Willem Jansen
Categorie: Recensies Volwassenen
Naar Oessem en terug
De bezetting van Holland
A werkt in het Materiaalkundegebouw van onderzoeksinstituut Z, gevestigd in de duinen nabij het plaatsje Oessem. Ooit begon de 25 jarige A daar enthousiast zijn carrière als onderzoeker in het laboratorium, vol plannen zat hij toen nog.
De kernreactor, ook gevestigd op het terrein, was nog een nouveauté. Alles kon nog, alles was mogelijk, je hoefde maar een plan in te dienen en het werd gesubsidieerd door de overheid. Kernenergie had de toekomst! Z moest zorgen dat de kennis op peil kwam. De reactor was er niet om energie mee op te wekken maar om onderzoek mee te verrichten. Maar langzamerhand daalt de interesse in het gebruik van kernenergie als toekomstig energieleveraar en na de ramp in Tjernobil keerde het tij. Hoe was met de veiligheid van de reactor in Oessem gesteld? De subsidiekraan werd aangedraaid. Er werden protocollen opgesteld, er werd aan de lopende band gereorganiseerd, langzamerhand wordt alles een soort produktiewerk, ideeën zijn er niet meer, nog wel de vakmensen die een goed idee zouden kunnen uitvoeren. Vrij onderzoek plegen mag niet meer, alleen in opdracht. Alles herhaalt zich eindeloos omdat het altijd zo gedaan is. Inovatief is het bedrijf al lang niet meer.
A, inmiddels 37 jaar, voelt het plezier in zijn werk langzaam wegglippen, wordt zelfs somber, depressief. Hij windt zich op over het instortende bedrijf dat zoveel potentie heeft, over de lusteloze lijdzaamheid van zijn collega's. Zolang zij hun salaris maar krijgen vinden ze alles best. Hij heeft niets met zijn collega's, ontwijkt ze liever. Is zelfs bewust niet in de omgeving van Oessem gaan wonen. In de pauze gaat hij als het even kan de duinen in. Heeft daar zelfs ooit zakjes klaprozenzaad gestrooid zodat nu elk jaar de duinen knalrood zijn.
A verveelt zich gruwelijk op zijn werk maar heeft één grote passie, schrijven! Eens zal hij een gekend schrijver zijn. Steeds vaker zit hij op zijn werk te schrijven aan zijn boek of aan zijn coach:
" Jezus, waarom vallen ze me steeds lastig: rot op man, ik ben bezig met een meesterwerk, wereldliteratuur schrijf ik hier bij elkaar, zie je dat niet, ben al bijna beroemd.. [...] Besef dan toch dat ik dit domme instituut ineens na eeuwen schaduwbestaan een plek op de kaart kan pleuren..."
Hij ziet zichzelf in een radiointerview zeggen: "Ik schrijf uiteraard veel 's avonds, maar als de inspiratie zich voordoet, heb ik toestemming van mijn gewaardeerde werkgever... tijdens het werk mijn invallen te registreren."
Ondertussen heeft A al wel een bundel in eigen beheer uitgegeven maar verwachtte er niet veel van omdat er door recensenten nogal neergekeken werd op 'eigen beheertjes'. Maar tot zijn grote verbazing druppelen er her en der positieve reacties binnen over zijn boek...
A. wordt in de gaten gehouden door Slomp de nieuwe P&O man, het bedrijf moet immers bezuinigen. Slomp vindt A maar een nietsnut, ontdekt dat hij veel aan zijn roman werkt onder werktijd en erg veel met zijn coach H mailt. Maar als hij stappen wilt ondernemen mag dat niet, A blijkt iets te weten wat uitermate negatief is voor het bedrijf is en mogelijk zelf de ondergang van Z kan betekenen als dit uitlekt... en A weet dat de leidinggevenden dit weten...
Wat volgt is een kat en muis spel dat steeds grimmiger wordt tot het gigantisch spetterende einde...
Een heerlijk boek, Willem Jansen wisselt cynisme af met bloedserieuze én erg humoristische stukken. De mails die A naar zijn coach stuurt zijn van een Reviaans pessimisme, A is depressief maar is in zijn depressie hilarisch.
"Ongelooflijk , H wat een rust hier!
Eindelijk is iedereen weg, op vakantie of wat ook en kan ik ongestoord prachtige dingen schrijven. Het gaat zo snel en schitterend, ik moet echt gaan stoppen met werken."
"Stel dat ik er naast zit, H,
Dat ik enkel heel dom ben, niet in staat ben in te zien dat er bij Z superhoogstaand onderzoek wordt verricht. [...] Ik ga proberen braaf te werken de komende tijd. En ik verander ook maar mijn password. 'Zzuigt', dat is niet goed eigenlijk, om de dag mee te beginnen."
"H, ze zoeken hier
Een allround serveerster, ik moet daar vaak aan denken op een dag."
Het boek heeft alles in zich het is fictie, non-fictie, een roman, een thriller. Vooral naar het eind toe wordt het steeds spannender en dat wordt vermengd met de nodige humor. Het verhaal begint met bijna non-fictie om zich uiteindelijk te ontrollen tot pure fantasie.
Het einde is uitermate verrassend of ...schokkend?
Ik heb het met enorm veel plezier gelezen.
ISBN 9085480981 | Paperback | 266 pagina's | GigaBoek | 2006
© Dettie, februari 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Naar Oessem en terug
Omdat hij niet functioneert, komt hij terecht bij de therapeute H. Die vindt hem maar een rare, een afwijkend geval met wie ze niks te maken zou willen hebben als ze er niet voor werd betaald.
Slomp, de nieuwe P&O-functionaris, houdt hem in de gaten. Bij dit soort instituten word je namelijk niet zomaar ontslagen als je niet functioneert, maar moet er eerst een degelijk dossier tegen je worden opgebouwd. A.. strompelt zijn dagen door, is depressief als het hem weer eens niet lukt iets te doen op zo’n werkdag. Hij begint met het krassen van leuzen (Islam met de S als bliksemschicht) op busbankjes en zittingen in het openbaar vervoer.
Als hij op een dag een interview geeft voor een literair radioprogramma, verandert zijn lot. Vanaf dat moment komen de gebeurtenissen in een stroomversnelling terecht en niets blijft hetzelfde. Het Westen van Nederland treft uiteindelijk een zware ramp.
Het boek is heel ironisch van toon. De personages zijn stuk voor stuk egocentrisch en uitsluitend gericht op hun eigenbelang. Hun doel is dan ook vooral obstakels uit de weg te ruimen. Slomp wil een luizenbaantje en is niet gediend van echte problemen. A. wil een roman schrijven die wél wordt gelezen. H. wil veel geld verdienen aan haar praktijk en verder lekker leven. Dat niet alle wensen met elkaar zijn te verenigen, spreekt voor zich.
Ik heb van het begin tot het einde genoten van dit boek, juist door de karakters van de personages. Willem Jansen durft het aan om flink afstand te nemen van het realisme, en daardoor komen de standpunten van de personages heel goed voor het voetlicht. De herkenbaarheid van het werken bij zo’n instituut als Z. werkt natuurlijk ook mee bij de waardering: welk bureaumens vraagt zich niet af waar zij mee bezig is de godganse dag. Ook de beschrijvingen van de Oessemers zijn prachtig: ze zijn een soort gedegenereerde inteeltproducten en ze moeten niets van Z. hebben, met al die academici die de hele dag op hun luie gat zitten. Misschien zijn zij op te vatten als een symbool voor het gewone volk, dat vandaag de dag zo indringend serieus wordt genomen.
Het slot is erg verrassend, maar gezien het voorgaande wel geloofwaardig.
Eén kritiekpuntje: het boek had nog wel een redactie-sessie kunnen gebruiken, want er staan wat fouten in: woorden met gedachtenstreepjes ertussen waar dat niet hoort en bijzinnen die zijn losgeraakt van de hoofdzinnen.
Het boek gaat in mijn persoonlijke top 10 van in 2007 gelezen boeken.
ISBN 9085480981 | Paperback | 266 pagina's | GigaBoek | 2006
© PetraO, december 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Triest!
Een en al somberheid is het. De personages leiden (lijden!) een uizichtloos bestaan. Ze gaan mopperend en klagend door het leven, ze gaan alleen naar buiten omdat "ze toch ook niet altijd binnen kunnen blijven". Ze gaan werken "omdat ze toch iets moeten doen".
Bestaan er werkelijk mensen die zo leven vraag ik me af, wat vreselijk dan..
Het enige verhaal dat iets positiefs bracht is het verhaal 'hut'.
Een kapper, natuurlijk eentje met heel weinig klandizie die ternauwernood het hoofd boven water kan houden, gaat in op het voorstel om scheepskapper te worden. Hij vindt het maar niks aan boord, voelt zich er niet thuis, en als een enorm grote man zomaar zijn hut binnendringt durft hij er niets van te zeggen. De man had duidelijk gedronken..en hij bleek ook op zoek naar meer drank. De kapper geeft hem niet alleen de fles die nog halfvol is met cognac en die hij speciaal van zijn vrouw had gekregen, maar biedt bovendien en tot zijn eigen verbazing aan de man te scheren. Daarna verdwijnt de man, waarover de kapper later hoort dat hij een vaste bewoner van het schip is, die niets uitvoert, maar ook niet weg wil. En dat de kapper hem beter uit de weg kan gaan, hij kan gevaarlijk zijn..
Het slot van dit verhaal is verrassend en positief, al ligt dat dan niet aan de kapper.
Ik was blij dat het boek niet dikker was...
ISBN 9085480469 | Paperback | 164 pagina's | GigaBoek | 2005
© Marjo, april 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Triest!
Alle verhalen gaan over iemand die alleen/eenzaam is en hoe hun leven al dan niet een wending neemt.
'Diep' is het verhaal van een man die over zijn leven vertelt waarin niets bijzonders gebeurd. De man sukkelt een beetje voort met als enkele hoogtepunten een bezoek aan een buurman, een fietstocht, een reisje en een ziek konijn. Hij zou wel anders willen maar weet dat hij niet het lef daarvoor heeft en eigenlijk de energie daarvoor ook niet op kan brengen.
"Ik loop zuchtend met kleine wolkjes, vanwege alles wat ik nog moet doen, dat vooruitgeschoven ligt als een onoverkomelijke berg. De diepte die ontstaat door niet handelen wordt vanzelf reusachtig groot. Er is zoveel niet gebeurd blijkt na verloop van tijd"
Een eenzaam man die weet dat hij niet veel voorstelt, trouw naar zijn werk gaat, weer naar huis gaat, de eenzaamheid wil ontvluchten maar zich ook gedoemd tot eenzaamheid weet.
'Hut' gaat over een kapper die zich heeft laten overhalen om scheepskapper te worden. Hij mag alleen de hoge heren scheren en heeft eigenlijk enorme spijt dat hij deze baan geaccepteerd heeft maar ja, thuis een zwangere vrouw en het inkomen liep sterk terug. Wat moest hij anders?
Dit verhaal had van mij nog wel verder mogen gaan. De personages op het schip zijn apart en beelden weergegeven. Mooie beschrijvingen van de hut en gedachten van de kapper. Een pakkend verhaal en het einde is bijzonder verrassend.
In'Lucht'staat in feite een zieke vader centraal. Vader ligt in het ziekenhuis en de hoofdpersoon stelt het bezoek maar uit. Vanwege volhardendheid van A. heeft hij een relatie met A. De hoofdpersoon worstelt met zichzelf, raakt in totale verwarring, weet het allemaal niet meer, maar gelukkig is A er nog.
Net als het personage zelf is dit een verwarrend verhaal. Af en toe moeiijk te volgen. Heeft de schrijver ook in zijn schrijfstijl de verwarring proberen weer te geven? Het blijft allemaal afstandelijk. A. is een vaag figuur die wel voor de hoofdpersoon belangrijk is maar als lezer leer je haar niet kennen. Het eind is een beetje (te) snel vond ik.
'Slag 'is wederom een verhaal van een eenzaam man maar ondanks het zich niet willen inlaten met een vrouw krijgt hij toch een relatie, zelfs met een mooie, succesvolle, bijzondere vrouw .
"Ze kwam heel langzaam in mijn leven, zachtjes maakte ze ruimte en kroop erin"
Dit is het meest positieve verhaal zelfs een beetje spannend. Er doen zich allemaal onverwachte ontwikkelingen voor maar in zijn geheel is het een goed opgebouwd en mooi afgerond verhaal.
'Seinstoring' is één lang betoog tegen de wachttijden van bus en trein. Ik vond het een uiterst vermakelijk verhaal. De schrijver verwoordt op een heel bijzondere manier de irritatie die ontstaat bij het wachten en tijdens de treinreis. Het steeds weerkerende uitzicht vanuit de trein, zijn gedachten daarover. Erg vermakelijk is zijn verhitte verhaal over de huizen en hun namen én de ontdekkingen die hij doet. Schitterend!
Al met al heb ik wisselende gevoelens over de verhalen. Triest? Ja en nee. De personages zijn geen vrolijke, optimistische mensen dat klopt maar echt triest is hooguit het eerste verhaal. Persoonlijk vond ik 'Lucht' bijzonder maar te verwarrend, 'Slag' het beste verhaal en 'Seinstoring' hilarisch. Wat Willem Jansen erg goed gelukt is, is een kijkje in het hoofd te geven van zijn personages.
ISBN 9085480469 | Paperback | 164 pagina's | GigaBoek | 2005
© Dettie, april 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer: