Tracy Chevalier
De laatste vluchtelinge
Honor maakt deel uit van een quakergemeenschap in Engeland in het midden van de negentiende eeuw. Zij is verloofd, en het leven is goed. Tot haar verloofde haar in de steek laat voor een niet-quaker. De bodem is onder haar bestaan weggevallen, binnen haar kringetje weet iedereen dat ze in de steek gelaten is en als dan haar zus de reis naar Amerika gaat maken om te trouwen, besluit Honor mee te gaan. De reis verloopt dusdanig slecht dat de terugweg afgesneden is. Grace wordt ziek en sterft. Daar staat Honor dan. Alleen.
De aanstaande van Grace vangt haar wel op, maar ze is er eigenlijk niet gewenst.
Ohio is een doorreisgebied, niet alleen voor kolonisten die uit Europa komen en verder westwaarts trekken, ook gevluchte slaven trekken door het land, op weg naar Canada. In het Zuiden is slavernij nog toegestaan, in het Noorden zijn ze officieel vrij. Toch levert een gevangen slaaf geld op en de slavenjager Donovan houdt Honor scherp in de gaten. Ook om romantische redenen trouwens.
Andere opvattingen brengen Honor in de problemen als ze trouwt met Jack, en bij zijn familie op de boerderij gaat wonen. Het nieuwe leven is zo vreemd voor haar: dat ze boerin moet worden, is het ergste niet. Ze voelt zich niet welkom bij de moeder en de zus van Jack. En zij verbieden haar de vluchtelingen te helpen, als die voedsel en onderdak zoeken. De Amerikaanse quakers hebben ook net iets andere gewoontes, maar dat ze zich ook daar niet echt thuis voelt ligt meer aan haarzelf. Ze kan geen rust vinden.
De personages zijn enigszins ondergeschikt aan het verhaal dat verteld moet worden, het verhaal over een eenvoudige, alleenstaande jonge dame die haar vertrouwde leventje achter zich laat om in een volkomen vreemde wereld te proberen een weg te vinden. Behalve andere gewoontes in de quakergemeenschap is er ook het probleem van de vluchtende slaven.
Je weg vinden in een compleet andere wereld is niet makkelijk. Honor is alleen, de enige vriendin die ze heeft woont niet naast de deur, en het is wel 1850: nauwelijks wegen, de trein is maar net in opkomst en rails moeten nog aangelegd worden; in de strenge winter is de boerderij afgesloten van de buitenwereld, en sowieso is communicatie lastig, ook de brieven naar en uit Europa doen er maanden over zodat nieuws vaak al achterhaald is.
Het boek vertelt vooral over het dagelijkse leven in een quakergemeenschap. Het quilten speelt een grote rol, de vrouw werd geacht een aantal zelfgemaakte quilts in te brengen als bruidsschat. Honor is erg goed in quilten, maar ook hier is de Amerikaanse manier van doen anders.
De laatste vluchtelinge: het is niet alleen die ontsnapte slavin, die Honor wijze lessen leert, misschien is Honor zelf ook wel 'een laatste vluchteling'.
Het beeld dat Tracy Chevalier schetst is intrigerend en ik denk dat de moderne lezer blij is dat ze niet in die tijd en plaats geboren is...
ISBN 9789022960370 | Paperback | 336 pagina's | A.W. Bruna Uitgevers | mei 2014
Vertaald door Catalien en Willem van Paassen
© Marjo, 17 juli 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De laatste vluchtelinge
Ook in dit boek komen we terecht in het verleden en wel in het Amerikaanse Ohio van ca. 1850. Het is in die tijd dat ontsnapte slaven uit het zuiden probeerden een veilig heenkomen te zoeken in het noorden - waar ze beschermd worden - of naar Canada probeerden te vluchten waar ze een vrij leven kunnen leiden. Dat vluchten lukte ze niet zonder hulp. De Underground Railroad zorgde voor adressen (stations) waar de gevluchte slaven tijdelijk terecht konden. De voornaamste medewerkers van de Railroad waren vrije slaven, Quakers en Wesleyanen, die een afkeer hadden van slavernij.
Maar voor we terechtkomen bij de Underground Railroad zullen we eerst kennis moeten maken met de Engelse Honor Bright die, nadat ze aan de kant is gezet door haar verloofde Samuel, meereist naar Amerika met haar charismatische, levendige zus Grace.
Deze zal daar trouwen met Adam, hun oude dorpsgenoot die al eerder de oversteek naar het verre Amerika gewaagd heeft. Honor kijkt naar dit avontuur uit, daar kan zij Samuel vergeten en een nieuw leven opbouwen.
Maar hoe anders zal alles verlopen. Grace overlijdt onderweg en Adam zit niet op de stille zus van zijn aanstaande te wachten, sterker nog hij wist niet eens dat ze meekwam. De brief van Grace waarin zij Honors komst aankondigde is nooit aangekomen. En daar zit Honor dan, in een wildvreemd land waar ze buiten Adam niemand kent. Ze heeft erge moeite met het ruige land en zijn inwoners.
Ze vindt de Amerikanen erg direct, afstandelijk en ongevoelig. De Vrienden van de quakergemeenschap, waar Honor ook toe behoort, zijn niet onvriendelijk maar wel erg op zichzelf. Ook de kerkdiensten brengen Honor niet de rust, die innerlijke stilte, die ze in Dorset altijd wèl voelde.
Kortom, Honor heeft het moeilijk.
Nog moeilijker wordt het als ze op een dag in contact komt met een gevluchte slaaf. Ze vindt het niet meer dan normaal dat ze diegene helpt. Daarna helpt ze steeds vaker, wat haar nieuwe familie haar niet in dank afneemt. Ze wordt een onderdeel, een station, van de Underground Railroad maar inmiddels is bij wet verboden om gevluchte slaven te helpen. Door haar hulp kan haar nieuwe familie alles kwijtraken.
Wat moet ze doen? Haar familie in gevaar brengen of de slaven blijven helpen...
Je leest het boek achter elkaar uit, het verhaal leest lekker weg. Toch raken de gebeurtenissen je minder dan in de andere boeken van Chevalier het geval is. Honor blijft bijvoorbeeld wel erg stoïcijns na de dood van haar zus. Je leert Honor sowieso niet echt kennen en dat maakt het ook moeilijk om je in te leven in haar situatie. Je voelt het gevaar dat zij en de slaven lopen niet. Het wordt nergens echt spannend, je zit niet op het puntje van je stoel, het blijft allemaal een beetje oppervlakkig.
Er komen wel enkele markante personages voor in het boek, zoals Belle Mills en haar broer Donovan, die me waarschijnlijk meer bijblijven dan Honor, maar de feitelijke hoofdpersonages zijn vrij flets en karakterloos weergegeven.
Wel bijzonder is dat er net als in De Jonkvrouw en de eenhoorn veel aandacht aan werken met naald en draad wordt besteed. Nu worden er geen wandtapijten gemaakt maar quilts, iets waar Honor een virtuoos in. Dit vormt een leuke en leerzame bijkomstigheid in het verhaal.
Al met al is het een prettig leesbaar boek, zeker geen afrader maar ook geen hoogvlieger. Gewoon een lekker tussendoor boek om bijvoorbeeld mee te nemen op vakantie.
ISBN 9789022960370 | Paperback | 336 pagina's | A.W. Bruna Uitgevers | mei 2014
Vertaald door Catalien en Willem van Paassen
© Dettie, 10 juni 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer: