De verloren dagboeken van Jane Austen
Syrie James

Er is een kaart van Engeland, waarop de plaatsen aangegeven staan die Jane bezocht. Er is een stamboom van haar familie, er is een voorwoord, en een nawoord, je zou bijna vergeten dat dit een roman is, een verzonnen boek, wanneer je als lezer helemaal weer verzeild raakt in het sfeertje van Jane Austen!
Maar het is echt fictie, de schrijfster is daar duidelijk over. Ze doet alsof er op een zolder een kist met brieven is gevonden, die een verborgen periode uit het leven van de schrijfster zou belichten. In werkelijkheid heeft Jane Austen inderdaad brieven achtergelaten waarmee biografen een heel eind kwamen, maar er was nooit een dagboek... Tot werklui die het dak van Chawton Manor House repareerden op een hutkoffer stuitten. Een hutkoffer vol met manuscripten, en een opvallend fluwelen doosje met een gouden ring met robijnen erin. Men denkt dat de koffer van Charles Austen was.

Dit wordt verteld in het voorwoord door de bewerker, die haar geluk niet op kon toen haar de eer ten deel viel om met behulp van deze documenten een periode uit het leven van Jane Austen te beschrijven. De periode tussen 1815 en 1817, helaas de periode waarin Jane ziek werd en tenslotte stierf. Maar het was -naar uit de documenten bleek - ook een periode waarin ze haar Grote Liefde ontmoette, de man die op verschillende manieren in haar boeken terug te vinden is, omdat ze vooral die laatste jaren nog van alles veranderde aan de manuscripten die ze al een tijdje had.

In de jaren die in dit boek beschreven worden zwerft Jane met haar zus en moeder, na het overlijden van haar vader, langs familie en kennissen. Ze hebben als vrouwen van hun tijd immers geen onderkomen meer. Geen man, geen huis, dat is iets wat wij in onze tijd niet kunnen voorstellen! Het was inherent aan een bepaalde stand, in hun geval de gegoede burgerij. Het gewone volk was dienstbaar aan hen, maar had het misschien wel beter dan een gezin als dat van de Austens, die afhankelijk waren van de liefdadigheid en gastvrijheid van anderen.
Nog een andere gewoonte in die tijd waren de huwelijken die om geld en verrijking werden gesloten. Als er liefde in het spel was, dan was je wel heel gelukkig! Thema's die we terugvonden in het werk van Austen, en die duidelijk uit het leven gegrepen zijn.

Het is ontzettend grappig om een boek te lezen dat omgekeerd werkt: niet de boeken worden gerelateerd aan het leven van de schrijfster, maar het leven van de schrijfster wordt - deels- afgeleid uit de boeken, met wat uitwerkingen. Het is geestig, modern en tijdloos tegelijkertijd, zoals Jane Austen zelf ook schreef. Het is kortom ongelooflijk leuk dit boek te lezen. Herinneringen aan Sense and Sensibility, aan Pride and Prejudice komen steeds weer in je hoofd, je ziet de personages voor je. Het is vrij duidelijk waar de schrijfster de gekende gegevens gebruikt en waar ze bij verzint, maar het blijft een geheel. En je hoopt dat Jane inderdaad die periode van geluk beleven mocht.

ISBN 9789056722739 | Hardcover | 285 pagina's | Uitgeverij Signatuur | september 2008
Originele titel 'The lost memoirs of Jane Austen' Vertaald door Saskia Peterzon-Kotte

© Marjo, 28 december 2009

Lees de reacties op het forum en/of reageer: