opgeroepen. Dit naar voren gekomen verdriet werd tijdens de retraite een thema naast de andere thema's.

Dat taal en poëzie daarvoor gebruikt kunnen worden bleek tijdens de afscheidsceremonie. Maria van Raak, die deze ceremonie leidde zei dat het afscheidsritueel ook bedoeld was om leven te gedenken dat wel was geweest maar niet gekomen. Deze elf woorden van dichteres Van Raak, zo schrijft Oegema, zorgden ervoor dat een groot verdriet van drie vrouwen onderdeel werd van het empathisch bewustzijn van de hele groep. Dat is wat taal en poëzie op een bepaald moment door een bepaald persoon gesproken kan doen. Enkele woorden kunnen poëtisch werken omdat ze getuigen van inzicht en verantwoordelijkheidszin. Ook het prachtige gedicht van Maria van Raak, getiteld Ode aan het missen en volledig in het boekje op bladzijde 16 opgenomen, getuigt hiervan.

Het is een heel fijn boekje om te lezen. Het lijkt alsof je zelf als lezer een beetje deelneemt aan deze taal en poëzie retraites van het Open klooster. Er zijn veel verschillende gedichten opgenomen van veel verschillende dichters. Een van de heerlijkste gedichtjes die ik las in het boekje is een van de vier haiku's van Biecke Vanderkerckhove op bladzijde 50 en dat luidt als volgt:

De wind speelt in de


rokjes van de klaprozen.


Eindelijk zomer!


Over de auteur:
Jan Oegema (1963) is uitgever en publicist. Hij studeerde literatuurwetenschap en is auteur van onder andere De stille stem. Niet-weten als levenshouding (2011). Bij Vantilt verscheen ook Hans Faverey en de liefde.


ISBN 9789460042959 | Paperback | 96 pagina's | Uitgeverij VanTilt | oktober 2016

© Ria, 07 december 2016


Lees de reacties op het forum en/of reageer: