Toen God een konijn was
Sarah Winman

Eleanor Maud, in het kort Elly, vertelt het verhaal van haar leven, en neemt en passant ook even de geschiedenis mee. Ze wordt geboren in 1968, een roerig jaar, zoals Elly’s leven ook een leven zal worden waarin veel gebeurt. Niet alles even leuk.
Elly is een intelligent kind, dat het leven op school niet altijd ziet zitten. Als ze moet verhuizen naar Cornwall, omdat haar ouders, die zich niet al te veel om hun kinderen bekommeren, hun droom in vervulling zien gaan, blijft ze op de nieuwe school een buitenstaander en spijbelt ze nog meer.
Als haar ouders een Bed & Breakfast beginnen komt de excentrieke Arthur in haar leven. Hij neemt haar opvoeding ter hand.
Ze mist haar vriendin Jenny Penny ontzettend. Jenny Penny die zo totaal anders is, met haar warrige bos haar waardoor ze altijd en eeuwig te laat komt; haar eigenaardige moeder met steeds weer andere vrienden; Jenny die zomaar een penny vanonder het  vel van haar arm tevoorschijn haalt met een datum uit de toekomst erop. Jenny Penny die gedurende een lange periode vrijwel uit haar leven verdwijnt, om daarna weer op te duiken.

Het boek is opgedeeld in twee delen, twee perioden waarin Jenny een rol speelde in Elly’s leven:
In deel een zijn ze kinderen, en leven te midden van bijzondere mensen. Elly heeft een lesbische tante, die in de showbis verkeert. Er is een joodse buurman, en natuurlijk is er een konijn. Maar bovenal is er haar vijf jaar oudere broer, Joe. Hij zorgt voor haar, maar ook hij heeft zo zijn geheimen.
Elly heeft grote behoefte om normaal gevonden te worden ‘ik wil niet dat ander mensen weten dat ik anders ben.’ Maar het anders zijn komt niet alleen van de mensen die haar omringen, ook Elly is anders. Haar open houding ten opzichte van het leven komt haar duur te staan.
In het tweede deel is ze 27. Jenny Penny, uit het zicht verdwenen, komt weer terug. Ze heeft heel wat meegemaakt. Joe heeft zijn leven een eigen draai gegeven en woont in New York. Elly is journaliste, althans dat probeert ze te zijn. Maar er zijn paniekaanvallen, ze zit niet lekker in haar vel. Gelukkig is Tante Nancy er om haar te steunen. Ze zal haar nodig hebben als het boek ten einde loopt in nog een roerig jaar: 2001.

Er gebeurt ontzettend veel in dit boek en alleen daarom is het al meeslepend en boeiend. Er is tragedie en geluk, liefde in alle soorten, ook in duistere vormen. Het is deels een coming-of-ageverhaal, er is een magisch tintje, het is het verhaal van de band tussen twee vriendinnen, maar vooral van die tussen broer en zus.
Maar Sarah Winman schrijft ook nog erg mooi.

‘Ik lag op de bank te rillen tot de nacht naast me kwam liggen en de maan worstelde om zich een weg door het wolkendek te banen. De bladeren gaven het niet op en bleven koppig hangen in de plotselinge kilte die op de zonsondergang volgde; ze weigerden nu al te vallen – in elk geval niet vannacht.’

‘Geloof jij in God, Arthur?’ vroeg ik, terwijl ik het laatste stuk taart opat.
’Of ik in een oude man met een witte baard geloof die op de wolken zit en over ons stervelingen oordeelt met een ethische code tussen de een en de tien? Goeie God, nee, lieve Elly, dat doe ik niet! Met mijn smoezelige voorgeschiedenis zou ik dan al jaren geleden uit het leven moeten zijn heengezonden. Maar geloof ik in een mysterie, het onverklaarbare fenomeen van het leven zelf? Dat grotere iets wat het onbetekende in ons leven belicht, dat ons iets geeft om naar te streven en de nederigheid om onszelf de mantel uit te vegen en opnieuw te beginnen? Dan is het antwoord ja. Dat is de bron van de kunst, van schoonheid, van liefde, en biedt de mensheid de ultieme goedheid. Dat is wat mij betreft God. Dat is wat mij betreft leven. Daar geloof ik in.’
Ik luisterde opnieuw naar de klok die me over de golven fluisterend toeriep. Ik likte mijn vingers af en verfrommelde de folie tot een bal.
’Denk je dat een konijn God kan zijn?’ vroeg ik terloops.
‘Er is absoluut geen enkele reden waarom een konijn niet God zou kunnen zijn.’

ISBN 9789022959923 | Paperback | 320 pagina's | Uitgeverij Orlando | september 2011
Vertaald uit het Engels door Miebeth van Horn

© Marjo, 05 augustus 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Het laatste jaar van Marvellous Ways
Sarah Winman

Wie in Cornwall geweest is, herkent het landschap en de bijbehorende sfeer onmiddellijk.
In die haast sprookjesachtige, maar van alle gemakken verstoken omgeving woont de oude vrouw, Marvellous Ways. De dorpelingen dulden haar, maar vinden haar en haar eigenaardige manier van leven op zijn zachtst gezegd vreemd, zoals ze bijvoorbeeld iedere dag het water induikt om op dat eiland in de ruïne van een kerk een kaars aan te gaan steken.

Het is 1947, het land en zijn bevolking herstelt van twee oorlogen, die allebei impact hebben gehad op het leven van Marvellous. 89 is ze nu, maar ze is nog niet klaar om te vertrekken uit dit aardse bestaan. Dat voelt ze, zoals ze zoveel dingen aanvoelde of gewoon wist.
Ze wacht. En hij komt.

Francis Drake, 22 jaar oud, heeft het nodige meegemaakt in Frankrijk, als soldaat. Op een van de laatste dagen daar heeft hij een stervende soldaat, die hij nauwelijks kende, beloofd een brief te bezorgen bij de vader van de jongen. In Cornwall. Hij zal dat ook doen, maar hij heeft niet echt iets of iemand om bij terug te komen in Engeland, en besluit eerst nog Frankrijk door te trekken.
Als hij dan toch terug is in Londen, een kapotgeschoten stad, komt hij zijn jeugdliefde tegen, Missy. Maar zij beantwoordt zijn liefde niet, en zwaar terneergeslagen gaat hij op zoek naar de geadresseerde van de brief.
Hij is de man die arriveert bij Marvellous. Een jonge man, nog maar aan het begin van zijn leven, en zij, een oude vrouw, aan het einde. Wat moeten deze mensen met elkaar?

Een zeemeermin, krabben en oesters, pruimenbrandewijn en verhalen, ze vormen de achtergrond van Het laatste jaar van Marvellous Ways. Het is een onherbergzame streek waar de twee zich bevinden met veel regen en kou, hetgeen de sfeer duidelijk mede bepaalt. Maar het is vooral een verhaal in een prachtige taal, met hulde voor de vertaler die dit over heeft weten te brengen!

‘Er knabbelt licht aan de onderkant van de hemel’

‘De aanblik stemde haar treurig, omdat ze op sommige dagen dacht dat dat precies was wat haar geest aan het worden was: een doorboorde romp.’

‘Hij had er toen niet goed uitgezien, maar mensen hadden hem met heldendaden bekleed en dat soort kleren waren te felgekleurd om de vodden de vodden van de ellende daarachter zichtbaar te laten zijn.’

‘Marvellous werd ineens losgewrikt uit de ouderdom als een zaaiaardappel uit de vertrouwde gerieflijkheid van het donker.’

‘Een keer was ze zo dom geweest om de twijfel binnen te noden. Ze zaten op het bed en zij vroeg de twijfel waarom hij er was, en de twijfel zei: Dat weet je best.‘

Personifiëren zoals hier doet Winman vaak, en dat versterkt de magie. Ook vertelt ze niet chronologisch, maar maakt gebruik van flashbacks, en laat de personages verhalen vertellen zodat het verhaal zich langzaam ontwikkelt en de lezer rustig geniet.
Zoals het debuut van Sarah Winman (toen God een konijn was) al beloofde, heeft deze roman opnieuw die prachtige stijl, en is de sfeer magisch en sprookjesachtig. Het is een genot om deze boeken te lezen, en we willen alleen maar meer …

Sarah Winman (46) groeide op in Essex. Ze volgde een acteursopleiding en speelt sindsdien in het theater, in films en in televisieseries. Ze speelde onder andere in The Discovery of Heaven, met Jeroen Krabbé. Momenteel woont Sarah Winman in Londen.

ISBN 9789492086402 | Paperback | 336 pagina's | Uitgeverij Orlando | oktober 2016
Vertaald uit het Engels door Miebeth van Horn

© Marjo, 17 augustus 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Toen God een konijn was
Sarah Winman

Orlando Uitgevers heeft een goede neus voor het ontdekken en uitgeven van prachtige romans.

Toen god een konijn was vertelt over het leven van Elly en haar onverbrekelijke band met haar broer, haar ouders en haar vrienden. Elly is een gewoon Engels meisje met liefhebbende ouders, een geweldige oudere broer en goede vrienden. Enkele grote thema's spelen een belangrijke rol in het boek, zoals homosexualiteit, vriendschap, liefde, ziekte, verlies en religie. Maar Sarah Winman weet het zo te presenteren dat deze  als terloops in het verhaal meegenomen worden. Ze maken gewoon deel uit van het leven van Elly zonder haar als onder een loodzware deken te verpletteren. Door de lichte, soms zelfs hilarische maar ook onverbloemde manier van beschrijven leest Toen god een konijn was als een gestroomlijnd verhaal dat je niet weg kunt leggen. Het ene moment kijk je als lezer glimlachend toe hoe Elly door het leven buitelt; het andere moment leef je met haar mee wanneer droeviger omstandigheden haar raken. En altijd is daar haar onverbrekelijke band met haar broer.

De hoofdpersonen in het boek figureren allemaal als satellieten rondom Elly. Haar broer en zijn vriend Charlie; haar vriendin Jenny Penny met het onhandelbare haar waardoor ze altijd en overal te laat komt (of gebruikt ze die smoes om haar onzekerheid te maskeren?) en die later om onduidelijke redenen het contact verbreekt; haar lesbische tante Nancy die een oogje op haar moeder heeft, hun vaste gast Arthur die permanent de cottage naast hun huis bewoont en natuurlijk haar ouders die op onconventionele wijze hun Bed & Breakfast runnen omdat ze toch geld genoeg hebben en liever een goed thuis voor hun gasten scheppen. 
Alles wordt beschreven tegen de achtergrond van ware gebeurtenissen die de wereld hebben geschokt; zoals van de studenten die in 1968, het geboortejaar van Elly, in Parijs de straat opgingen, via de moord op John Lennon en de dood van prinses Diana, tot de schokkende aanslagen op de Twin Towers, waarvan de gevolgen een directe impact hebben op de familie van Elly.

Door de intrigerende titel was ik al nieuwsgierig naar het boek en ik ben heel blij dat ik het heb gelezen. Een mooie, sterke roman over een mooie, sterke familie.
Sarah Winman is actrice en heeft in het theater, in films en in televisieseries gespeeld. Met Toen god een konijn was heeft ze daarnaast een prima visitekaartje als auteur afgegeven.

ISBN 9789022959923 | Paperback | 320 pagina's | Uitgeverij Orlando | september 2011
Vertaald uit het Engels door Miebeth van Horn

© Joanazinha, 05 september 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer: