Jean Echenoz

Toon alleen recensies op Leestafel van Jean Echenoz in de categorie:
  Categorie: Recensies Volwassenen

14 14


In deze kleine roman, die begint in de Vendée is Anthime de hoofpersoon. Hij werkt als boekhouder in een schoenenfabriek, waarvan Blanche de eigenaresse is. Zij heeft een relatie met de flamboyante onderdirecteur Charles, die de oudere en knappere broer van Anthime is, maar zich weinig aan zijn broer gelegen laat liggen. Anthime kijkt naar hem op, en is jaloers vanwege Blanche, maar als dan de oorlog uitbreekt – het is 1914 – zijn beiden gelijk. Ze worden opgeroepen.
‘Het maakt niet uit', zegt Charles, ‘het is een kwestie van hooguit veertien dagen.’
Het loopt anders, dat weten we.

Ook in het leger besteedt Charles nauwelijks aandacht aan zijn broer, hij laat het hem zelfs niet weten als hij door voorspraak van de fabriek de kans krijgt te switchen naar de minder gevaarlijk geachte luchtvaart. Die staat pas in de kinderschoenen. Anthime trekt op met zijn cafématen en laat zich in de hete augustuszon meevoeren, letterlijk: marcherend met een steeds voller wordende bepakking, en figuurlijk: hij staat er maar niet bij stil wat er allemaal gebeurt, hij kijkt de andere kant op.

‘Direct begonnen niet ver van Anthime een paar mannen te vallen, hij meende hier en daar bloed naar buiten te zien spuiten maar zette het krachtig uit zijn hoofd - wist niet eens zeker, had geen tijd om zeker te weten of het wel bloedstralen waren, en ook niet of hij die al eens eerder had gezien, op die manier en in die vorm althans.’


Maar de werkelijkheid moet wel tot hem doordringen, er is geen ontkomen aan. 

‘maar pas later, nadat het hem is uitgelegd, op het moment zelf begreep hij niets, zoals dat gaat.’


Waar in de eerste dagen de euforie nog groot is - onder begeleiding van een aantal muzikanten zullen ze het varkentje wel even wassen! – worden de omstandigheden steeds nijpender. Tot een granaatscherf zijn arm er af snijdt, en hij naar huis mag. Zijn maten zijn jaloers...

Thuis heeft Blanche een onwettig dochtertje gekregen, en zijn broer is er niet meer...
Het bekende verhaal wordt op een droge, ironische manier verteld, met veel feitelijke details, er komen geen emoties aan te pas. Het is zoals het is, er is geen ontkomen aan en dat proberen ze niet eens. Ook niet die ene maat die geëxecuteerd wordt omdat men hem verdenkt van desertie: hij liet zich verleiden door zingende vogels en wilde een ommetje maken.

Het verhaal van de gewone man.


ISBN 9789044534795 | Hardcover | 94 pagina's | Uitgeverij De Geus | januari 2015
Vertaald uit het Frans door Martin de Haan

© Marjo, 19 maart 2015


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

Je m'en vais Je m'en vais


Felix Ferrer, een vijftigjarige galeriehouder en dol op vrouwen, moet gedwongen door  omstandigheden terug naar af – en krijgt geen tweehonderd gulden mee.
Zijn gezondheid is niet goed: een hartaanval als hij bij zijn minnares is, brengt hem in een precaire situatie. Gelukkig loopt dit goed af, maar zijn arts waarschuwt hem: rustig aan.
Zijn huwelijk is niet gelukkig, en als zijn vrouw wil scheiden, doet hij niet moeilijk. Voor haar tien anderen...

De galerie loopt niet denderend meer. De huidige collectie is blijkbaar niet meer in trek, en nieuwe kunstenaars melden zich niet aan. Zijn assistent tipt hem over een speciale collectie kunstvoorwerpen, die zich bevinden in een schip dat veertig jaar eerder vergaan is aan de noordelijke kust van Canada, maar komt zelf te overlijden. Op de rand van een bankroet - op deze drie fronten - besluit Ferrer alles achter te laten en op reis te gaan. Naar de Noordpool, op zoek naar het schip. Hij beleeft er een avontuur, ook met een vrouw natuurlijk, maar hij weet de collectie te verkrijgen en laat ook net zo makkelijk alles weer achter zich om terug te gaan naar Parijs. Maar voor hij de nieuwe collectie kan verzekeren, wordt de boel gestolen!

Al dit gedoe bezorgt hem een nieuwe hartaanval maar brengt hem ook in contact met Hélène, een vreemde vrouw. Ze bezoekt hem in het ziekenhuis en al lijkt het allemaal niet zo goed te klikken: ze verschijnt iedere dag, voor eventjes. Ferrer weet niet zo goed wat hij met haar moet, ze is een kouwe kikker, denkt hij, maar hij kan toch niet zomaar niets meer van zich laten horen, als hij weer thuis is en zijn werk oppakt. Dus komt Hélène naar de galerie, hetgeen onverwachte gevolgen heeft.
Intussen volgen we ook ene Baumgartner, de dief, die door het land zwerft en ergens op wacht. Waarop?
Het is onduidelijk of hij wachtte op hetgeen komen gaat.

Al met al is het een bevreemdend verhaal, wat gedeeltelijk ook komt doordat er een verteller is die de lezer af en toe aanspreekt met opmerkingen die er op duiden dat hij zelf ook niet helemaal begrijpt wat de personages doen. Die personages doen maar wat, en wat hen overkomt, ach, dat gebeurt nu eenmaal. Het geeft het verhaal een ironisch tintje, maar zo is het geheel een vermakelijk verhaal, zeker als politie-inspecteur Supin zijn intrede doet.

Jean Echenoz (Frankrijk, 1947) kreeg in 1999 voor ‘je m’en vais’  de Prix Goncourt.


ISBN 9782707317711 | Paperback | 252 pagina's | Les éditions de minuit | oktober 2001
Oorspronkelijk gepubliceerd: 7 september 1999 | Nederlandse titel Ik ben weg

© Marjo, 27 oktober 2014


Lees de reacties op het forum en/of reageer: