Tobias Hill
Het verborgene
Er zijn veel geheimen in dit boek, veel is verborgen. Jammer dat in het Nederlands de keuze gemaakt moet worden voor het lidwoord, de Engelse titel is meer omvattend en doet het boek meer recht. Soit.
Het verhaal gaat over Benjamin -Ben- (zijn naam is ook deels verborgen) die na een mislukte relatie naar Griekenland vlucht. Hij erkent zijn schuld, hij heeft zijn vrouw Emine bedrogen op een niet alledaagse manier. In de wetenschap dat zij geen kind wilde maar ook geen abortus zou willen plegen heeft hij haar bezwangerd. Het kost hem niet alleen zijn huwelijk, hij zal ook niet de vader kunnen zijn die hij wilde zijn. Bovendien krijgt zijn eigenwaarde een flinke knauw, wanneer het tot hem doordringt dat hij deze ondoordachte daad hem zijn verdere leven zal achtervolgen.
Zijn vlucht naar Athene onder het mom van een gastleraarschap brengt geen rust. Hij moet gaan werken in een restaurant in een voorstad van Athene, niet alleen om de kost te verdienen maar ook om zich onder te kunnen dompelen in een drukke baan, in lange dagen om zijn gedachten op orde te krijgen, of juist alles te vergeten.
'de lange werkuren waren slopend, maar ze hadden een ritme waarin hij werd opgenomen als hij er het minst bij nadacht, een patroon van bezigheden die al zijn aandacht in beslag nam, een choreografische gevoel voor degenen rondom hem, een groepsmentaliteit, waardoor hij soms opkeek als hij een stuk vlees had omgedraaid, en tot zijn verbazing ontdekte dat het een paar uur later was, dat de zon was ondergegaan en het buiten schemerig was geworden.'
Tot op een dag Eberhard Sauer in het restaurant zit. Sauer, die hem verbond en weer opnieuw verbindt met Emine. Ze studeerden samen in Oxford archeologie, en deelden een passie voor Sparta. Als Ben ontdekt dat Sauer naar een opgraving aldaar onderweg is, wil hij er ook heen. Sauer wil hem daar duidelijk niet, maar via een omweg komt Ben er toch. Hij heeft intussen besloten er een proefschrift over te schrijven, als excuus voor zijn afwezigheid en tegelijk om een terugkeer naar Oxford te rechtvaardigen. Eenmaal op de site heeft hij de indruk dat er iets gaande is wat hem ontgaat. Er heerst een vreemde sfeer, en hij voelt zich buitengesloten, ook al behandelen de anderen hem vriendelijk. Misschien zou hij het hebben laten gaan als hij zich niet sterker had gevoeld, nu hij weer met zijn vak bezig is. De moeite die hij er voor moet doen had hem moeten waarschuwen, zoals een van de Griekse medewerkers hem waarschuwt. 'Ze spelen Spartaantje met hun geheimen en hun belachelijke diefstallen en jachtpartijen.' Maar hij wil het weten. Wat is er verborgen? Wat betekenen de woorden die hij opvangt die duidelijk niet voor hem bestemd waren? En vooral: hij wil erbij horen.
Over Sparta is over het algemeen weinig bekend. Opgravingen leveren nauwelijks iets op, er zijn alleen de geschriften. Die vertellen over een maatschappij die haast onbestaanbaar lijkt. Sparta staat voor oorlog. Oorlog houdt in dat er geschikte mannen moeten zijn om te vechten, maar ook een soort spionnen.
''De verborgenen' waren jongemannen, die gekozen werden vanwege hun sluwheid en behoedzaamheid. Hun geestelijke vermogens. Dat weerspiegelde de aard van de Verborgenen, die geen militaire macht vormden, behalve in het uiterste geval; veeleer waren ze primair een werktuig van intriges en dreiging.'
Het zijn natuurlijk deze Verborgenen die worden bedoeld in de titel, maar er is veel meer: er is het geheim van Ben; het geheim van de gravers en nog heel veel kleine verwijzingen naar iets wat verborgen is. 'Het verborgene' heeft niet alleen het woord in de titel gemeen (in het Engels dus niet!) waardoor de lezer snel een link legt met 'De verborgen geschiedenis', in beide boeken is sprake van klassiek geschoolden en een band met Griekenland. Ook het groepsverband versus de eenling is gelijk, maar verder vertelt Tobias Hill een totaal ander verhaal. Een boeiend en spannend verhaal, dat meteen uitnodigt tot herlezen. Want als de dramatische ontknoping duidelijk wordt, besef je als lezer veel kleinere aanwijzingen gemist te hebben. Dit boek, dat een roman genoemd wordt op de flap, is een literaire thriller pur sang.
Een fantastisch boek, waar ik nog veel meer over kan zeggen.
ISBN 9789089530271 | Paperback | 383 pagina's | Uitgeverij Ailantus | februari 2010
The hidden vertaald door Gerda Baardman en Wim Scherpenisse
© Marjo, 05 april 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Het verborgene
Tobias Hill
Lang, zeker zo'n driekwart van het boek, heb ik me afgevraagd waar de vergelijking met The secret history (De verborgen geschiedenis) van Donna Tartt, die op de achterflap gemaakt wordt, toch vandaan kwam. De vergelijking met The Magus (De magiër) van John Fowles, die in dezelfde aanbeveling gemaakt wordt, ligt veel meer voor de hand.
Ben is archeoloog op de universiteit van Oxford en besluit een paar maanden verlof op te nemen om zijn scheiding te verwerken. Hij is van plan om die maanden door te brengen in Griekenland en daar te werken aan zijn thesis over Sparta. Aangezien hij niet veel geld heeft, moet hij die maanden ook werken. Hij doet dat in een 'restaurant' waar voornamelijk gegrild vlees wordt geserveerd, gelegen in een buitenwijk met de prachtige naam Metamorphosis. Hij ontmoet daar na verloop van tijd een bekende uit Oxford: Eberhard Sauer. Die blijkt te werken bij een opgraving in Sparta. Ben is natuurlijk direct geïnteresseerd en vraagt of er nog plaats is om mee te doen. Eberhard ontkent dit zeer beslist.
Ben laat zich daar echter niet door afschepen en informeert via andere wegen naar de mogelijkheid om zich aan te sluiten bij die opgraving. Er blijkt wel plaats te zijn en hij is zelfs zeer welkom met zijn Oxfordachtergrond. Hij reist af naar Sparta en gaat deelnemen aan de afgraving. Naast Eberhard zijn er nog een heel aantal mensen uit verschillende delen van de wereld, die daar aan het graven zijn. Ze vormen echter niet één groep. Er is o.a. een groepje dat zich rond Eberhard heeft verzameld, dat zich van de anderen heeft afgescheiden. Het zijn vooral deze mensen die Ben in het begin opzichtig negeren en duidelijk laten blijken zijn aanwezigheid niet op prijs te stellen. Na verloop van tijd wordt hij echter voorzichtig tot die cirkel toegelaten en mag hij deelnemen aan hun uitstapjes. Uiteindelijk wordt hij helemaal door hen opgenomen en maken zij hem deelgenoot van het geheim en de redenen van hun 'genootschap'.
Ondanks dat hij is opgenomen in de groep en inmiddels op de hoogte is van hun plannen, blijft Ben voornamelijk toeschouwer en wordt hij niet 100% door hen vertrouwd. Uiteindelijk leiden de gebeurtenissen ertoe dat Ben, zonder het te beseffen, gedwongen is een actieve rol te spelen in het complot van de groep. Hij voert een gruwelijke taak uit, maar komt daar pas (te) laat achter.
Eigenlijk is het jammer dat op de achterflap van het boek al de vergelijking met The secret history en The Magus wordt gemeld. Als je die boeken gelezen hebt, dan zijn de gebeurtenissen, zeker vanaf het moment dat Ben deel gaat uitmaken van de groep, niet erg verrassend meer. Niet omdat je weet wat er gaat gebeuren, maar omdat je weet dat er iets gaat gebeuren. Desondanks is The hidden spannend genoeg en zo mooi geschreven, dat het zeker de moeite waard is om te lezen, al was het alleen maar om de pagina's die gewijd zijn aan de thesis over Sparta, waar Ben aan werkt. Want zo weinig als er over de Spartaanse samenleving rond de tiende eeuw voor Christus bekend is, dat wat erover bekend is, is uitermate boeiend en - misschien is dat wel de grootste kracht van dit boek - angstaanjagend herkenbaar. Ook of misschien moet ik zeggen, zeker nu.
Engelse uitvoering
ISBN 9780571241514 | Paperback | 0 pagina's | Uitgeverij Faber & Faber | augustus 2009
© Ellen IJzerman, 04 april 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer: