Zuiderzeeballade
Karlijn Stoffels

Je zou kunnen zeggen dat Mati in dit verhaal de actieve hoofdpersoon is, terwijl haar moeder de passieve rol heeft. Deze laatste zit in een verpleeghuis, en al wil ze wel naar huis, Mati en zus Marina weten wel beter: hun moeder is ongeneeslijk ziek.
Maar hun moeder, Hanna, is ook een erg dominant type. Een haaibaai, zeg maar, wat deels ligt aan de psychoses waar zij vooral na de geboorte van haar jongste, een zoon, nogal last van had.
Aanvankelijk wist men niet wat er aan de hand was, en haar gedrag heeft een flinke stempel gedrukt op het gezinsleven, waar Mati haar uiterste en niet gewaardeerde best deed om de boel draaiende te houden.
Mati heeft nooit iets kunnen goed doen in haar ogen, en juist zij is degene die het meest voor haar moeder doet. Die het meest geeft om de familie, en ook om haar moeder, haars ondanks.
Zij sjeest heen en weer van haar eigen huis, naar het ouderlijk huis in Amsterdam, en naar het laatste adres van haar moeder in Zwartsluis,  en natuurlijk naar het verpleeghuis, Al doende bestormen herinneringen haar, die wij steeds na een stukje in het heden voorgeschoteld krijgen als flashback.
Hanna staat dan centraal, zij was een vrouw die geen kinderen had moeten krijgen, maar zij leefde in de verkeerde tijd. We lezen de verhalen van haar ouders, en grootouders, en over  haar man Maarten met diens ouders. Zo krijgen we een aardig, maar versnipperd beeld van de geschiedenis van Nederland, vooral over de tweede wereldoorlog, maar ook over de opbouw daarna en de moderne tijd. Het joodse leven speelt een rol, vooral in de vorm van liedjes. Er wordt veel gezonden in dit boek, en dat is gezien de titel niet zo verwonderlijk. Voorin vinden we de muziek en de tekst van de Zuiderzeeballade afgedrukt en de hoofdstukken hebben als titel een of meerdere woorden uit die tekst.

‘Mijn vrouw wil geen nieuwe zwangerschap.’
‘Dat is baarlijke nonsens,’ zei de dokter. ‘Alle vrouwen willen kinderen, hoe meer hoe liever. Maar ze stribbelen altijd tegen.  U ziet dat ook in de natuur.’ Door de vitrages keek hij naar buiten naar de grijze straat. ‘Komt u wel eens in Artis? Wijfjes verzetten zich altijd tegen de paring. U moet die weerstand overwinnen. Nu en dan een bloemetje  meebrengen…’
‘Mijn vrouw houdt niet van afgesneden bloemen in een vaas,’ zei Maarten.

Karlijn Stoffels heeft een heerlijk droog gevoel voor humor, en een vlotte pen waarmee ze haar verhalen vertelt. Ik heb genoten van deze roman, haar eerste. Maar ze heeft al bewezen dat ze schrijven kan in de jeugdromans die van haar hand zijn. ‘Mosje en Reizele’  en ‘Koningsdochter, zeemanslief’. Ook prachtige boeken.

‘Ben je gek geworden? Hoe wou je haar in Zwartsluis krijgen?’
Er lopen tegenwoordig wegen door de Noordoostpolder,’ zei Mati. ‘Dat komt, ze hebben de Zuiderzee leeggepompt…’

ISBN |Paperback|256p | Paperback | 21439624 pagina's | Querido | maart 2011

© Marjo, 04 november 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer: