Naomi Rebekka Boekwijt
Pels
Naomi Rebekka Boekwijt begint haar verhalen in medias res. In het eerste verhaal Buiten niet bevinden we ons bijvoorbeeld plotsklaps op een boerderij waar kennelijk een zeer zwijgzame, moeilijk te doorgronden vrouw woont. Daar is iemand, een naam weten we niet, aan komen lopen. Of dat een man of vrouw is weten we ook niet. Diegene observeert de vrouw. De onbekende persoon is duidelijk iemand die niet gewoon is aan het buitleven: 'Het is wennen dat ik buiten niet tegen muren aan kijk of tussen muren door loop', merkt hij of zij op. De onbekende slaapt in het huis, later stapt diegene zelfs bij de vrouw in bed, wat stilzwijgend wordt toegestaan. Maar de onbekende beseft dat hij/zij voor de vrouw minder is dan de dieren. Pas bij een doodgeboren veulen toont de vrouw eindelijk gevoelens, toont zij zich mens.
Het hele verhaal is raadselachtig. Wie is diegene die aan is komen lopen? Hebben de vrouw en diegene een relatie of toch niet? Je weet niet precies wat er aan de hand is. De sfeer is beklemmend door de enorm afwerende, koele houding van de vrouw. Toch intrigeert het wel. Naomi R. Boekwijt heeft wel beelden weten te schetsen, het is bijna als een surrealistische stomme film.
Wat ik minder prettig aan het verhaal vind zijn de te gekunstelde zinnen. 'Ik slaap in de stilte onder een deken, die mij dwingt tot onbeweeglijkheid.'
en 'Het krakende hout getuigt van mijn haast in bed te komen.' [...] de witte lakens, die vol vouwen zitten omdat ze zo ritselend slaapt.' Persoonlijk vind ik ze te bedacht. Maar mogelijk vindt een ander dit juist mooi.
Het verhaal getiteld Kadett is ook intrigerend en surrealistisch, hoewel minder dan het eerste verhaal. Je hebt het gevoel dat het daar naar verwijst. Is de teruggekeerde Kramer de onbekende van het eerste verhaal? De zinnen 'Hij was vergeten hoe hij hier een half jaar geleden rondliep. De strontlucht van die knol en de koeien en het huis dat om hem heen kraakte' doen vermoeden van wel. Kramer ziet zijn plek in beslag genomen door een vrouw, Jitte, eveneens iemand uit de stad. Ook zij is aan komen lopen. 'Hij ziet dat zij hier beter past dan hij, ook al is zij geen boerenkind.' Maar het kan ook zomaar zijn dat Jitte de onbekende uit het eerste verhaal is.
Dit verhaal is eveneens raadselachtig, je vraagt je af met wat voor bedoeling Naomi Boekwijt dit geschreven heeft, voegt het iets toe? Wat wil ze zeggen?
Opnieuw weet ze wel mooie, bijna filmische beelden tevoorschijn te toveren.
Ook in de volgende verhalen herhaalt zich de situatie - hoewel de verhalen zelf heel anders zijn - een zwijgzaam persoon die dieren verkiest boven het gezelschap van mensen. Ook iemand die zich in een voor hem onbekende omgeving of situatie bevindt en met onbekende personen in aanraking komt, zien we steeds verschijnen en in alle verhalen verlopen de persoonlijke contacten uiterst moeizaam.
Er is nergens een echt begin of eind. De verhalen moeten het vooral van de lezer hebben die zelf veel moet invullen. We krijgen een situatie voorgeschoteld en we moeten maar zien wat wij er mee doen, welke betekenis wij eraan hechten. - Valt er eigenlijk wel een betekenis aan te hechten? - De taal wordt in de latere verhalen minder opgelegd literair, wat ik persoonlijk prettiger vind. Maar zinnen als 'De stiltes waren even lang als de gesproken zinnen. Het waren de dalingen van een jambisch metrum, kommetjes waar het zeer in drupte.' blijf ik storend vinden.
Toch kan ik niet zeggen dat het boek slecht is, verre van dat. Het steekt met kop en schouders uit boven andere debuten. Ik begrijp ook dat het genomineerd is voor de debutantenprijs maar als ik eerlijk ben begrijp ik de verhalen niet. Ik snap hun bedoeling niet. Je hebt constant het gevoel dat je iets mist, iets niet doorziet. Ik heb ze allemaal twee keer gelezen en sommige stukken zelfs meerdere keren en dan nog blijft er een gevoel van onbehagen. Ik móet bijna wel iets missen, iets niet zien, maar wat is dat dan? Wie het weet mag het zeggen.
De schrijfster woont en werkt op een boerderij in Zwitserland en studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit van Leiden. Mogelijk verklaart dat veel.
ISBN 9789029587389 | Paperback | 123 pagina's | De Arbeiderspers | mei 2013
© Dettie, 10 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Pels
In het eerste verhaal is er een meisje komen aanlopen op een boerderij. Ze weet het heel goed, ze verandert de sfeer in en buiten huis. ‘Alles wat zij aan zachtheid heeft, gaat naar de dieren’ .
De boer is jaloers, maar is hij niet ook een dier?
In ‘Aalborg’ hangt ook een grimmige sfeer, terwijl er eigenlijk niets bijzonders gebeurt. Tenminste als je het navertelt is het niet bijzonder, maar door de toon van het verhaal is er die beklemming, ‘Had vandaag Pa moeten helpen, dat was eenvoudiger geweest.’ Ja, berouw komt na de zonde...
In ‘Herumspringen im Dunkel’ keren zoons terug naar hun ouderlijk huis, waar hun jeugd niet echt prettig was. Als ze hadden gedacht dat het nu anders was, dan vergissen ze zich deerlijk, en net als de herten die ze op de heenweg lieten opschrikken, verlaten ze het huis weer.
‘In het donker is de wereld er meer dan anders..’
‘Er is hier te veel lucht die geen adem is geworden’
‘Ik liep door het zeer van mijn voeten heen’
‘Ze draagt haar borsten niet anders dan elk ander lichaamsdeel’
Zulke zinnetjes doorspekken de verhalen, en maken ze heel prettig om te lezen. De taal dus, plus het feit dat het romannetjes in het klein zijn, zorgen er voor dat ik deze schrijfster ga onthouden. Ze is namelijk al met een roman bezig..
Ik ben benieuwd!
ISBN 9789029587389 | Paperback | 120 pagina's | De Arbeiderspers | mei 2013
© Marjo, 07 december 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer: