Tiffany McDaniel
De zomer die alles deed smelten
‘De hitte kwam met de duivel mee. Het was de zomer van 1984 en de duivel was uitgenodigd, maar de hitte niet. Toch was het te verwachten. Waar het zo heet is als de hel, zal de duivel nooit ver weg zijn.’
Fielding Bliss vertelt als hij al in de tachtig is over de zomer van 1984, die hete gedenkwaardige zomer toen hij dertien jaar oud was.
Hij woont met zijn broer en ouders in Breathed, een klein stadje in Ohio. De vader van Fielding heeft een advertentie geplaatst in het plaatselijke sufferdje waarin hij de duivel uitnodigt naar hun dorp te komen. Later vraagt de jongen aan zijn vader waarom hij dat gedaan heeft. ‘Om met eigen ogen te zien.’ zei hij. Dat is ook de naam van zijn vader: Autopsy, van het Oud-griekse woord autopsia, dat betekent: ‘met eigen ogen zien.’
Zo begint het beklemmende verhaal, geschreven in een broeierig sfeertje met als hoofdpersoon – behalve de duivel - een naïeve jongen, die woont in een stadje met allerlei soorten mensen, waaronder een fanaticus. Het gezin Bliss is bepaald geen doorsnee gezin, en als zij de vreemde jongen Sal, die beweert de duivel te zijn, opnemen in hun huis wordt hij de katalysator, binnen het gezin, maar ook in het stadje. Spanningen lopen op en vreemde voorvallen verergeren het broeierige sfeertje in deze hete zomer. Het kan niet anders dan dit stevent af op een drama.
Het thema is angst. Angst voor het onbekende, angst om een ander te aanvaarden ook al is de ander niet als jij zelf bent. En het boek speelt in Amerika. In die jaren nog openlijker racistisch dan nu. Ook homohaat was vele malen sterker dan nu; binnen hun groep ontwikkelde zich immers aids, een vreselijke ziekte waarvoor een zondebok gezocht moest worden.
De jongen Sal is zwart, geschikt dus. En opgenomen in het gezin Bliss. Dus: zij vragen er om dat het ongeluk hen treft?
Boven ieder hoofdstuk staat een citaat uit Het verloren paradijs van John Milton, een episch gedicht uit de 17e eeuw. Het gaat over een oorlog in de hemel tussen God en Satan, die uitloopt op de val van Satan en zijn engelenlegioen en de wraak van Satan als hij het eerste mensenpaar, Adam en Eva, tot de zondeval verleidt. De vergelijking is duidelijk.
Ook de vergelijking met de moderne tijd is snel gevonden. Angst voor het onbekende wijst duidelijk naar de houding versus moslims. Het is een boek waarin naast betekenisvolle namen veel verwijzingen staan naar de Bijbel, naar literaire werken, en naar de hedendaagse maatschappij. Zoals gezegd heerst er een broeierig sfeertje in het stadje, hetgeen de schrijfster goed weet te verbeelden. Het is bepaald geen vrolijk boek, donkere wolken hangen al over de eerste pagina’s, en ze gaan niet weg.
Het is een roman, zegt de omslag, maar wel een donkere. Er blijkt ook zoiets te bestaan als ‘dark fiction’ (William Golding - Lord of The Flies; Emma Donoghue – Room). Daar hoort deze roman zeker bij. Je kan het ook beschouwen als een coming-of-ageverhaal.
Het lijkt me een sterk boek voor een leesclub!
ISBN 9789056725570 | Paperback | 368 pagina's | Uitgeverij Signatuur | augustus 2016
Vertaald uit het Engels door Anne Jongeling
© Marjo, 24 januari 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
