Stefan Brijs
Post voor Mevrouw Bromley
Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt - die dan natuurlijk niet zo heet – begint het bij de jonge mannen in Engeland te kriebelen: ze willen meedoen, vechten.
'Wees een man en vecht!' wordt hen toegeroepen door posters overal in de stad. Jonge jongens melden zich en masse aan, maar John Patterson, net beginnend aan een studie Engelse Literatuur, is dat niet van plan en begrijpt ook niet goed hoe de jongens er toe komen.
’Het zijn lemmingen,’ zegt een studiegenoot van hem. ‘Ze willen meelopen in de massa. Daar wanen ze zich veilig. Ze hoeven niet na te denken. Niet te kiezen. In een blinde drift met de stroom mee, waarheen die ook leidt. Opgehitst door de adem van de anderen om hen heen. Steeds verder en verder. ‘
Later legt een officier, botanicus in het gewone leven, aan John uit dat lemmingen alleen maar willen overleven. Ze willen de overkant bereiken. Het maakt niet uit, John is dan ook beland aan het Britse front. Want natuurlijk komt het zover. Na een lange inleiding waarin het leven in Londen ten tijde van dat eerste nog optimistische jaar geschetst wordt, zal John op zijn beurt inschepen, met vooral een zoektocht in zijn hoofd.
Zijn vriend Martin Bromley had namelijk geen geduld: hij was pas zestien, veel te jong en werd afgewezen. Maar als John hoort dat zijn moeder haar zoon al enkele dagen niet meer gezien heeft, snapt hij dat het Martin gelukt is. Hoe dat hoort hij al snel. Dat vertelt hij niet tegen Mrs. Bromley, om haar te sparen. Zij, die hem gezoogd heeft na de dood van haar eigen zoon, en daarna mede opgevoed heeft omdat Johns moeder vroegtijdig stierf, heeft een man die niet van de fles af kan blijven, en kan maar amper de eindjes aan elkaar knopen.
John blijft studeren, maar wordt vooral door amoureuze perikelen en zijn vriend afgeleid: hij haalt het eerste jaar niet, maar durft het zijn vader die er zijn kostbare boeken voor moet verkopen niet te vertellen. En intussen wordt Londen gebombardeerd.
Als hij ontdekt dat zijn vader, die postbode is en aldus bezorger van al die onheilsbrieven, ook een brief heeft voor Mrs. Bromley, geeft hij die niet af, maar vertrekt naar het front. Hij zal Martin wel vinden…
Dan begint het tweede deel dat zich afspeelt in Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen. John wordt bediende van bovengenoemde luitenant, een man die meer plichtsgetrouw is dan vechtlustig. Door hem leert John naast alle oorlogsellende ook de steeds minder wordende schoonheid om zich heen zien.
Het laatste teken van leven van Martin kwam uit Poperinge, dus als John verlof krijgt grijpt hij zijn kans. Zal hij Martin inderdaad terugvinden?
John censureert en schrijft brieven. Ook naar Mevrouw Bromley, aan wie hij vertelt dat hij iemand gesproken heeft die Martin gezien heeft. Leugens gevolgd door meer. Want als hij ontdekt wat er precies gebeurd is met Martin, weet hij dat hij haar dat nooit zal vertellen.
Trouw en verraad, vriendschap, liefde, moed en lafheid, een psychologische roman over jonge mensen die zich geen raad weten met de gebeurtenissen in de wereld.
Een mooie roman ook, maar toch mis ik iets. Na ‘De engelenmaker’ en ‘Arend’ waren de verwachtingen misschien te hoog gespannen? Bij die boeken heb ik mooie zinnen gelezen, in dit verhaal vind ik ze niet. Het verhaal is prima van opzet, en geeft een goed beeld van die tijd, maar dit is al vaker verteld. Zoals ook het thema, over het verzwijgen van de waarheid als leugentje voor bestwil, en het feit dat een soldaat niet terugkomt als degene die vertrokken is: allemaal al eerder beschreven.
Niet dat ik het vervelend vond om dit boek te lezen, integendeel, maar toch, ik had meer verwacht.
ISBN 9789045019840 | Paperback | 512 pagina's | Uitgeverij Atlas Contact | oktober 2011
© Marjo, 05 januari 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
