Jaume Cabré
De bekentenis van Adrià
Jaume Cabré
“Een eerste zandkorrel is een vuiltje in je oog. Daarna wordt hij een vervelend gevoel in je vingers, brandend maagzuur, een kleine prop in je broekzak en, met een beetje pech, een molensteen om je nek. Alles, levens en verhalen, begint zo, lieve Sara, met een onschuldige zandkorrel, die je niet opmerkt.”
Dit verhaal kent vele zandkorrels, en ze gaan eeuwen terug. Als de boomfluisteraar Jachim Mureda uit Pardác niet had moeten vluchten uit angst voor wraak van de familie Bulchanij uit Moena, met de medaillon van zijn blinde zusje om zijn nek. Als broeder Julia driehonderd jaar eerder niet met een slecht geweten vanwege wreedheden tijdens de inquisitie gevlucht was, om later alsnog vermoord en begraven te worden met ahornzaadjes in zijn broekzak, gekregen van een wanhopige vrouw die zich de dag erna van het leven zou beroven. Als er uit die zaadjes niet het beste ahornhout van de omgeving was gegroeid. Als van dat hout geen prachtige onbetaalbare Storioni viool was gebouwd. Als een handelaar na een aantal fouten op de beurs die viool niet had moeten verkopen aan een schoonmoeder die wat ziekjes was… dan was dit verhaal heel anders gelopen.
Adrià Ardevol is de hoofdpersoon en verteller van dit verhaal. Hij is een oude man nu, en er is een ernstige ziekte bij hem vast gesteld, die ieder moment schrijven, spraak en herkenning onmogelijk kan maken. Op de valreep schrijft hij zijn verhaal op, als een brief en bekentenis aan zijn geliefde, Sara. Aan het begint van zijn verhaal is Adrià acht jaar oud. Óf tien, óf twaalf, we weten het niet precies omdat zijn eerzuchtige vader meer geïnteresseerd is in het intellect van zijn zoon, dan in zijn leeftijd. Zijn vader stelt onmeetbaar hoge eisen, en is nooit tevreden. Zijn moeder tuurt zwijgzaam naar de vloerbedekking als haar zoon er weer eens van langs krijgt en grijpt nooit in. Adrià zoekt troost in de antiekwinkel van zijn vader, die vol staat met allerlei kostbaarheden, én bij de kostbare Storioni viool, die bij hen thuis in de kluis ligt, en waar hij af en toe op mag spelen.
Op een dag wisselt hij stiekem de Storioni om voor zijn eigen oude viool, en leent de Storioni uit aan zijn vriend Betrand. Als hij de viool terug wil leggen blijkt zijn oude viool te zijn verdwenen, en zijn vader vermoord. Hij voelt zich vanaf die dag schuldig aan de dood van zijn vader. Een dood die alles met die viool te maken zou blijken te hebben, en waar in het verre en recente verleden nog veel meer zaken van leven en dood mee verbonden blijken te zijn. Ook in het leven van Adrià laat de geschiedenis van de Storioni veel sporen na, vooral als Sara op het toneel verschijnt, de liefde van zijn leven. Ondertussen komt Adrià steeds meer te weten over het verleden van zijn vader, en de herkomst van de Storioni. Maar is hij in staat de consequenties die daar aan verbonden zijn onder ogen te zien? Niets is in dit boek echter wat het lijkt, niemand is wie hij lijkt, en wie te vertrouwen leek, blijkt dat uiteindelijk toch niet te zijn. Het is een boek over geheimen, leugens, bedrog, dood, verraad, vriendschap en een grote liefde.
Dit boek vraagt enige toewijding van de lezer. Het verhaal wisselt midden in een alinea, of soms midden in een zin, voordurend van plaats en tijd. Het brengt je ondermeer in meerdere achttiende-eeuwse kloosters en in Antwerpen, Polen, Beieren, in de binnenlanden van Kongo en in Barcelona tijdens en na Franco. Het boek voert je als het ware door de geschiedenis van Europa. De personages wisselen daarbij regelmatig van naam en schuilnaam en zijn zelfs deels imaginair. Verder wisselt de verteller ook nog al eens midden in zijn verhaal van het ik perspectief naar het hij perspectief. Iets wat ik aanvankelijk interpreteerde als een stijlmiddel om iets meer afstand te nemen, maar achteraf gezien zou dat ook nog wel eens een heel andere reden gehad kunnen hebben. Het verhaal is echter de nodige toewijding meer dan waard, en als je eenmaal goed in het verhaal en de personages zit, is het prima te volgen. Tot op het laatst toe blijft spannend wat nu precies de waarheid is, en wie nu precies de waarheid vertelt. De geschiedenis van de Storioni blijft je in ieder geval tot de laatste bladzijde achtervolgen, waarna Adrià ons, of in ieder geval mij, in vertwijfeling achter laat. Kortom, een boek voor mensen die van verhalenvertellers houden en zich graag mee laten voeren door de eeuwen heen, aan de hand van een oude viool.
ISBN 9789056724184 | Paperback | 682 pagina's | Uitgeverij Signatuur | februari 2013
Vertaling Pieter Lamberts en Joan Garrit
© Willeke, 01 februari 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
