De kinderen van de kolonel
Mahmud Doulatabadi

“In een revolutie is ieder jong mens op zoek naar zijn eigen waarheid, naar de waarheid van zijn bestaan; bovendien is een revolutie voor jonge mensen de hoogste vorm van opwinding. In een dergelijke golf van opwinding is een jong mens net een duif die omhoogvliegt naar de zon en zo hoog vliegt dat hij verbrandt in de zon. Voor de jeugd is dat het hoogtepunt van de waarheid. Zo is het gebeurd dat de revolutie mijn kinderen heeft meegenomen.”

De kolonel weet dat nachtelijke bezoekers geen goed nieuws brengen. Hij zoekt traag naar de sleutel van de poort, om het moment van de waarheid nog enigszins uit te stellen. Twee jonge mannen brengen hem het nieuws dat hij al vreesde. Zijn dochter Parwane is dood. Terechtgesteld. Nog voor de dag aanbreekt moet ze begraven zijn.

De kolonel heeft vijf kinderen. Zijn jongste zoon Mas’oed ging vrijwillig het Iraanse leger in en is gesneuveld in de felle strijd tegen buurland Irak. Middelste zoon Mohammed Taghi was aanhanger van een linkse guerrillabeweging en ook hij heeft zijn idealen met de dood moeten bekopen. En nu is ook Farwane dood. Zijn jongste dochter, nog maar dertien jaar oud voelde zich aangetrokken tot een linkse verzetsbeweging. Farwane was een lief meisje, vrijwel altijd gehuld in haar schooluniform. In de stromende regen, met hulp van de twee boodschappers, begraaft de kolonel zijn jongste kind.

Twee van zijn vijf kinderen leven nog. Het zijn geen gelukkige levens. De keuzes van oudste zoon Amir deden hem in de gevangenis belanden. De gevangenis evenals de verdwijning van zijn vrouw Noer Aghdas braken hem. Tegenwoordig slijt Amir zijn dagen in de kelder van de kolonel.  Zijn broze geestelijke gestel brokkelt steeds verder af. Hij heeft teveel gezien, teveel moeten doorstaan. Een onwelkome bezoeker bespoedigt zijn geestelijke aftakeling. De oudste dochter van de kolonel, Farzane, is getrouwd en moeder. Het is geen gelukkig huwelijk. Farzane vermoedt dat haar man bij bloederige regeringspraktijken betrokken is.

In de donkere, laatste dagen van zijn bestaan overpeinst de kolonel zijn leven. Jaren geleden diende hij in het leger van de sjah en was hij een gerespecteerd man. Na zijn weigering deel te nemen aan een actie tegen rebellen werd hij oneervol uit het leger ontslagen. De kolonel is zijn nederlaag nooit te boven gekomen. Tot overmaat van ramp was hij met een overspelige vrouw getrouwd. Zijn vrouw Foroez keerde regelmatig pas in het holst van de nacht huiswaarts. Stomdronken meestal. Toen de kolonel niet langer met deze vernedering kon leven, wachtte hij haar met zijn sabel op en vermoordde hij haar. Zijn oudste zoon Amir, toentertijd een jongetje nog, was getuige van de moord op zijn moeder. De kolonel vindt het grootmoedig van zichzelf dat hij Amir niet deel heeft laten nemen aan de moord.

De kolonel overdenkt zijn leven en beseft dat het bijna voorbij is. Binnenkort zal Amir voorgoed zijn verstand verliezen. En hoe zit het met de kolonel zelf? De zorgzame Farwane hield hem op de been. Nu is ze er niet meer. Farzane is slechts een schim van haar oude zelf en mag haar ouderlijk huis van haar echtgenoot niet langer bezoeken. De kolonel, een patriot in hart en nieren heeft zijn kinderen aan de revolutie verloren. Nu verliest hij zichzelf.

Het werk van Mahmud Doulatabadi is zeer populair in Iran maar De kinderen van de kolonel werd door het ministerie van Islamitische Leiding van Cultuur verboden. Toch is er voor de Iranese fans van deze auteur hoop: de nieuwe regering van president Roehani zal deze beslissing wellicht in de nabije toekomst terugdraaien.

Mahmud Doulatabadi geeft het verhaal niet cadeau aan zijn lezers. De kinderen van de kolonel is een prachtig maar pittig boek om te lezen. Heden, verleden, waarheid en fantasie buitelen in een krachtige draaikolk door elkaar heen. Het grootste gedeelte van het verhaal wordt door de kolonel verteld maar soms neemt Amir het stokje even over. Dit verhaal moet je als lezer niet meteen willen doorgronden. Wees geduldig en laat het verhaal over je heen komen.

De indringende vertelstijl zorgde ervoor dat het verhaal me greep, me met afschuw vervulde en regelmatig ook ontroerde. Vooral het verhaal van Amir is hartverscheurend. De kinderen van de kolonel is een verdrietig, hard verhaal. Een verhaal dat haast dichterlijk verteld wordt maar toch van alle franje is ontdaan. Een aangrijpend verhaal dat zich afspeelt aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw en symbool staat voor een roerige periode in de geschiedenis van Iran.

ISBN 9789044516760 | Paperback | 314 pagina's | Uitgeverij De Geus | augustus 2014
Vertaald door Johan ter Haar

© Annemarie, 29 september 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer: