Nest
Sanneke van Hassel

Al komt ze eigenlijk niet echt aan het woord, de hoofdpersoon van dit boek is Julia. Zij is een scholier van zestien, een vlijtige en succesvolle leerling voorbestemd voor de wetenschap. Dat denkt haar vader tenminste, die wel behoort tot de ik-vertellers, die het verhaal vertellen: de gezinsleden, en verder een aantal betrokkenen, onder wie een oude huisarts en een buurvrouw.

’Hoe weet je het zo zeker?’
Ze heeft een test gedaan.’
‘Die wil ik dan wel eens zien,’ zeg ik. ‘ En als het waar is, een abortus is de enige optie.’
Ze kijkt naar de vloer. ‘Er is nog iets.’
Welja. Ik pak een appel uit de fruitschaal. Sinds ik niet meer rook, moet ik iets in mijn handen hebben. Ik neem een hap. Zure, melige troep uit eigen tuin.
'Het is al ruim vijf maanden.’
De appel knalt tegen de vloer.
‘Heppe, alsjeblieft.’ Die vermanende toon, alsof ze het tegen de kinderen heeft.
Het zijn mijn appels, en ik mag er godverdomme zoveel kapot gooien als ik wil. Weer smijt ik er een tegen de grond. Hij spat uit elkaar.’

Het gezin van Wees is als de appel: melig en op het punt om uiteen te spatten.
Het bericht slaat in als een bom: Julia is zwanger en ze is al te ver heen voor een abortus. Al weet vader Heppe wel een illegaal adresje in Spanje, zijn vrouw Delia wil daar niets van weten.
Malou, de jongere zus, vindt het allemaal wel spannend, maar het deert haar niet echt, ze gaat gewoon haar eigen gangetje. Zij is verliefd op Joeri - nog een verteller - een jongen die zij en Julia kennen van school.

Het gezin woont in een chique buurt, in een sfeer van ‘wat-zullen-de-buren-zeggen!’, en ze zijn lid van een kerkgenootschap waar activiteiten ontplooid worden voor het goede doel. Het is een stel oppervlakkige roddeltantes, een echt sociaal contact is er niet.
Vader is een vreselijke macho, schroomt ook niet om op ‘de vrouwtjes’ te jagen. Kinderen horen te doen zoals het hoort, en hij vindt dat zijn dochter hem een lelijke streek heeft geleverd. Hij is eigenlijk de enige van wie je als lezer een goed beeld krijgt, de anderen blijven allemaal nogal vlak. Ook Julia, om wie het tenslotte gaat.
Eigenlijk is het een verhaal van niks: jonge dochter is zwanger, gezin in paniek, hoe lossen ze het op. Maar de manier waarop het verteld wordt, is heel bijzonder.

Sanneke van Hassel heeft eerder verhalen geschreven en deze roman is eigenlijk ook in een soort verhaalvorm. Alleen zijn nu de hoofdpersonen met elkaar verbonden en sluiten de verhalen bij elkaar aan. Waarmee ik niet wil zeggen dat ze chronologisch zijn, want sommige voorvallen krijg je uit verschillende perspectieven voorgeschoteld, en soms grijpt een verteller terug op iets wat eerder gebeurde. Het is mede daarom dat het einde open blijft.

Deze manier van schrijven betekent dat je als lezer gekluisterd blijft aan Van Hassels woorden. Haar stijl is kort, er staat geen woord teveel, en daarmee roept ze precies de juiste sfeer op. Als zich een nieuwe verteller meldt, weet je niet meteen wie dat is. Iedere hoofdstuk een andere verteller, je leest als vanzelf door. Iedereen, behalve de spil van het verhaal, mag meerdere malen vertellen, allemaal op een eigen manier. En allemaal vanuit hun eigen wereld, zodat er voor de lezer veel overblijft om zelf in te vullen. Al die aparte vertellers maken ook de sfeer: een non-communicatieve binnenwereld tegenover een wereld van schone schijn.
Stefan, de trompetspeler, die een klein bijrolletje speelt, mag het verhaal mag openen. Zijn rol is die van een getuige van een drama.

‘Is het niet fris zonder jas?’
‘Je went eraan,’zeg ik. Ze moest eens weten. Waar ik vandaan kom is het nog veel kouder.’

ISBN 9789023454717 | Paperback | 187 pagina's | De Bezige Bij | augustus 2010

© Marjo, 22 februari 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer: