Jean-Marie Blas de Roblès
Middernachtsberg
‘Als er iets erger is dan de godsdienst, dan is het wel de mythe. Boeken zijn niet in staat de wereld te veranderen, maar vergeet nooit dat ze nog wel de middelen hebben om dat wat de wereld verscheurt te laten voortduren.’
Bastien Lhermine is een raadselachtige man. Hij is de conciërge van het Saint-Luc-Lyceum, en heeft bijnamen als de ‘hermelijn’ en de ‘wezel’. Hij is heel oud, punctueel, en consciëntieus, maar vrienden heeft hij niet. In het flatgebouw waar hij woont gaan verhalen rond, en niemand praat met hem. Op het moment dat daar verandering in komt, staat zijn hele leven op zijn kop. Er is een nieuwe rector en die man luistert naar de praatjes: hij stuurt Bastien met pensioen. Dat betekent dat hij ook de flat moet verlaten.
Een oplossing van al die problemen zal in een heel andere vorm komen dan hij verwacht. Of verwacht hij ze wel? Hij is een eenling, maar zo op zijn ascetische manier van leven gericht, bijna boeddhistisch, dat hij geen anderen nodig lijkt te hebben. Maar ik zei het al: dat verandert.
Op een dag komt hij zijn onderbuurvrouw Rose tegen op de trap, die nog niets van de vijandigheden heeft vernomen en Bastien accepteert zoals hij is. Er ontstaat een vorm van vriendschap, vooral ook met het zoontje van vijf: Paul.
Paul is degene die later een roman schrijft over de bovenbuurman en hun relatie met hem. Over de fascinatie van de man voor Tibet, en over de reis die zijn moeder met hem naar dat land maakte. Af en toe lezen we het commentaar van Rose, dat en passant enkele vragen beantwoordt die Pauls tekst oproept.
Natuurlijk was de kijk op de wereld van een vijfjarig jongetje heel anders dan die van een volwassen vrouw, en daarbij heeft Paul ook niet veel meer dan wat zijn moeder hem vertelde.
Wat er allemaal boven komt drijven is totaal anders dan je als lezer verwacht als je aan dit verhaal begint. De Tweede Wereldoorlog, de worsteling van Tibet onder de druk van China, en natuurlijk de Tibetaanse levenswijze, het komt allemaal voorbij. De kern van het verhaal is tweeledig. Aan de ene kant de theorie over de oorsprong van de volkeren, zoals die aangehangen werd door Nazi’s. Natuurlijk beweren zij dat die oorsprong Germaans is. Himmler, de grootste fanaat, zette allerlei expedities op touw, om onderzoek te doen, opdat hij bewijzen kon dat Germaanse stammen er eerder waren dan de Grieks-Latijnse of Aziatische beschavingen. Daarbij werd ook Tibet aangedaan.
Voilà de link naar Bastien.
Het andere thema is de Tibetaanse levenswijze, uitgelegd in het verhaal van de mandala. Hoogmoedswaanzin versus bescheidenheid, heel mooi natuurlijk, maar ik vind het niet echt goed uitgewerkt. Het lijkt los te staan van het verhaal van Bastien en Rose, die worstelen met leugens en waarheid. Alsof er een leuk verhaaltje rond de thema’s geschreven moest worden.
ISBN 9789089530646 | Hardcover | 155 pagina's | Uitgeverij Ailantus | april 2011
Vertaald uit het Frans door Karina van Santen en Martine Vosmaer
© Marjo, 25 mei 2011