Renate Dorrestein
Categorie: Recensies Volwassenen
Reddende engel
De twintigste roman van Renate Dorrestein voert een vrouw ten tonele die op de vlucht is. Voor zichzelf, want Sabine, de ik-figuur, heeft zojuist haar huwelijk zien mislukken doordat haar man een ander heeft. Ze wil zo ver mogelijk weg van de plek die thuis was, en belandt zodoende in het zuiden van Limburg. Dat ze daar ergens is, weet ze nog net, maar waar precies, dat weet ze niet. Het is slecht weer, het onweert, het is een donkere avond, haar auto stopt er mee – geen benzine – en ze heeft geen idee waar ze is. Ze is in een opwelling vertrokken, en is haar telefoonoplader vergeten. Als ze een lichtje ziet, en zich gelukkig prijst dat ze zich toch in de bewoonde wereld bevindt, wordt haar hoop al snel de grond in geboord.
‘In de stromende regen stond een jong meisje tegen de berm gedrukt, het natte lange haar om het hoofd gepleisterd. Ik hees me de auto uit, wankel van opluchting omdat ik blijkbaar in de buurt van menselijke bewoning was beland. ‘Dat lukte inderdaad maar net.’ zei ik buiten adem.
Ze antwoordde iets wat verloren ging in een knetterende donderslag.
‘Kan ik hier ergens schuilen?’ riep ik. ’Ik zit zonder benzine.’
’Verderop kunt u keren!’
Sabine is absoluut niet welkom, maar aangezien ze nergens heen kan, vraagt ze toch om de telefoon te mogen gebruiken. Er zijn twee meisjes, alleen thuis blijkbaar. Maman en Ennis zijn naar het ziekenhuis, hoort Sabine, en ze weet zich naar binnen te kletsen.
Voor haar werk is Sabine op zoek naar bijzondere plekken om daar een bed & breakfast van te maken. En op een bijzondere plek is ze zeker! Maar dat ze gebleven is, daar zal ze spijt van krijgen. Het is een eigenaardig huishouden waar ze in terecht komt. Twee jaar eerder is er iemand om het leven gekomen, en sindsdien wordt het gezin door de dorpelingen met de nek aangekeken, zelfs gemeden. Ook Sabine lijkt dat lot beschoren als ze de volgende dag hulp gaat zoeken in het dorp.
Wat is er gebeurd op die boerderij? Wat hebben de dorpelingen tegen de bewoners van Oldenhage?
Langzaam wordt Sabine in de rol van een soort hulpverleenster gedrongen. Ieder lid van het gezin vraagt haar dingen en braaf doet ze het, van chauffeur spelen tot ganzen ophokken. Is dat alleen maar omdat ze haar zinnen heeft gezet op de boerderij? Is het de radeloosheid na het beëindigen van haar huwelijk? De wanhopige behoefte om nodig te zijn?
‘Ik zag ooit een akker, in de Achterhoek geloof ik, waar na de oogst nog één vergeten maiskolf op zijn stengel stond te rammelen in de wind, een bleek, onguur beeld dat zich opeens weer aan me opdrong.
Die overgeschoten kolf, dat was ik.’
Vrolijk word je er niet van, maar dat word je nooit van een roman van Renate Dorrestein. Er hangt meestal een naargeestig sfeertje, een donkere schaduw hangt boven de hoofdpersonen. Zo ook hier.
ISBN 9789057598609 | Paperback | 256 pagina's | Uitgeverij Podium | september 2017
© Marjo, 13 januari 2018
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Weerwater
Maar misschien is het wel mogelijk een nieuwe start te maken in zo’n jonge stad. Er is misschien geen geschiedenis, maar Almere heeft vast wel andere kwaliteiten. Het huis waar ze een jaar zal verblijven is een hypermodern tuinhuisje, midden in het groen, in een vrolijk, kleurrijk wijkje: De Fantasie. De opdracht is een roman te schrijven die zich in Almere afspeelt en als vanzelf gaat de werkelijkheid over in een verzonnen realiteit waar de schrijfster zich midden in bevindt.
‘Ik bel je’, riep hij.
‘Ik bel je. Dat heeft geen mens hier al geen jaren meer gezegd. Er zijn zoveel dingen waarvoor we tegenwoordig een moord zouden doen.’
Het lijkt wel alsof ze het meeneemt (wat natuurlijk ook zo is!): ze is nauwelijks geïnstalleerd of het weer slaat om. Een enorme augustusstorm steekt op: de regen klettert neer, het onweer is niet van de lucht, het verkeer raakt ontregeld, er rijden geen treinen meer, Almere raakt volledig afgesloten van de buitenwereld. De volgende dag lijkt alles weer in orde te komen, maar er is een vreemd geluid, een hitte, en dan een bank van mist. Iedere verbinding met de buitenwereld is verbroken, het is alsof er buiten Almere niets meer is. Ieder levend wezen, ieder voorwerp dat de mist in gaat verdwijnt. In het niets.
De achterblijvers zijn aan zichzelf overgelaten. Geen elektriciteit, geen stromend water, geen communicatiemiddelen. Er zijn beduidend meer vrouwen dan mannen, omdat de mannen die ochtend naar hun werk elders vertrokken zijn. De voedselvoorraad zal snel op zijn, de deuren van de gevangenis zijn opengegaan en de inwoners lopen vrij rond, oude mensen en pasgeborenen blijken erg kwetsbaar, bij gebrek aan medische voorzieningen. Bacteriële infecties liggen op de loer.
In deze nieuwe wereld is Renate de kroniekschrijver. Zij noteert hoe de nieuwe wereld zich vormt. Hoe zullen de achterblijvers zich redden?
In het tweede deel van haar kroniek is de nieuwe maatschappij min of meer gevormd. Maar de problemen zijn niet zomaar van de baan. Na een aanval door de ontsnapte gevangenen schrijft Renate:
‘Stad van de middelmaat. Stad zonder hersens.
Ik kon het wel uitschreeuwen. Deze stad had de intellectuele en culturele bagage van Hema-rookworstvreters. Zelfs ik hoorde hier al tot de top van de denkende elite. Arm beperkt Almere. Wie van zijn bewoners had de capaciteiten om ons uit het dal te slepen dat vandaag zijn dieptepunt had bereikt?’
Hoe zal het dat arme Almere vergaan?
Weerwater is een recreatieplas aan de rand van Almere. De opbouw van de stad vindt moeiteloos zijn weg naar de roman, zodat het inderdaad een roman over Almere geworden is. In de hoop dat de rest fantasie zal blijven, heeft Renate Dorrestein een mooie roman geschreven over de mens in al zijn ware zijn: geen menselijke trekje of het komt in het verhaal voorbij. Is er hoop voor de mensheid na een ramp als deze waarbij iedereen op zichzelf terug geworpen wordt? Of zullen onze slechtste eigenschappen toch de overhand krijgen?
Het zal geen verbazing wekken: ook deze goed opgebouwde roman is in een prettig leesbare stijl en de lichte toon waar Dorrestein om bekend staat geschreven. Zoals ze zelf zegt:
'Fictie laat ons zien wat het betekent om mens te zijn en hoe moeilijk het is een fatsoenlijk mens te blijven als de omstandigheden onfatsoenlijk worden.'
Renate Dorrestein werd op 25 januari 1954 in Amsterdam geboren. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin. Haar vader was advocaat, haar moeder voor haar huwelijk onderwijzeres. Al op de lagere school begon ze met schrijven.
ISBN 9789057597121 | Paperback | 301 pagina's | Uitgeverij Podium | februari 2015
© Marjo, 26 april 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De leesclub
Onderweg, in de veerboot op weg naar Schotland, verheugen zij zich al op de boottocht in aanwezigheid van Gideon. Wat zal het interessant zijn, wat zal hij veel vertellen, zo denken ze. Maar in werkelijkheid valt het allemaal een beetje tegen: de boot is wrak, Gideon is een stuk minder aantrekkelijk in het echt dan op de foto die op zijn boeken staat en het is rotweer. De tocht valt figuurlijk, en ook letterlijk, in het water.
Achterin het boek staat een interview met Renate Dorrestein afgedrukt. Zij vertelt dat zij bij het schrijven van dit boek alle conventies overboord heeft gegooid: ze vertelt veel en toont weinig, er is geen ontwikkeling van de karakters en er is nauwelijks dialoog. Dat klopt ook wel: het verhaal wordt vertelt door één van de vrouwen die zich bij de rechter moeten verantwoorden voor de dood van Gideon de Wit en alleen al dit perspectief maakt het moeilijk om de conventies na te volgen.
Maar dat wilde Dorrestein dus ook niet. Wat ze wel wilde, is de gevestigde literaire wereld op de hak nemen. Zo vertelt één van de dames smakelijk over hoe ongemakkelijk jonge debutanten zich voelen als zij op een literaire avond plots voor een gezelschap staan, dat alleen bestaat uit vrouwen van boven de vijftig.
Gideon de Wit heeft eigenschappen van diverse Nederlandse schrijvers: zo herkende ik A.F.Th. en Thomas Rosenboom. Maar er zijn er vast nog meer. Dorrestein heeft een prijsvraag uitgeschreven: wie ze allemaal herkent, maakt kans op een literaire boottocht in gezelschap van de schrijfster zelf. Behalve een tikje naar de wereld der letterkunde gaat het boek ook over de onzichtbaarheid van vrouwen van middelbare leeftijd: verhalen gaan meestal over mannen, middelbare vrouwen komen nauwelijks voor in de boeken, het mannelijk vochtverlies (dat witte vocht waar zoveel hedendaagse literatuur vol mee staat, bedoel ik) symboliseert vitaliteit, dat van vrouwen mag niet genoemd worden. En ga zo maar door.
Nu de waardering: ik vond het boek wel erg lichtvoetig en de humor, die zeker aanwezig is, wel erg gemakkelijk. Het is een leuke tekst voor zo tussendoor, maar het is allemaal niet bijtend genoeg om echt een knuppel in het literaire hoenderhok terecht te laten komen.
ISBN 9789025434397 | Paperback | 159 pagina's | Uitgeverij Contact | februari 2010
© PetraO, 24 februari 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Laat me niet alleen
Het is af en toe hilarisch zoals ze dit onderwerp aangepakt heeft. Ze begint bij de ouders van de huidige generatie 'oudjes'.
"Wat waren ze vroeg oud als je hen vergelijkt met de papa's en mama's die je nu op het schoolplein ziet, of in het park terwijl ze achter een buggy rolschaatsen. [...]
En de opa's en oma's die je toen nog had! Stukgewerkte, kromgetrokken, tandeloze oudjes in plaats van de Zwitserleven-senioren van nu. Een mensensoort uit een andere tijd, een andere wereld, toen maandag nog wasdag was."
Dan gaat ze over op het uiterlijk... Oud is vies... vitaliteit is het woord, in niets lijken de huidige 'oudjes' met hun afgetrainde koppen en fitte lijven nog op de 'oudjes' van vroeger. Vrouwen moeten steeds meer op kinderen lijken. Geen schaamhaar, verbaasde blik, schaamlip'correctie'. Mannen met lichaamsbeharing is ook vies. Mensen mogen eigenlijk geen geslachtskenmerken meer hebben. Ook de kleding wordt steeds 'jeugdiger'. Opa's en oma's in spijkerbroek en geinig bedrukte T-shirts is gewoon.
"Of je ziet van die paren in pitbullsmoking oftewel trainingspak, het rompertje-voor volwassenen."
Ook de commercie heeft de mens-in-de-derde-levensfase ontdekt. Reizen, cursussen, tweede huis in Frankrijk, golfen enz. De 'oudjes' hebben gespaard, zitten goed bij kas. Een 'oudje' die krakkemikkig is heeft dat aan zichzelf te danken... had je maar dit moeten doen of dat nalaten.
Wat Dorrestein in feite aanvoert is dat er geen enkele duidelijkheid meer is. Alles wordt een grote eenheidsworst. Men moet leeftijdsloos zijn, en daar ageert ze tegen.
"Iedere levensfase moet haar eigen intrinsieke waarde terugkrijgen. Kinderen kunnen dan weer echt kinderen zijn, volwassenen worden weer volwassen en als oudere mag je op je eigen manier oud zijn."
De opzet van het boekje is leuk en goed. Aan het einde van elk hoofdstuk staan humoristische "Leermomenten" zoals het een cursus betaamt.
Er schuilt veel waarheid in de woorden van Dorrestein en het laat je nadenken.
Het begin is vlammend maar op gegeven moment zwakt de felheid af en dat is jammer. Veel elementen van hoe tegen 'oudjes' aangekeken wordt haalt ze aan, van vitale 'jongeren boven de vijftig' tot het shockblog waarin de 'oudjes' rimpelratten en erger genoemd worden.
Alles bij elkaar is het een prettig leesbaar, goed boekje. Het zou een leuk idee zijn dit boekje bijv. te laten lezen op middelbare scholen hoewel de taal daar misschien toch te 'moeilijk' voor is.
ISBN 9789059650633 | Paperback | 62 pagina's | Stichting CPNB | maart 2008
© Dettie, maart 2008
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Mijn zoon heeft een seksleven en ik lees mijn moeder Roodkapje voor
Dit boek viel me wat tegen. Wat er gebeurt (moeder dement, zoon op verre reis, dochter verliefd op de verkeerde man, woede-aanvallen en alles wat daaruit voortvloeit), ligt te zeer voor de hand. Logisch dat je uit je evenwicht raakt, als je moeder plotseling dement wordt. Maar dat, of in ieder geval zoiets, maken we allemaal mee vroeg of laat en op zich is het dus niet bijzonder genoeg om over te schrijven. De hoofdpersoon doet er niets opvallends mee.
In Dorresteins vroegere boeken zou de moeder, kreng dat ze was, aan haar lot zijn overgelaten, maar in dit boek vervult de dochter trouw al haar plichten. De man van de hoofdpersoon is een gewone man, die er niet eens vandoor gaat met een jongere vrouw. Neen, hij is een hardwerkende huisvader die goed doet en goed bedoelt.
Er zit ook in dit boek veel humor al ligt die wat voor de hand (de rare dingen die iemand die dement is doet of zegt). In het begin had ik nog wel een vaag gevoel van herkenning: hoe het is als de rollen omdraaien en je ineens van alles voor je ouders moet regelen en beslissen, hoe het voelt om in hun huis in de laden te graaien op zoek naar informatie die je nodig hebt om dingen te regelen, maar dit gevoel bleef niet het hele boek hangen. Een andere schrijver zou van deze gewone gegevens misschien iets bijzonders weten te maken, iets universeels, iets dat leidt tot een nader inzicht. Dorrestein lukt dat niet. Misschien moet ze het hebben van meer bizarre personages en situaties.
Kortom, het boek is niet scherp genoeg, te gewoontjes, al is het vlot genoeg geschreven om in één keer uit te lezen. Hopelijk gaat Dorresteins volgende boek weer over een takkewijf dat verschrikkelijke dingen doet.
ISBN 9025427553 | Paperback | 303 pagina's | Uitgeverij Contact | 2006
© PetraO, februari 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Mijn zoon heeft een seksleven en ik lees mijn moeder Roodkapje voor
De zoon is niet in beeld bij dit verhaal, hij mailt af en toe vanuit Australië waar hij aan het rondtrekken is. Maar een van die berichten verontrust Heleen: er is sprake van een vriendinnetje. O jee, vrijt hij wel veilig? Schiet het door haar heen.
Maar eigenlijk kan ze er niet lang bij stil staan, ze heeft wel wat anders aan haar hoofd. Haar moeder heeft een herseninfarct gehad. Ze moet naar een ziekenhuis, en al gauw is duidelijk dat ze niet meer terug kan naar haar flat. (fluit genoemd door de moeder)
Ze is afatisch, en opstandig. Heleen is degene die voor alles moet zorgen, haar zus zit in Amerika, en Peter is te druk met de kwekerij. En juist Heleen heeft vanwege een traumatische jeugdervaring een moeizame relatie met haar moeder. Ze ontwikkelt een enorm schuldgevoel..want zou ze eigenlijk haar moeder niet gewoon in huis moeten nemen, zelfs al weet ze dat haar moeder dat vreselijk zou vinden, een verpleeghuis is nog erger...
Het groeit haar boven het hoofd: de drukte thuis, de dagelijkse bezoekjes aan een opstandige moeder, zorgen om haar veertienjarige dochter die verliefd is op de verkeerde man, vage zorgen om de zoon ver weg, en last but not least haar eigen lichaam dat niet meer wil reageren zoals ze gewend is.
En tenslotte stort ze in...
Ach, het is ook wel een beetje veel eigenlijk. Teveel misschien ook wel om nog geloofwaardig te zijn. Ze noemt het zelf een Bridget Jones voor vijftigplussers. Daar kan ik het wel mee eens zijn: beide verhalen worden overdreven en in het lachwekkende getrokken.
Dat neemt niet weg dat Dorrestein dingen aanstipt die wel degelijk een mens dwars kunnen zitten. Mede daardoor leest het toch lekker weg.
De titel -een zin in het boek- riep bij mij de verwachting op dat het ook over de zoon ging, maar dat is niet zo. Het centrale probleem is de moeder en Heleen zelf, die volop in de menopauze zit met alle bijbehorende lichamelijke ongemakken.
Wat de aftakeling van de moeder betreft schetst ze vooral een hilarisch beeld, terwijl ze niet uit het oog verliest dat het voor de betrokkenen eerder om te huilen is.
ISBN 9025427553 | Paperback | 303 pagina's | Uitgeverij Contact | 2006
© Marjo, december 2006
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Zolang er leven is
Bij Gwen en Timo op het platteland komen ieder jaar drie vriendinnen bij elkaar, eerst met drieën, en later met man en eventueel kinderen. Maar dit jaar is alles anders:
Een van de meiden is overleden, en de achtergebleven echtgenoot weet niet goed raad met zijn eigen verdriet en dat van de twee zoons. Hij laat hen maar aanrommelen..
Een andere vriendin is gescheiden, en heeft een nieuwe man meegenomen, met 13-jarige dwarse puberdochter. De man is psychometrist. Ik kom er niet achter of hij een charlatan is of overtuigd is van zijn eigen kunnen. Wel is hij overtuigd van zijn eigen ego, en laat zijn nieuwbakken vriendin naar zijn pijpen dansen.
Gwen heeft net een baby gekregen, en is verbijsterd dat het niet zoals bij haar eerdere zwangerschappen een tweeling is. Timo is imker, het gaat niet goed met zijn bijenvolken.
Ruimte voor heel veel problemen, dat is duidelijk. Ik vond op een site, dat het boek valt onder de volgende thema's
. Verzet tegen de burgerlijke maatschappij
· Vrouwenstrijd
· Liefde en haat
· Seksualiteit en erotiek
· Ouders en kinderen
· Psychische gestoordheid
· De dood
· Eenzame mensen
Zo lust ik er nog meer...
ISBN 9025426514 | Ingenaaid | 320 pagina's | Uitgeverij Contact | december 2004
Er is volop spanning, en zoals gebruikelijk nogal wat losse eindjes..
© Marjo, januari 2005
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Echt sexy
De hoofdpersoon is Fiebie Koolveld, dertien jaar. Zij woont na het verdwijnen van haar moeder bij Johnny, de vriend van haar moeder. Haar beste vriendin, Sacha, is na een ruzie op vrijdagmiddag verdwenen. Fiebie gaat haar zoeken en komt zo in aanraking met de bizarre wereld van de handel in jonge meisjes. Ze krijgt Klimwand achter zich aan, een jonge dealer met puisten die gelooft dat Fiebie zijn bezit is. Ze ontmoet de totaal verdorven en cynische Happy, die een schakelpositie heeft in een kinderhandel-bedrijf. Kinderhandel is een economische tak geworden, die je niet zomaar mag frustreren.
Renate Dorrestein gaat hier een stapje verder dan de realiteit, meer zal ik er niet over zeggen, want anders bederf ik het leesplezier. Dat Dorrestein verder gaat, is juist het sterke punt van het boek. Wat er gebeurd blijkt te zijn, is zo grof, dat je je niet kunt voorstellen dat zoiets echt zou kunnen plaatsvinden. Toch, ging ik denken, is dit misschien wel de uiteindelijke consequentie van het seksualiseren van de hele samenleving, van het portretteren van kleuters in sexy ondergoed, van meerderjarige vrouwen die zich blijven gedragen als kleine meisjes in hun roze mini-truitjes die navel en buik tot de schaamstreek bloot laten.
Het verhaal wordt verteld met de taal van Fiebie, de pubertaal dus. Dat werkt goed, want zo identificeert de lezer zich met het zoekende meisje en met haar wensen. Alleen op het laatst lijkt Fiebie even te zwijgen en neemt een andere verteller het woord (Fiebie fantaseert over een hemel die zonder hel moet bestaan, eerst worden de verdwenen meisjes er toegelaten):
En dan, tot slot, komen de klanten binnen. Zij hebben zeker alle recht om hier te zijn, want ze hebben de meisjes toch altijd netjes betaald? En is het een vrij beroep of niet? Op hun schouders zit een halfvergane moeder met een trots gezicht wat roos weg te borstelen. Achter hen staat een schimmige vader, die met een aanmoedigend lachje een paar tientjes uit zijn portemonnee haalt.
Jongens en mannen worden dus door hun hele omgeving aangespoord om meisjes als seksobject te zien, en hun lusten ongehinderd bot te vieren.
Fiebie wil niets meer dan een dertienjarig meisje zijn, met een moeder en vader die het wat uitmaakt of ze 's nachts al dan niet thuiskomt. Dat blijkt ze niet te kunnen krijgen. Impliciet is dit boek ook een pleidooi van het recht om kind te zijn, met een T-shirtje met een Bambi erop in plaats van een string en een thee drinkende moeder die niet dood gaat aan een overdosis.
ISBN 9025416993 | Paperback | 221 pagina's | Uitgeverij Contact
© PetraO, juli 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer: