Underground London
Stephen Smith

Om de een of andere reden is het moeilijker om van een engelstalig boek een verslag te maken, en dit is een veelomvattend boek. Boven de grond is Londen al een enorme stad maar ook onder de grond ligt erg veel verborgen. Stephen Smith is tv-journalist. Hij maakte verschillende reizen onder de straten van de stad, en schreef zijn bevindingen op. Het is een mix van feiten en verhalen, op een prettige manier met veel humor verteld.

De onderste laag onder Londen is een bassin water dat, omgeven door klei, niet weg kan. Er stroomden verschillende riviertjes, die allemaal uitmondden in de Theems.
Het gebied waar Londen nu staat is oorspronkelijk een haven geweest, met een soort delta, waar mensen zich vestigden. De oudste overblijfselen zijn die van de Romeinen (Londinium). Dan volgt er een restant van de Saksen, de Middeleeuwen, en via Hendrik de Achtste en Koningin Victoria komen we aan het begin van de negentiende eeuw, toen de eerste ondergrondse verbinding werd geopend.(1836)

Ook wijdt Smith hoofdstukken aan Guy Fawkes (die immers onder de grond zijn coupe wilde uitvoeren) en aan de pest, toen de doden in grote kuilen begraven werden, die later bij werkzaamheden aan de uitbreiding van Londen veelal onder de grond bleven zitten. Het virus kon immers nog leven. Heden ten dage worden er nog steeds overblijfselen gevonden, verzamelingen van botten.
Pas in 1975 waren er officiële archeologen, voor die tijd kwam er slechts af en toe een amateur aan te pas. Bij voorkeur werden die er buiten gehouden.
De Tweede Wereldoorlog heeft veel geopenbaard: door de bombardementen kwam er vanalles bloot te liggen en bij het opruimen en herstellen is er veel ontdekt en in het Museum van Londen terecht gekomen.
Hoewel men zich niet tegen laat houden en gewoon doorbouwt (er zijn overblijfselen uit oude tijden bewaard gebleven onder moderne gebouwen: niet vernietigd maar ook niet meer zichtbaar) is de Londenaar over het algemeen zuinig op zijn geschiedenis. De overblijfselen van de Romeinse stadmuur staan er nog: de kantoren en een ondergrondse garage zijn er gewoon omheen gebouwd. Een deel van die muur wordt dus regelmatig beschenen door moderne koplampen...

Smith vertelt ook over de watervoorziening, het water voor Londen komt uit de Theems, en is er pas vanaf de 19e eeuw voor de geprivilieerden. Hij daalt zelf ook af in de riolen van Londen, ook pas aangelegd in het begin van de 20e eeuw. Hij vertelt heel smakelijk over hoe de rivieren na een hevige regenval overstroomden en de huizen vol stonden met menselijk afval. Over hoe mensen hun eigen achtertuin of openbare parken gebruikten als toilet..
Natuurlijk komt The Tube, de Londense ondergrondse uitgebreid aan bod. Fascinerend is dat systeem van vervoer onder de grond! Over de stations die je vanuit de metro wel ziet, maar die niet meer in gebruik zijn,. over de ruimtes die verboden zijn voor publiek, over de mensen die 's nachts als de lijnen stil liggen de rails ontdoen van vuil, dat voor het meerdendeel uit menselijk haar bestaat, met als goede tweede de (lege!) portemonnees. Over de zelfmoorden en hoe er bij een ongeluk Inspector Sands, een fictief figuur, opgeroepen wordt.
Er is zoveel meer dan de doorsnee toerist ziet, dan de gewone Londenaar ook maar weet...
Het was een genot om te lezen. Ik ben net in Londen geweest, maar moet toch snel eens terug, om alles met weer andere ogen te bekijken!

ISBN 0349115656 | Paperback | 416 pagina's | Time Warner Books | februari 2005
Ondertitel: Travels beneath the city's street

© Marjo, oktober 2005

Lees de reacties op het forum en/of reageer: