Titus Müller
Categorie: Recensies Volwassenen
De wrake Gods
Enkele eeuwen eerder was het katholieke geloof bedreigd door de opmars van de Lutheranen, die steeds meer terrein wonnen. De paus omarmde de orde van de Jezuïeten, een lekenorde die van zijn leden onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan de paus eiste. Zelf nadenken hoefde niet meer. Deze orde sloeg vooral aan bij de elite, omdat ze voorstander waren van een goede ontwikkeling. Scholing dus, hetgeen vrijwel alleen betaalbaar was voor de gegoede lui. Portugal was een van de landen waar de orde groot werd.
In deze setting situeert Titus Müller zijn roman. De Jezuïeten roepen dat de aardbeving de wraak van God is. Als de bevolking bang is, en zich wendt tot de geestelijkheid, zal de Orde daar wel bij varen.
Maar het is ook de tijd van de opkomst van de wetenschap. De Verlichting had als gevolg dat er ook mensen waren die er van overtuigd waren dat er een andere oorzaak aan ten grondslag lag. Het moest wel een natuurverschijnsel zijn, een ramp die zonder aanzien des persoons iedereen trof die toevallig in de buurt was. Waarom immers zou de hand van God ook onschuldigen straffen?
Antero Moreira de Mendonça is de wetenschapper die recht tegenover de machtige Jezuïet Malagrida staat; Malagrida die hem notabene opgeleid heeft en hem als zijn opvolger zag.
Hij is echter een stap te ver gegaan in de uitvoering van zijn ideeën en Antero zal alles doen om zijn theorie te bewijzen. Hij wil ook alles doen voor zijn dochtertje dat hij - nu zijn vrouw gestorven is - in de hoede van een machtig koopman heeft ondergebracht. Hij bezoekt haar zoveel mogelijk en heeft zo de dochter des huizes ontmoet. Leonor heeft echter een eigen agenda. Maar ze heeft ook een tweelingzus, Dalila, die op haar beurt verliefd is op Antero.
Het is een verhaal dat vooral gaat om historische feiten. Door deze te omkleden met een romantisch verhaal weet Müller de aandacht vast te houden. Zijn boek vertelt over een roerige periode, over de strijd tussen wetenschap en godsdienst, zonder ook maar ergens duf of saai te worden.
Als toegift wordt er nog wat meer verteld over de achtergronden, en is er een lijst met de uitspraak van Portugese woorden.
Erg boeiend verhaal, een must voor de liefhebber van historische romans!
ISBN 9789026128493 | Paperback | 368 pagina's | Uitgeverij De Fontein | maart 2012
© Marjo, 21 september 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Het mysterie
Matilde Neuhauser is de dochter van een welvarende koopman. Ze is dol op haar vader en helpt hem zoveel mogelijk. Op een dag is haar vader buiten de stad in de haven bezig, en zij is in het magazijn om de ijkmeester te ontvangen. Dan staat er ineens een vreemdeling voor haar, een oude man met lang wit haar. ‘Ik zoek Nemo’ zegt hij. De man gaat weer weg, en Matilde besluit om meteen haar vader te gaan waarschuwen. Dit is niet pluis. Wie is die man? Waarom zoekt hij haar vader? De reactie van haar vader bevestigt haar gevoel. Hij stuurt haar naar huis, om met haar moeder de boel te bewaken. Ze ziet nog hoe haar vader opgepakt wordt door gewapende ruiters als ze zich naar huis haast. Daar wacht een nieuwe verrassing: haar moeder gaat ook weg! Zij is bang voor wat ze zou vertellen als de Inquisitie, want die is het die haar vader nu heeft opgepakt, haar zou ondervragen.
Matilde werkt alle administratieve zaken af, en blijft alleen achter. Als ze haar vader gaat bezoeken in de gevangenis, vertelt hij haar het verhaal, dat zich twintig jaar eerder afspeelde. Hoe hij als wees opgegroeid is bij de franciscanen in München, door hen Nemo werd genoemd, wat ‘niemand’ betekent. Hoe hij, als de broederschap uitgeroeid wordt door de Dominicanen onder leiding van de Wijze Witte, heeft weten te ontkomen en nu onder allerlei verschillende vermommingen zijn brood - en meer - probeerde te verdienen in de stad. Daar wordt hij door Amiel van Ax, een Perfectus (een hoge functie van de Katharen) ‘gevonden’. Deze man wilde iets van hem. Iets wat hij als kind van vier gezien heeft: waar zijn vader iets begraven heeft.
Nemo is wantrouwend, en meer geneigd zich onder de hoede te stellen van William van Ockham, een geleerde uit Engeland, die de Perfectus bestrijdt, zoals ook de inquisitie. Maar Amiel van Ax kent zijn ouders. Zo raakt hij betrokken bij de strijd tussen twee geloven, die verweven is met wereldse machten. En dan is er ook nog Adeline, het kamermeisje van de gravin, waar hij verliefd op is.
Matilde hoort het verhaal aan, terwijl er nog meer ontwikkelingen zijn. Kan ze haar vader ooit nog vertrouwen?
Het is een vrij ingewikkeld verhaal, dat nogal wat inspanning (en helaas ook terugbladeren) vereist voor alles duidelijk wordt. Maar dan ben je al wel zo ver dat je ook wil weten hoe het verder gaat. Bovendien krijg je een aardig beeld mee van de achtergrond van de stad in de veertiende eeuw. En van de stand van zaken rondom geloofskwesties in die eeuw. Het hoogtepunt van dit boek ligt dan ook in de confrontatie tussen de Kathaar en de geleerde, ieder op een boerenkar, op de markt in München, waarbij de burgers kiezen voor de Kathaarse ideeën. Je ziet het voor je.
Pas op het einde ontdek je ook nog dat het verhaal voor een deel op feiten berust. William van Ockham heeft inderdaad in München gewoond; ook de onenigheid tussen de franciscaner orde en de paus berust op waarheid, evenals het feit dat de pauselijke kerk meer wereldse problemen had, bijvoorbeeld met Lodewijk IV, die in het boek ook voorkomt.
ISBN 9789026158070 | Paperback | 398 pagina's | Uitgeverij De Fontein | maart 2011
vertaald uit het Duits door Ewoud van Hecke
© Marjo, 07 april 2011