Maria Boonzaaijer
Papa tango
Marisa's moeder was een Spaanse en doceerde piano en zang aan het conservatorium in Amsterdam. Alleen de klassieken deden er toe. Haar vader was een Argentijn en gek op tango, flamenco en fado. Haar moeder beschouwde dit als folkloristische vuilnis.
Marisa leek op haar moeder, zusje Vicky op haar vader. Vicky speelde viool en kon de viool laten lachen dankzij de instructies van vader. Moeder ging dan tekeer, vond het niets dat Vicky zo viool leerde spelen.
En op een dag, twintig jaar geleden, waren Vicky en vader weg... naar Argentinië.
'Je ziet die ploert nooit meer terug,' had haar moeder gesnauwd tegen mijn rug, die dag dat ik hem in de taxi zag stappen met Vicky in zijn kielzog. Ze hadden niet omgekeken, niet gezwaaid.'
Maar nu is moeder dood en Marisa mag niet zingen, na haar ziekte droomt ze drie nachten achter elkaar over haar vader. Iedere keer zingt hij in die dromen het lied Volver (Terugkeren) en dat lied was de lievelingstango van haar vader. Ze voelt het dromen over die tango als een boodschap, daardoor moet ze naar Argentinië en ze gaat ook, zeer tegen de zin van haar manager Philip. Eenmaal in Buenos Aires ontmoet ze haar zus maar het is moeilijk om na zoveel tijd de draad weer op te pakken.
Vader is al twee jaar dood en Marisa zit vol met vragen die Vicky niet wil of kan beantwoorden. Later, niet nu, niet vandaag... krijgt Marisa steeds te horen. Ze verblijven in een hotel maar het hernieuwde contact verloopt zo stroef dat Vicky verdwijnt, naar huis. Marisa krijgt een vaag adres van de hotelmanager, Villa Gíardino een dorpje bij Cordoba en dat is de plek waar Marisa naar toe reist. Ze voelt dat ze dat moet doen. Eenmaal bij Vicky in Casa Feliz (Het gelukkige huis) begint het verhaal pas echt.
Marisa gewend als ze is aan haar beschermde leventje, altijd een stola dragend vanwege haar stem, altijd oefenend aan gepolijste muziek komt in een wereld terecht die rauw maar écht is. De tango Volver speelt inderdaad een belangrijke rol in het leven van de mensen in Argentinië en met name voor de mensen die zeer goed bevriend met haar vader waren. Langzamerhand krijgt Marisa over het leven van haar vader in Argentinië te horen en dat leven is zeer bijzonder, rijkgevuld en af en toe zeer triest. Marisa wordt als het ware bij de hand genomen om opnieuw te leren leven mét (tango)muziek, met familie, met vrienden. Dit nieuwe leven vergt veel van haar, het mystieke, het leven naar de ziel kost haar moeite maar toch ze moet, ze kan niet anders ook al weet ze niet waar het allemaal op uit zal draaien. Soms is ze ontstellend bang, verdrietig, wordt door elkaar geschud en is soms intens gelukkig. Volver... terugkeren... naar wat?
Het verhaal is aangrijpend en indringend. Maar waarom is dat zo? Is het het verhaal over Marisa's emotionele, gevoelige vader dat langzaam uit de doeken wordt gedaan? Is het de moeder die zo kil en koel is? Er wordt in het boek een vraag gesteld over die moeder, die vraag is erg, een kind zou zo'n vraag nooit over een moeder moeten stellen, maar erger is nog dat Marisa geen antwoord kan geven. Dat is aangrijpend.
Het is een verhaal over vergeving, kun je mensen dingen écht vergeven?
Het indringende van het verhaal is dat de hele reis is een soort loutering is, met soms bijna mystieke, bovennatuurlijke of spirituele ervaringen zoals Zuid Amerikaanse schrijvers vaak zo mooi door hun verhalen heen weten te weven. Soms greep het me zo aan dat ik met een dikke keel verder las, waarschijnlijk ook omdat het met eigen ervaringen te maken heeft. Het verhaal kwam soms erg dichtbij eigen bevindingen.
Af en toe dacht ik wel, dit is een beetje teveel van het goede, die loutering voor Marisa moest gebeuren, maar het boek is op het randje, het lijkt soms een sjamaanverhaal à la Carlos Castaneda te worden, wat het net niet wordt. Ook zijn er een paar losse eindjes. Er gebeurt veel en vrij snel achter elkaar. Dat is goed, dat houdt je alert maar soms is er een erg heftige gebeurtenis en vlak daarna weer een en weer een. Dat had ietsje beter gedoseerd kunnen zijn.
De tekst van de tango Volver is de rode draad, elke keer opnieuw wordt daar naar teruggegrepen. Vaak wordt een deel van de tekst in het Spaans aangehaald en dat vond ik soms lastig. Voor het merendeel haalde je wel uit de context welk gedeelte van de tango bedoeld werd maar het zou een beter idee geweest zijn de bedoelde tekst met vertaling eventueel boven een hoofdstuk te zetten. Overigens de hele tekst van het lied, met vertaling in het Nederlands, staat voorin het boek.
Maar al met al vond ik het wel een erg mooi boek, zo mooi dat ik eigenlijk gelijk opnieuw wil lezen om de sfeer, vooral die in Argentinië, opnieuw te proeven.
ISBN 9789058315113 | Paperback | 276 pagina's | Uitgeverij Sirene | 2009
© Dettie, 22 maart 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
