Ruth Ozeki
Een tijdelijke vertelling
In het verhaal vindt Ruth op het strand een aangespoelde plastic tas met daarin een Hello Kitty-lunchtrommel. In die trommel zit een Japans dagboek en een oud horloge. Ruth begint het dagboek te lezen en daarmee wordt je als lezer het leven ingezogen van Nao, een tienermeisje uit Japan en kom je er achter wie Nao is, wat haar allemaal bezig houdt en van wie het oude horloge is geweest. Ruth start een zoektocht op internet naar Nao en haar familieleden, omdat ze er achter wil komen of het meisje echt bestaat en of ze nog leeft nadat de Tsunami Japan heeft getroffen. Is het dagboek van het meisje ook door de Tsunami in Amerika terecht gekomen? De levens van Ruth en Nao worden prachtig beschreven. De dilemma’s waarvoor zij worden gesteld en welke keuzes zij daarbij maken. Als je het boek hebt weggelegd blijft het in je hoofd zitten en denk je na over wat je hebt gelezen en over wat Ruth heeft ontdekt in het dagboek of via internet.
Voor mij is het hoofdthema van het boek leven en dood. Welke keuzes een mens daarin kan maken of die voor hem of haar daarover gemaakt worden. Zo is een oudoom van Nao, genaamd Haruki, in de tweede wereldoorlog opgeroepen als kamikazepiloot. Ozeki heeft voor dit onderwerp geput uit twee boeken van Ohnuki-Tierney, een Amerikaans-Japanse antropologe. Tijdens een gastcollege dat ik bijwoonde van mevrouw Ohnuki-Tierney op de Universiteit van Amsterdam vertelde zij over haar onderzoek naar de dagboeken van deze vaak zeer jonge piloten. Deze jonge jongens kozen, in tegenstelling tot wat het gebruikelijke denkbeeld over hen is, vaak helemaal niet zelf voor deze ‘nationalistische heldendaad’. Zij werden door groepsdruk, fysiek geweld door hun meerderen en hen aan te spreken op hun nationale plichtsbesef voor het vaderland hiertoe aangezet. De oudoom van Nao doet uiteindelijk wat hij voor zichzelf kan verantwoorden en volgt daarbij zijn eigen morele waarden in plaats van de hem opgelegde. Hij vindt hierbij zelf uiteraard de dood en zijn moeder, Nao’s overgrootmoeder genaamd Jiko, besluit na de dood van haar zoon toe te treden tot een Boeddhistisch klooster en haar leven te wijden aan de vrede en een vreedzaam leven. Het karakter van deze oudoom van Nao is gebaseerd op een van de Japanse kamikazepiloten van de dagboeken die Ohnuki-Tierney heeft onderzocht. Een jonge student die de Franse filosofen bestudeerde en naar klassieke muziek luisterde. Ruth en Nao krijgen eveneens te maken met het overlijden van een dierbaar persson.
Nao wiegt in haar leven ook heen en weer tussen het leven en de dood. Ze wordt heel erg gepest door haar klasgenoten en op een bepaald moment doen zij of Nao dood is en zetten haar begrafenis in scène, terwijl Nao daarbij aanwezig is. Ze wordt daarbij volledig genegeerd, alsof ze al dood is. Het wordt Nao op sommige momenten teveel en zij overweegt om zelf een einde aan haar leven te maken. Door een periode bij haar overgrootmoeder Jiko in een klooster in de bergen te verblijven ontdekt ze opnieuw de schoonheid van het leven en haar eigen superpower (zelf noemt ze dit supapawa!) om te overleven.
Het verhaal van de personen in Een tijdelijk vertelling is het verhaal van ieder mens en dat maakt het ook zo’n prachtig boek. Terwijl je nadenkt over wat Nao, haar ouders, overgrootmoeder Jiko, oudoom Haruki en de dagboeklezer Ruth, haar moeder en haar man Oliver meemaken, denk je gelijk na over hoe je daar zelf tegenover zou staan. Een tijdelijke vertelling die dus aanzet tot langer nadenken en dat maakt het voor mij een prachtig boek!
Over de auteur Ruth Ozeki is schrijver, filmmaker en boeddhistische priester. Ozeki debuteerde met Mijn jaar van het vlees (2000) en schreef twee jaar later Alles opnieuw. Ze woont afwisselend in British Columbia en New York.
ISBN 9789041422347 | Paperback | 480 pagina's | Uitgeverij Anthos | mei 2013
Oorspronkelijke titel: A tale for the time being Vertaald door: Bert Meelker
© Ria, 05 augustus 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
