Sirocco
Kees Beekmans

Vincent Damave is  correspondent in Rabat. Hij is 37, vrijgezel, en is nog nooit in het buitenland geweest. Omdat het 'misschien geen slecht idee' is, vertrekt hij naar Marokko. Bij de jaarlijkse kamelenrace waarheen hij uitgezonden wordt, vast interessant voor de Nederlandse krantenlezer, ontmoet hij Alain Faucon. Hij deelt met hem een kamer. Alain is fotograaf.
Bij die eerste ontmoeting steekt er een flinke zandstorm op: de sirocco, een chaotische storm met de kracht van een orkaan. Het blijkt een symbool te zijn voor Vincents vriendschap met Alain de Fransman. In korte tijd worden ze goede vrienden, een vriendschap die een dramatische afloop krijgt. Vincent vertelt het verhaal, waarbij hij soms Alain zelf aan het woord laat, maar gaandeweg steeds meer afstand neemt.
Omdat er geen fotograaf van zijn eigen krant is, vraagt Vincent Alain om de foto's te maken. Zo maken ze samen reportages, over het reilen en zeilen van de Marokkaanse samenleving, die niet zo simpel is als het misschien lijkt. Alain is een avonturier, een man die de vrouwen om zijn pink windt, een man die voor de duvel niet bang is. Vincnet bewondert hem, maar is ook bezorgd. Alain leeft te vrij, denkt niet aan de risico's, vindt hij.

Hun eerste grote reportage gaat over een familie die in een toilet woont, 'de openbaartoiletfamilie' worden zij genoemd. Ze kunnen ternauwernood rond komen van wat ze daar verdienen, geld voor een fatsoenlijke woning is er niet. Als dit artikel met foto's van Alain in de krant heeft gestaan, biedt de gemeente hen een woning aan en zijn er zelfs gulle gevers.
De armoede in Marokko is schrijnend. Door de ogen van Alain ziet Vincent hoe de samenleving in elkaar zit: de corruptie, de klassen en standen, het feodale systeem, waarbij de Marokkaan zijn trots handhaaft. Alain heeft een verhouding met een Marokkaanse, maar verdwijnt regelmatig voor een weekend in Marrakech, om plezier te hebben met de hoertjes daar.  Aan Vincent legt hij uit hoe een vrouw 'vrijwillig' kiest voor een bestaan als hoer. Ze kan immers ook gewoon poetsvrouw zijn bij die rijke Europeanen zoals zijzelf zijn? En, zegt hij, ook een hoer heeft haar trots, ze zal zich niet aanbieden 'want dan ben je een hoer', maar gaat wel met je mee als jij daar om vraagt.
Als ze samen betrokken raken bij de mensen die in een krottenwijk, de bidonville Douar Zbil, wonen en daar leven van het afval, is het weer Alain die moet uitleggen hoe de mensen daar op hun manier een gelukkig bestaan leiden. Ze willen geen bemoeienis van buitenaf. Ze willen niet figureren in een reportage: hun schande zou bekend worden, en ze hebben absoluut geen vertrouwen in de regering. Die zou hun woonst wel verwijderen maar niets nieuws aanbieden. Dus leven ze liever ongestoord verder, proberend een bestaan op te bouwen door de afvalberg te benutten en door zich aan te bieden als poetsvouw of gardien (bewaker van een woonoord). Laat hen in hun waarde, predikt Alain. Maar juist hij raakt te veel betrokken bij een familie in bidonville, als hij een gewonde baby drie keer per week naar een ziekenhuis rijdt, zelfs al doet hij dat alleen vanwege het meisje Sabah.
Als ene Sifdin Wazzeni zichzelf op 11 maart (!) opblaast in Casablanca, hebben ze nog geen flauw idee dat er verband bestaat met het krottendorp, misschien wel met de broer van Sabah. Zijn er connecties met Al-Qaeda? Is er sprake van drugshandel in de krottenwijk waarmee terroristische aanslagen bekostigd worden?
Maar het is hoe dan ook te laat om hun bemoeienis met de Marokkanen terug te draaien.

Kees Beekmans blijkt een goed verteller. Het verhaal is niet chronologisch, hetgeen naast enige verwarring ook leidt tot verhoogde spanning.  Het is de omgedraaide wereld: nu eens niet de buitenlander die zijn draai niet weet te vinden in Europa, maar hoe de Europeaan in het niet-Westerse land cultuurverschillen het hoofd moet bieden. Zijn totaal niet-begrijpen van de ander speelt een grote rol. Dat wordt nog eens toegespitst in de verhouding die de Franse fotograaf heeft met het meisje uit de krottenwijk. Hoe kan het dat zij niet in het openbaar gezien mag worden met de man, maar wel bij hem zijn huishouden mag doen?
Het verhaal is misschien wat eenvoudig, maar daardoor komt de informatie die de lezer krijgt over de Marokkaanse samenleving goed tot uiting. Het feit dat terrorisme kan voortkomen uit armoede wordt heel aannemelijk verteld. Maar of dat iets nieuws is?

ISBN 9789020408331 | Hardcover | 288 pagina's | L.J. Veen | januari 2010
(romandebuut van Kees Beekmans)

© Marjo, 16 februari 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer: