Martin de Jong
Categorie: Recensies Volwassenen
De mooiste dag tot nu toe
Dit is zo'n boek. Ik kreeg het en las in één keer uit en ben het gelijk nog een keer gaan lezen, omdat het zo'n lekker gek en vrolijk verhaal is.
Maar waarom vind ik het zo leuk? Hoe vertel ik dat? Onderstaand een poging, maar ik meld alvast bij voorbaat dat het boek veel leuker is dan wat ik er hier over te vertellen heb...
Het begint al apart met twee vriendinnen Tirra en Liesanne die een boek willen gaan schrijven maar er niet goed uit komen wat voor boek het moet worden. Tirra is meer een fantasy- en horrorliefhebber en heeft al heel wilde ideeën over 'weerpiers' en 'killer kabouters'. Liesanne is de fanatiek lezer, een P.G. Wodehouse en Jane Austen fan, zij vindt bijvoorbeeld chicklits maar shitlits.
De smaken blijken dus nogal te verschillen.
Gelukkig, zoals bij goede vriendinnen past, hebben ze er uiteindelijk toch wat op gevonden. Ze gaan elk hun eigen boek schrijven en de hoofdstukken naar elkaar mailen. Later zullen ze alles wel op een of andere manier samenvoegen.
Wij kunnen, om en om per hoofdstuk, de vorderingen van de meiden meelezen.
Tirra schrijft een spannend Science Fiction verhaal. Haar hoofdpersonen, Tirwana en haar hond Jozef, zijn opeens in een andere tijd gevangen. Tirwana lijkt alleen op de wereld, er is geen mens in Buisdorp meer te bekennen, ook alle elektrische apparatuur werkt heel traag. Natuurlijk gaat ze onderzoeken wat er aan de hand is.
Liesanne besluit in dagboekvorm over haar mooiste dag tot nu toe te schrijven. Gek genoeg is dat de dag dat haar vader struikelde, zijn hoofd stootte en urenlang buiten westen was. Vanaf die dag veranderde alles ten goede.
Haar vader is namelijk tot haar grote ellende een Jonkheer. Niet dat hij daar moeilijk over doet maar haar moeder wél! Bij alles krijgt Liesanne te horen dat 'ons soort' mensen zoiets niet doet. En dat terwijl haar moeder als een burgermeisje geboren is.
Gelukkig kan ze vaak naar Tirra, haar ouders vinden alles wel best. Maar het meest heeft ze aan haar 'geschenk uit de hemel' haar grote liefde Timio die met zijn nuchtere humor alles weer even op zijn plek zet. Over haar moeder - en Timio - schrijft ze:
Ze is veertig (mijn vader is al vijftig) en ze heeft nog een goed figuur maar de tuttigste kleding is voor haar niet tuttig genoeg. Ze is een parelkettingdraagster, dan weet je het wel. En mantelpakjes uiteraard, Ik durfde bij de rondleiding (langs de portrettengalerij) Timo niet aan te kijken want dan zouden we allebei geschaterd hebben.
Mijn moeder zei: 'Zo Timio, dan zal ik je ook nog ons familiewapen laten zien.'
Timio zei droog: 'Heeft u een kanon?'
En zo gaat het boek door. Aan de ene kant de bijzondere wereld in Tirra's verhaal en aan de andere kant het humoristische dagboek van Liesanne.
Het dagboek maakt dat de twee verhalen niet los van elkaar komen te staan, het vormt telkens een mooie brug naar Tirra doordat Liesanne van alles over haar vertelt. Zoals samen lachen en dingen bedenken om aan de bekakte juk van Liesannes moeder te ontkomen. Ook vertelt Liesanne over gebeurtenissen op school en in de 'kroeg', die zij en haar vriendin met hun twee vrienden beleven.
Het fantasievolle verhaal van Tirra vormt op haar beurt weer een aparte onderbreking op Liesanne's dagboek.
En wat gebeurde er nou met die vader? Wat veranderde er nou? Zal je je afvragen... Dat verhaal moet je zelf maar lezen.
Het is knap dat Martin de Jong, als man zijnde, zich zo goed heeft weten in te leven in het wereldje van twee tienermeiden. Het is een van de leukste - Young Adult- boeken die ik de tot nu toe tijd gelezen heb. Meestal ben ik vrij kritisch over boeken voor oudere jongeren maar dit vind ik een Grote Aanrader (met hoofdletters).
ISBN 9789462548251 | Paperback | 152 pagina's | Uitgeverij De Nieuwe Boekhandel | mei 2014
© Dettie, 07 juli 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
De mafste week tot nu toe
Na een heerlijk middagje in de zon, fietsen Liesanna en haar grote liefde Timio terug naar Buisdorp, waar ze wonen. Maar Buisdorp zit op slot, ze mogen er niet in. Boven het dorp hang namelijk een wolk, een roze wolk die eruit ziet als een enorme suikerspin. Maar de twee kennen Buisdorp op hun duimpje en via een omweg en door de inmiddels met bakken neerkletterende regen weten ze toch Buisdorp in te komen.
Timio gaat naar zijn ouderlijk huis, Liesanna naar de hare. Ze stapt onder de douche maar als ze de klaar is ziet ze het pas, de badkamer ziet er raar uit. Het ligbad is weg, er zijn rare ouderwetse kranen en rare ouderwetse wastafel. Wat is er gebeurd? Ze kunnen toch niet in een paar uur tijd de badkamer 'even' verbouwd hebben? Ook haar ondergoed bestaat ineens uit grote witte uitgaves. Al snel komt ze erachter, ze is in het jaar 1964 beland en Timio ook, zo blijkt later.
Hiermee begint het vermakelijke verhaal van Timio en Liesanna. Een week lang worden ze elke dag op 14 juni wakker maar steeds in een ander jaar! Die jaren blijven beperkt tot de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw maar dat maakt het niet minder spectaculair. Ze zijn in een parallelle wereld beland volgens Timio.
Elke ochtend trekt Liesanna verwachtingsvol haar lingeriela open, wat zal ze daar nu weer aantreffen? De ene keer dus grote witte onderbroeken, de andere keer een knalgroen gevaarte of een witte met roosjes. Ook de kleding in haar kast is telkens anders. - De minimode bevalt Timio wel, evenals de hotpants. - Dankzij de krant weten ze in welk jaar ze die dag wakker geworden zijn.
Aanvankelijk gaan de twee nog trouw naar school. Tot hun verbijstering wordt er door de leraren gerookt in de klas en op het schoolfeest mogen de kinderen gewoon bier drinken! Na een paar dagen volgen ze alleen nog de eerste twee, drie uur de lessen, straf krijgen ze toch niet want de volgend dag leven ze immers in een ander jaar. Ze vermaken ze zich uitstekend op Timio's kamer want zijn ouders werken en Timo's broertje zit op school... Als je erg verliefd bent is dat heel prettig. Maar elke dag moeten ze om half vijf bij Tirra zijn omdat haar vriend Kiers terugkomt na een tijdje gearresteerd geweest te zijn.
Het meest bijzondere is, dat hun ouders, leraren en leraressen en vrienden dezelfde leeftijd hebben als in 2015, alleen hun kleding, omgeving en leefgewoontes zijn heel anders. De ene keer dragen ze broeken met heel wijde pijpen. De andere keer zien ze iedereen met bakkebaarden rondlopen en Liesanna's moeder tovert de meest bizarre en vette gerechten op tafel. Niets magere producten, volle boter op brood. Wat het meest lastige is, is dat internet nog helemaal niet bestaat, laat staan de smartphone. Tot Liesanna's ergernis staat de telefoon thuis ook nog eens binnen gehoorsafstand dus een privégesprek is onmogelijk.
Hilarisch is het dagelijks terugkerende bezoek aan Tirra en Kiers. De redenen waarom Kiers elke keer gearresteerd werd, zijn nu bijna onvoorstelbaar. Hij sprong in de gracht tijdens het bezoek van de Beatles, hij lag te slapen op de Dam terwijl het slaapverbod net ingegaan was enz. Er werd met harde hand opgetreden tegen zoveel wangedrag...
Ook de krantenberichten de radio vormen een rode draad door het verhaal. We krijgen daardoor mee welke muziek populair was en vooral het wel en wee van de Beatles, Rolling Stones en The Who worden uit de doeken gedaan. Het frappante is dat Liesanna een week daarvoor nog naar een concert geweest is van Paul McCartney, in de Ziggo Dome! En nu ze in de jaren 60 en 70 beland is, hoort ze de jonge Paul steeds op de radio!
Maar de grote vraag blijft natuurlijk, hoe komen ze terug in 2015?
Het boek zit knap in elkaar, Martin de Jong heeft heel veel zaken die in die jaren speelden en gewoon waren door het verhaal heen geweven.
Liesanna kent natuurlijk heel veel dingen niet, wat is bijvoorbeeld een pick up? Ook de veranderde gewoontes en gedrag in de loop der tijd, waar je zelf eigenlijk nooit bij stilstaat, is frappant. Er was bijvoorbeeld een snoepwinkel bij school, dat mag nu niet meer. Kinderen fietsten naar school en spraken elkaar vaak daar pas. En wat deden ze na schooltijd, vroeg Liesanna zich regelmatig af, zo zonder apps en internet?
Elke dag worden alle gebeurtenissen in feite steeds herhaald maar door de wisselende jaartallen en vooral door de humoristische schrijfwijze verveelt dat geen moment. Liesanna heeft zelfs ook haar eigen licht cynische commentaar op die repeterende gebeurtenissen. Het verhaal valt eigenlijk niet te vertellen, dat moet je gewoon lezen.
Dit is het vierde boek dat ik van Martin de Jong lees en opnieuw heb ik enorm genoten van zijn enorm humorvolle fantasie.
ISBN 9789463183307 | Paperback | 144 pagina's | Uitgeverij De Nieuwe Boekhandel | juni 2016
© Dettie, 14 september 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Sabbatical
In dit boek Sabbatical leren we Tom van een heel andere, meer serieuze, kant kennen.
Hij is inmiddels een veertiger en het bezoek aan de schoolreünie is een beetje met de moed der wanhoop gedaan. Natuurlijk word er constant verwezen naar de schoolredactie waar hij en Mark Tonneur in zaten. Natuurlijk hoort hij constant dat Mark zo beroemd is geworden (en hij dus niet). Hij praat wat met zijn voormalige klasgenoten en constateert dat hij niet meer zoals vroeger na drie biertjes aangeschoten is. Daar is tegenwoordig wat meer voor nodig. Er worden wat flauwe grappen gemaakt over zijn werk, reclameslogans worden hardop door de ruimte geroepen, en Tom knikt en grijnst dan maar een beetje. Hij heeft geen zin om over zijn sabbatical te vertellen en vooral niet om de reden daarvan.
Toch heeft hij een leuke ontmoeting met Lily een klasgenote die hij zich totaal niet herinnert. Het is hilarisch te lezen hoe razendsnel Tom informatie over haar weet in te winnen als ze na de reünie aankondigt bij hem langs te komen.
Maar de hele reünie vormt het raamwerk voor het werkelijke verhaal. We lezen namelijk hoe het leven van Tom is verlopen, hij meende voor altijd gelukkig te zijn met de vrouw van zijn leven, maar dat pakte uiteindelijk heel anders uit.
Tom merkt daarover wrang op: 'Zij was mijn alles geweest, ik was haar niets geworden.'
Het is echter niet alleen het fictieve figuur Tom Veer die we van een heel andere kant leren kennen, ook de schrijver Martin de Jong laat een andere kant van zijn kunnen zien. Zijn boek Literaire giller' werd o.a. een aanrader genoemd 'voor iedereen die van slapstick houdt', en dat was het ook, een heel goede slapstick zelfs.
Maar in Sabbatical is er, naast de vermakelijke momenten, ook een serieuze ondertoon die enorm goed uitpakt. Zoals zo vaak bij schrijvers die uitstekend komische, lichte verhalen kunnen schrijven blijkt ook Martin de Jong een prachtige mengvorm van humor en tragiek te kunnen hanteren als het op werkelijk heftige momenten aankomt. Juist die vorm maakt het verhaal indringend en aangrijpend zonder loodzwaar te worden.
Kortom, het was opnieuw genieten van de enorme fantasie, het inlevingsvermogen en de humor van deze schrijver.
En nu begint het ongeduldig wachten op zijn volgende boek.
ISBN 9789462544970 | Paperback | 152 pagina's | Uitgeverij De Nieuwe Boekhandel | december 2014
© Dettie, 12 januari 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Tijd voor stampij
We beginnen met de drieëntwintigjarige Simon Dibsen, student Nederlands woonachtig in Buisdorp in een kamer boven het café Den Olden Buys. het toeval wil dat in die kamer ook Mark Tonneur heeft gewoond en daar zijn eerste roman heeft geschreven. Simon krijgt die middag een leeskring op bezoek die met eigen ogen de voormalige leefruimte van Mark wil aanschouwen.
Wieger, eveneens student, is met terugwerkende kracht vriend voor het leven van Simon. Ze kennen elkaar net één dag maar hebben wilde plannen om een blad op te richten, getiteld Stampij. Binnen twee maanden kunnen ze met een nulnummer komen.
'Waar halen we zo gauw kopij vandaan?'
'Ik heb massa's tekst liggen. Felle aanvallen op de domheid die in dit land het gezonde verstand meer en meer lijkt te verdringen. Je hoeft de tv maar aan te zetten [...] en dat soort programma's waarin de cultureel en intellectueel ondervoede mens op een voetstuk geplaatst wordt.'
'Bekende Nederlanders en zo, ' begreep Simon.
En dan komt Aya in beeld, een studiegenoot van Simon. Zij heeft een prettige, relaxte verhouding met de dertig jaar oudere, gescheiden Fons Eldebroed, leraar Nederlands. Aan Aya wordt gevraagd of zij in de redactie wil komen van het nieuw op te richten blad. Aya is een harde werker en heeft heimelijk een oogje op Simon en Wieger heeft op zijn beurt een oogje op Aya.
Simon heeft inmiddels bezoek van de leeskringdames en zijn oog valt op Paulien, de enige redelijk jonge vrouw van de groep. Ze is drie maanden geleden gescheiden. Simon en zij krijgen een verhouding. Paulien blijkt op blz 35 de moeder van Wieger te zijn...
Ziehier de ingrediënten voor een hilarisch verhaal met serieuze ondertoon. Het leuke is dat door de oprichting van Stampij, wij met allerlei thema's in aanraking komen. Geliefd onderwerp is taal en literatuur en de oppervlakkige waanzin van alledag.
Martin de Jong verstaat de kunst om met woorden en onderwerpen te spellen zodat het quasi nonchalant lijkt, ondertussen worden veel stellingen geponeerd en veel meningen geventileerd.
We kunnen die in de prachtige soms hilarische, bevlogen gesprekken lezen die Simon en Wieger voeren.
Wieger is de gangmaker, hij is de motor achter het blad. Helaas wordt hij behoorlijk door een enorme hoeveelheid aan ideeën en onderwerpen gehinderd, zo erg zelfs dat hij nauwelijks een letter op papier krijgt.
Simon heeft heel andere dingen aan zijn hoofd, hij gaat op in de relatie met Paulien en Aya blijft op afstand Simon bewonderen en gaat voorlopig nog maar even door met Fons. Ook over Fons krijgen we overigens verrassende informatie.
Op het eind komen er ineens nogal vrij radicale omwentelingen in het verhaal, dat had iets vloeiender mogen verlopen, maar dat neemt niet weg dat ik verder enorm heb genoten van de taal en het heerlijk fantasierijke, hilarische verhaal.
Graag meer van dit.
ISBN 9789462549883 | Paperback | 168 pagina's | Uitgeverij De Nieuwe Boekhandel | november 2013
© Dettie, 25 november 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Literaire giller
- Tegelijkertijd ontvangt Otto ter Weel, de grote, internationaal bekende schrijver, de drukproef van zijn nieuwste boek Orpheus ondersteboven. Otto is het paradepaardje van dezelfde uitgeverij die Tom gebeld heeft. Otto geeft ook eindelijk zijn toestemming aan Dick Grom om zijn biografie te schrijven. -
Al bij het betreden van de uitgeverij wordt Mark gelijk geconfronteerd met een enorme foto van Otto ter Weel. Ook de directeur Roest Hamer en Ard Huigman, de nieuwe fondsredacteur, praten vol lof over de inmiddels bijna vijfenzeventigjarige schrijver. De schrijver blijkt ook allerlei regels te hebben bedongen waar de uitgeverij zich aan dient te houden. Deze regels zullen Mark later nog flink parten spelen. Maar tot nu toe loopt alles voor Mark van een leien dakje. Hij loopt op wolkjes, half augustus zal zijn eerste boek in de winkel liggen. De drukproeven vallen hem erg mee, er hoeft maar weinig veranderd te worden.
Inmiddels is Otto ter Weel veelvuldig in gesprek met zijn biograaf en dankzij Dicks vragen komen we veel over de vermeend arrogante schrijver en zijn oeuvre te weten. "Hij was geen schrijver geworden, hij was het geboren. Hij had niets te willen, hij had niets te worden. [...] Anderen versteld laten staan was geen kunst; hij probeerde zichzelf versteld te laten staan. "
Maar vooral zijn visie op het schrijverschap en alle trammelant er omheen zit Otto hoog. Hij windt zich op over de uitspraak dat schrijven een eenzaam beroep is, dat is het helemaal niet! Het is een solitaire bezigheid, eenzaamheid heeft daar niets mee te maken. Schrijven is ook iets wat je niet kunt leren volgens Otto.
"Je hebt van die schrijfcursussen maar die doen me denken aan reclamespots voor apparaten waarmee je door slechts vijf minuten per dag te trainen je vetkwabben kunt omzetten in spierbundels. Je kunt op stilistisch gebied dingen leren en weet ik wat nog meer maar niet wat voor de schrijver essentieel is want dat komt uit jezelf, heeft te maken met wie je bent. Je kunt op een conservatorium de techniek van het componeren leren maar als je die techniek beheerst ben je nog geen componist."
"Je onderhoudt geen sociale contacten met je collega's. Je gaat niet naar het boekenbal." stelt Dick Grom.
"Voor geen geld. Iemand die op straat zijn jas opengooit heeft nog amusementswaarde. Maar een ruimte met honderden exhibiotionisten! Waarom zou ik met andere schrijvers moeten omgaan? We zijn toch geen voetballers? We kunnen toch niet met z'n allen een oefenwedstrijd gaan spelen? Schrijven is iets wat je alleen hoort te doen."
Tussen de verhalen over Otto door hebben we alle perikelen rond het debuut van Mark meegemaakt; de correcties, de keuze van de cover, de fotoshoot, etc. Erg spannend en hoopgevend allemaal. Maar dan blijkt de macht van Otto ter Weel hem parten te spelen en loopt alles anders dan hem voorgeschoteld is. Als Otto zich uiteindelijk ook nog neerbuigend uitlaat over Mark als zijnde een mindere God dan hij, is dat de start van een openlijk steekspel tussen de debutant en gelauwerde schrijver.
De cover en titel van het boek vind ik persoonlijk de lading niet dekken, het doet het boek tekort. Het lijkt nu alsof het in het boek een vrij oppervlakkig constant lachen, gieren, brullen is. Dat is het niet, het boek is intelligent geschreven en erg vermakelijk maar zeker geen boek vol flauwe grappen en grollen.
Het knappe van Martin de Jong is dat hij van het personage Otto van Weel een mengeling heeft gemaakt van Wolkers, Reve, Claus en vooral Mulisch - en mogelijk ander schrijvers die ik niet herken -.
Er komen allemaal boektitels voorbij als zijnde geschreven door Otto die net even anders zijn dan de echte titels zoals bijvoorbeeld De aanval, de ondergang van Werter Niemand, Het verlies van België etc. Het maakt dat je het boek met een brede grijns zit te lezen. Zelfs het beroemde ezelproces van Reve komt in een andere, aparte vorm voorbij. Van de demonstratie tegen kernwapens waarin Mulisch ooit meeliep maakt Martin de Jong eveneens een erg grappige anekdote.
Het steeds terugkerende raadselmeisje 'Simke van Simone' in het hoofd van Mark is eveneens een bron van vermaak.
Ondanks het vooral geestige verloop van het verhaal weet Martin de Jong verder enkele zeer rake en diepgaande opmerkingen te plaatsen over schrijven en schrijvers en de daaromheen hangende cultus.
Kortom, het is zeker een erg vermakelijk en humoristisch verhaal maar hier en daar geeft Martin de Jong de lezers, uitgevers en schrijvers een serieuze, licht ironische, plaagstoot.
ISBN 9789461937292 | Paperback | 152 pagina's | Uitgeverij De Nieuwe Boekhandel | juli 2014
© Dettie, 30 augustus 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer: