Onmiddellijke terugkeer van uw geliefde
Sander Kollaard

‘En als ik mij tijdens die colleges dat moment aan de vloedlijn zou hebben herinnerd, zou ik mij ongetwijfeld – en niet voor het eerst – hebben verwonderd over het onoverbrugbare verschil tussen de tijd die nog voor ons ligt en de tijd waarop we terugkijken: terwijl we onmogelijk kunnen zien wat voor ons ligt, kunnen we terugkijkend onmogelijk iets anders zien dan wat er daadwerkelijk is gebeurd. (--) En dat greep me aan omdat het me herinnerde aan het perspectief van de kennis achteraf -  de kennis die verhult dat het ook anders had kunnen zijn, dat er ooit een andere afloop mogelijk was.’

Wat het was dat de man aan de vloedlijn meemaakte? Hij verwonderde zich als kind over de hoopjes zand die je op het harde zand van een strand terugvindt. Wat was dat? Hoe komen die zandhoopjes daar? Later leerde hij hoe de evolutie in elkaar zit, hoe door toevalligheden de mens geworden is die hij is. Het zijn dit soort overpeinzingen die de verhalen in dit boek hun vorm geven. Overpeinzingen die blijven hangen. Dit is het verhaal ‘reizigersgeluk’, de titel die ik als lezer op de omslag zou hebben gezet, omdat een titelverhaal iets speciaals moet hebben.
Sander Kollaard koos echter voor een ander verhaal, waarin overigens ook het toeval de kern vormt. Een jongeman vindt een kaartje met daarop de aanprijzing van een ziener. Omdat het leven hem zwaar valt, besluit hij het adres te gaan zoeken dat op het kaartje staat. Maar de man die daar woont zegt niet de ziener te zijn. Toch noodt hij zijn bezoeker binnen, en met een fles drank zitten ze wat te praten. Het is een bijzondere avond. De werelden van twee eenzame mensen raken elkaar even, als een dans, zoals ze die ook letterlijk uitvoeren. Maar na een dans gaan de partners uit elkaar en ook  onze hoofdpersoon laat de oude man achter, maar in zijn herinnering neemt hij de ervaring mee die hem op de goede weg zal zetten.


Alle verhalen worden beleefd door Erik. De lezer krijgt stukjes uit zijn leven  voorgeschoteld, waarin Elin, zijn vrouw, en Zweden, het land waar zij vandaan komt, geregeld een rol spelen. Er is wel enigszins een chronologisch verloop, maar het wordt toch niet echt een roman. Bestaat er een naam voor iets dat twijfelt tussen een verhalenbundel en een roman?
Het zijn verhalen over nieuwsgierigheid: wat is de waarheid over degene die je bent? Of meer metafysisch: wat is leven?
In ‘man met baard’ vertelt Erik over de bevreemding die je soms ineens kan aangrijpen als je jezelf in een spiegel ziet. De twijfel aan identiteit leidt tot een andere kijk op jezelf, hetgeen een persoonsverandering veroorzaakt. Het blijkt een doorbraak in zijn leven. Een verhaal over hoe on(der)bewustzijn de realiteit in de hand kan nemen.
Maar ook gaan de verhalen over het geheugen, over herinneringen, al of niet tastbaar. In  het verhaal ’Het kasboek’ wordt een mooi beeld beschreven: die doos die je zonder open te maken bestormt met herinneringen! Voorwerpen worden een symbool, herinneringen zijn je leven. De vraag is wat je er mee doet.


De verhalen zijn gedetailleerd, en tegelijk zitten ze vol  filosofie. Het lijkt een tegenspraak, maar het verhaal over de trogkrabber laat zien hoe je zoiets aanpakt: een voorwerp wordt een symbool, en dat symbool staat voor het leven: je komt aan de weet wat een trogkrabber is, maar eigenlijk leer je meer over het bestaan.
Het zijn verhalen die je raken, omdat ze aan de ene kant zo gewoon, zo herkenbaar zijn, maar vooral omdat ze je stof tot nadenken bieden.

ISBN 9789028241893 | Paperback | 168 pagina's | Uitgeverij Van Oorschot | februari 2012

© Marjo, 21 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer: