T.C. Boyle
San Miguel
1888
Marantha is met haar tweede man Will Waters, haar geadopteerde dochter Edith en dienstmeisje Ida onderweg naar het eiland dat vlak voor de kust van Californië ligt, ze gaan daar wonen. Will, voorheen kapitein in de burgeroorlog, heeft, gebruik makend van Marantha's geld, een schapenfarm gekocht met ca. 4000 schapen en bijbehorend huis. Zelf heeft Marantha het nog niet gezien maar haar man is razend enthousiast. Daar zal de graatmagere, aan TBC lijdende Marantha helemaal genezen door de gezonde lucht zegt hij... Vol goede moed is de huisraad ingepakt en Marantha verheugt zich op haar nieuwe bestaan. Maar eenmaal op het eiland is de teleurstelling enorm. Het huis is klein en vervallen, het is een kleine herdershut opgetrokken uit hout en leem. Op de knechten, de oude norse Adolph en de jonge zachtaardige Jimmie, na woont er niemand op het eiland.
Marantha vindt dat Will haar misleidt heeft, hij ging voor zijn eigen belang en dacht totaal niet na hoe het voor haar zou zijn. Er is totaal niets te beleven op San Miguel vindt ze. Om de paar weken komt de boot met voedselvoorraden langs en één maal per jaar komen de schaapscheerders. Af en toe zien ze nog iemand die de guano (vogelpoep) verzamelt en verder niets.
Marantha is een luxe leven gewend. Ze ergert zich aan het bij elkaar geraapte servies waar ze van moet eten, ze mist de beschaving. Bovendien hoest ze haar longen uit haar lijf. De schrale eeuwig rondwaaiende wind is verre van goed voor haar. Ze moeten terug...
Voor de mooie vijftienjarige Edith is het verblijf op San Miguel mogelijk nóg erger. Wat moet zij als jong meisje daar? Ze wil actrice worden maar hier op dit van alles verlaten eiland zal ze nooit een stap verder komen in haar ambities. Ze vermaakt zich met de goedige, niet erg slimme Jimmie en plant ondertussen haar ontsnapping. Het enige wat ze wil is weg van het eiland, weg van de verlatenheid, weg van de eenzaamheid, goedschiks of kwaadschiks.
De verhalen worden vanuit het perspectief van moeder en later de dochter verteld. Moeder heeft moeite om overeind te blijven, ze worstelt met haar ziekte en probeert constant niet in elkaar te klappen, maar soms moet ze dagenlang in bed blijven. Ze haat het leven op het eiland en ontdekt dat haar man niet eerlijk is, zich anders voorgedaan heeft. Het is een triest, deprimerend geheel. Dochter Edith is strijdbaar, ze zal bereiken wat ze wil bereiken, ook zij verzint van alles om weg te komen...
1930
In deel twee treffen we een heel andere vrouw aan. Al na de eerste stap op het eiland voelt Elise zich thuis. Ze vindt het prachtig en geniet van alles wat ze ziet. Ze is stapelgek op haar man Herbie Lester en hij op haar. Herbie is een WO I veteraan. San Miguel is hun privéparadijs. Alleen de goedlachse, rustige Jimmie woont er nog. Hij is inmiddels al flink op leeftijd. Hij vertelt soms over de vorige bewoners, over Edith die actrice wilde worden, kennen ze haar niet? Ze noemt zich nu Inez Deane.
Net als Will is Herbie laaiend enthousiast. Maar in dit geval is zijn vrouw het met hem eens. Sterker nog, Elise vindt de rust heerlijk en als ze al eens op het vasteland is, verlangt ze hevig naar de stilte en de natuur van San Miguel. Het is eerder Herbie die contact zoekt met de buitenwereld.
Inmiddels komt het vliegverkeer op gang, ze zijn niet langer afhankelijk van de boot. Ook de radio komt opzetten. Het isolement verdwijnt en Elise is er niet blij mee maar de 'vooruitgang' is niet tegen te houden. Bovendien worden ze een bezienswaardigheid, mensen gaan hen opzoeken om met eigen ogen naar die mensen te kijken die willens en wetens in the middle of nowhere zijn gaan wonen. Van Elise hoeft het niet maar Herbie vindt het geweldig. En dan gebeurt er iets en is het goede leven voorbij... niets wordt meer hetzelfde als daarvoor.
Het boek is gebaseerd op de families Waters en Lester die daadwerkelijk op het eiland gewoond hebben.
Het boek stemt niet vrolijk. Vooral deel een was vrij deprimerend. Marantha is een zorgelijke, sombere vrouw, die van de ene vreselijke hoestbui in de andere rolt. Bovendien had deel een wel wat bondiger geschreven kunnen worden. Het verhaal rond Edith voegt zelfs weinig toe.
Het deel over Elise en Herbie was aanvankelijk een verademing na het zware, sombere eerste deel. Elise ging ervoor en het huwelijk tussen haar en Herbie was een feest, ondanks de sombere buien die hij soms had. Hij had een shellshock overleefd maar af en toe was hij weer 'in de oorlog'. De buien werden wel minder. De crisisjaren maken alles anders. Het eiland krijgt dan een andere functie, de rustige jaren zijn voorbij. Helaas wordt ook dit verhaal langzamerhand steeds somberder en deprimerender. In beide delen ontbreekt trouwens elke vorm van humor.
Alles wordt bloedserieus verteld zelfs in de goede periode van Elise en Herbie. Het boek had zeker aan kracht gewonnen als er meer humor in had gezeten.
De vrouwen komen niet echt uit de verf, zeker Marantha en Edith niet. Ze overtuigen niet in hun drang om het eiland te verlaten. Ook Will wordt niet echt een beklijvende persoonlijkheid. Het verhaal over Elise en Herbie is krachtiger maar er gebeurt teveel.
T.C. Boyle had er goed aan gedaan om alleen over dit laatste stel te schrijven en hun verhaal beter uit te werken. Je snapt zijn bedoeling wel. Beide mannen komen net uit een oorlog en zoeken de rust. De vrouwen hebben maar te volgen, er wordt weinig rekening met ze gehouden terwijl ze eigenlijk krachtiger zijn dan de mannen. Dat verhaal heeft hij willen schrijven maar echt gelukt is het niet.
Het lukte hem wel zich in te leven in de vrouwen maar het geheel is niet mooi. De verhalen herhalen zich, de eenzaamheid wordt teveel benadrukt en dat is jammer, het onderwerp is boeiend, de uitwerking niet.
ISBN 978904142231P | Paperback | 386 pagina's | Ambo|Anthos Uitgevers | mei 2013
Vertaald door Onno Voorhoeve, Gerda Baardman, Tjadine Stheeman
© Dettie, 05 juni 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
