Kijk naar het oosten
Maureen Lang

Ergens in Noord-Frankrijk lag ooit het dorp Briecourt. Ik begrijp uit het verhaal dat het een bestaand dorp was, dat vernietigd is door het geweld van de oorlog.
Nu is het de plek waar dit fictieve verhaal zich afspeelt.
Een rustig dorpje waar al jarenlang een vete heerst tussen twee families. De Colvilles moeten niets hebben van de Toussaints, en andersom ook niet. Ze zijn er aan gewend, het hoort erbij.
Maar dan wordt het 1914, en tot grote consternatie van de vrouwen besluiten de mannen ten strijde te trekken! Alle gezonde mannen tussen 15 en 60 jaar zijn verdwenen, als de Duitsers het dorp overmeesteren. Vanaf dat moment worden de achtergebleven bewoners regelmatig aan het werk gezet voor de bezetter. Eerst worden ook de laatst overgebleven mannen weggevoerd, daarna moeten de vrouwen aan de slag. Maar behalve Duitsers zijn er ook onderduikers: Fransen, Engelsen. En Charles, aan Amerikaanse Belg, of Belgische Amerikaan, naar wat het best uitkomt.
Het verhaal begint aan de vooravond van de oorlog, met een ontmoeting tussen Charles en Julitte.

Het is meteen duidelijk wat voor soort boek dit is. De lezer voelt op zijn klompen aan dat er moeilijkheden zullen komen maar dat de liefde zal overwinnen. Toch? Of zal de oorlog alsnog roet in het eten gooien?
Het begint er al mee dat Charles die onderweg is naar Brussel onderweg tegengehouden wordt, en dan maar terug gaat naar Briecourt. Hij vindt onderdak in de kerk, waar Julitte hem terugvindt. Voor de oorlog zouden er onoverkoombare barrières geweest zijn: Charles is van goede komaf en rijk. Julitte, dat is een verhaal apart: zij is de aangenomen dochter van een Toussaint, zij spreekt met God en doet wonderen. Dat denkt de bevolking tenminste na een paar eigenaardige voorvallen waar zij bij betrokken was. Ook is ze geboren op een melaatseneiland. Dat alleen was al genoeg geweest om er voor te zorgen dat ze een soort paria is buiten haar familie, doelwit van veel geroddel.
Aanvankelijk proberen de Colvilles het zo te draaien dat de Duitsers Julitte harder aan zullen aanpakken ten bate van hun eigen voordeel, maar de oorlog verandert alles.
Er gebeurt zelfs iets heel bijzonders. Voor mij was dat de druppel...

Veel christelijkheid in dit boek, maar ongetwijfeld is dat in veel gevallen een realistische beeld. In die tijd was de kerk nog belangrijk, zeker in dorpen, waar de buitenwereld echt een buitenwereld was. Geen massamedia zoals we nu kennen.
Het was een beetje teveel van het goede, maar het vertelt wel het verhaal van de eerste wereldoorlog. Met nuancering: er waren ook foute Fransen en goede Duitsers.
Er is een nawoord met achtergrondinformatie over de slag bij de Somme, in juli 1916, die een rol speelt in het boek.

ISBN 9789029719780 | Paperback | 366 pagina's | Uitgeverij Voorhoeve | juli 2010
Vertaald uit het Engels door P J Gier

© Marjo, 10 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer: