Marie Antoinette
Antonia Fraser

Dat Sofia Coppola zich baseerde op deze biografie voor haar film over Marie Antoinette kan ik me voorstellen. Tot in de kleinste details wordt alles beschreven. Van het karakter van de hofdames, tot de kleding, de haardracht, de make-up enz. Voor wie daar in geïnteresseerd is, is het een geweldig boek. Voor mij persoonlijk werd het af en toe teveel. Wat echter vast staat is dat Antonia Fraser uitermate veel research heeft verricht voor dit boek.

Op 2 november 1755 schrijft graaf Klevenhüller, kamerheer aan het hof, in zijn dagboek 'Hare Majesteit is voorspoedig bevallen van een kleine doch volkomen gezonde aartshertogin.' Deze kleine aartshertogin, Maria Antonia, was het vijftiende kind van Maria-Theresia, koningin van Hongarije en keizerin van het Heilige Roomse Rijk, en keizer Frans Stefan.
Maria Theresia was ambitieus en haar kinderen werden strategisch uitgehuwelijkt binnen de vorstenhuizen van Europa. Zo ook Maria Antonia, op 14-jarige leeftijd werd zij uitgehuwelijkt aan de 15-jarige Lodewijk XVI, de latere koning van Frankrijk. Het leven aan het Franse hof was haar totaal vreemd. Ook moest zij opboksen tegen de invloedrijke Madame du Barry, de maîtresse van koning Lodewijk XV. Marie-Antoinette werd heen en weer geslingerd tussen haar functie in Frankrijk en de belangen van Oostenrijk. (Haar moeder oefende grote druk op haar uit.) Tevens waren er problemen rondom het consumeren van het huwelijk. Het duurde zeven jaar voordat dit daadwerkelijk plaatsvond. Dit niet consumeren veroorzaakte vele roddels die echter doorgingen toen zij bevallen was van haar eerste kind, een dochter. Later volgden nog drie kinderen waaronder een zoon. De erfopvolging was veilig gesteld.
Marie Antoinette interesseerde zich voor kunst en de natuur. Zij kreeg van haar man de Petit Trianon welke zij liet verbouwen en opnieuw inrichten. Zij had, volgens de schrijfster, een opvallend goede smaak. In de Petit Triaton liet zij een theater bouwen waar vele bekende acteurs acte de présence gaven. Zelf speelde zij ook graag toneel. In Versailles liet ze ook Le Hameau de la Reine oprichten; een nagemaakte uitvoering van een boerendorpje waar zij in eenvoudige kledij rondliep en 'boerinnetje' kon zijn. (in zoverre dat mogelijk was, als koningin zijnde). Het leven aan het hof ervoer zij als verstikkend.
Marie-Antoinette was niet geliefd bij het Franse volk, vele spotprenten en spottende gedichten werden over haar gemaakt.
De Franse Revolutie maakte een einde aan het hofleven. De koninklijke familie werd weggehaald uit Versailles en gevangen gezet in Parijs waar de rechtzaak tegen Marie-Antoinette gehouden werd. Het einde van Marie Antoinette is dramatisch, vreselijk en tragisch. Haar leven eindigde, zoals bekend, op het schavot.

De schrijfster heeft duidelijk bewondering voor Marie Antoinette. Uit alles blijkt dat zij graag wil aantonen dat zij niet die vreselijke koningin was zoals lange tijd aangenomen werd. Uit alles spreekt een compassie.
Op zich is het een interessant boek maar het was beter geweest als de schrijfster niet had laten verleiden tot het weergeven van zoveel details. Je schrok bij wijze van spreken als er een nieuwe hofdame genoemd werd, dan volgde een reeks van voorouders, details over het uiterlijk en karakter en al dan niet saillante details van deze dame. Ook veel rituelen, zoals het aanreiken van de kledingstukken, welke hofdame wat mocht aanreiken, de rangen en standen onder de hofdames enz. werden uitvoerig beschreven. De kapper, de veren in het haar, de kleding, wie aan het hof mocht leveren, de sierraden, niets ontbreekt in deze biografie, voor mij hoeft dat allemaal niet. Marie Antoinette wordt meer als een romanfiguur neergezet, maar misschien was ze dat ook wel.
Het kleine meisje dat de grote boze wereld binnen moest treden.

ISBN 9046801861 | Paperback | 567 pagina's | Nieuw Amsterdam | november 2006

© Dettie, mei 2007

Lees de reacties op het forum en/of reageer: