Meneer Sadek en de anderen
Kaweh Modiri

Sam is nog erg jong als het gezin - vader, moeder, zus Nini en broer Kian - moet vluchten uit Iran, dat zucht onder het bewind van de ayatollah Khomeini.  Zijn vader is communist, dus ze gaan richting Rusland. Helaas zijn ze niet welkom, en er moet een tweede poging ondernomen worden. Daarbij komen ze in Nederland terecht. Nooit van gehoord, maar zoals Sams moeder zegt: nu moeten ze Nederlands leren en hier een bestaan opbouwen. Hoe anders is het leven in een nieuwbouwwijk in Amersfoort, als hij terugdenkt aan zijn geboorteland. Maar Sam is jong, hij past zich snel aan.
Wie daar meer problemen mee blijkt te hebben is meneer Sadek. Hij was in hun gezelschap toen ze naar Nederland kwamen, en tot hun schrik vinden ze hem als zwerver op straat terug. Meneer Sadek mag bij hen in huis komen, en hij wordt een vriend van Sam. Helaas moet hij weer weg, en later is hij helemaal verdwenen.

‘Hmmm,’ gromde meneer Sadek terwijl hij een pistachenootje opende. ‘Het belangrijkste wat je op school kunt leren is dat je niets moet geloven van wat ze je vertellen. Argwaan is een gezonde eigenschap. Als je niet oplet hersenspoelen ze je kind al van jongs af aan met staatspropaganda.’
Mam trok haar wenkbrauwen op. ’Dat valt reuze mee.’
Meneer Sadek keerde zich plots tot mij. ‘Wat vind jij?’ vroeg hij streng.
Ik haalde mijn schouders op. ‘Van staatspropaganda wist ik niets en Nederlands leren ging vanzelf.
‘Ik wil leren bidden,’ zei ik. ‘Kun je me laten zien hoe dat moet?’
‘Absoluut niet!’Hij nam nog een handje nootjes van tafel en wierp ze achteloos in zijn mond.
‘Waarom niet?’
‘Omdat je nog een kind bent. Je gelooft alles wat je wordt verteld. Je mag pas bidden wanneer je elk woord dat je uitspreekt wantrouwt als de toverspreuk van de vijand, en het toch zonder enige vertwijfeling kunt uitspreken vanwege je liefde voor de Onbekende.’

Als meneer Sadek verdwenen is, begint het gezin uit elkaar te vallen. Kian wil zich niet onderwerpen aan het gezag van zijn vader en vertrekt. De vader op zijn beurt ziet zijn droom – een eigen zaak beginnen en rijk worden - niet uitkomen en wil eigenlijk naar Amerika. Hij kan niet weg omdat de moeder in het ziekenhuis terecht komt. Nini valt voor de verkeerde en verhuist naar een andere stad. Het is niet verbazingwekkend dat het ook met Sam niet goed gaat. Verkeerde vrienden, een meisje waar mee hij wil trouwen, dat in Parijs woont. Hoe komt hij aan het geld dat hij nodig heeft om daar te komen?
Een coming-of-ageverhaal over een vluchteling die talenten genoeg heeft, maar het door deze achtergrond niet makkelijk heeft in dit land. Het verhaal wordt met een soms wrange droge humor verteld. Mooie vondsten, aparte situaties.

‘Het was zo verdomd benauwd in de auto, met de rook en de damp en alles. Het leek alsof we vacuüm verpakt waren, net als de dadels achterin.’

‘We liepen over het fietspad, langs de nieuwbouwwijken waar ik zo vaak had gewandeld met meneer Sadek, toen dit deel van de stad niets meer was dan een bestuurlijk idee.’

ISBN 9789400403819 | Paperback | 208 pagina's | Uitgeverij Thomas Rap | april 2012

© Marjo, 25 maart 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer: