De observaties
Jane Harris

‘Mevrouw zei altijd tegen mij: ‘Toe, Bessy, noem me geen mevrouw.’ Dat zei ze speciaal als de dominee op de thee kwam. Mevrouw wilde dat ik haar ‘madam’ noemde, maar dat vergat ik altijd. Eerst vergat ik het per ongeluk en toen vergat ik het expres, gewoon om te zien hoe ze keek.’

Aan het woord is Bessy, en meisje van onbekende leeftijd en afkomst. Ze vertelt haar verhaal, op verzoek van een voorlopig niet nader omschreven dokter. Over haar mevrouw, maar vooral over zichzelf. Ze komt uit Glasgow waar ze het een en ander meegemaakt heeft, waar ze het liever maar niet over heeft. Als ze op zoek naar een plek om te rusten voor de deur staat van ‘het kasteel’, het landhuis waar ze de komende tijd zal verblijven, rent de meid net krijsend de deur uit, om niet meer terug te komen. Ze ziet een andere vrouw van links naar rechts heen en weer hollen. Tot haar verbazing probeert die een varken te vangen. Bessy helpt, en als die mevrouw ontdekt dat zij kan lezen en schrijven mag ze in huis komen en wordt haar gevraagd of ze in dienst wil komen. Bessy wil wel, wat moet ze anders. En dan volgt een verhaal over de relatie tussen deze twee vrouwen.

Arabella schrijft een boek over de dienstbaarheid van het personeel en doet daar testjes voor. Bessy vindt het maar raar, maar in plaats van te vertrekken zoals het vorige meisje, is zij nieuwsgierig, en vindt het boek, dat natuurlijk in het geheim geschreven wordt. We zijn in de negentiende eeuw, vrouwen schreven boodschappenlijstjes, geen boeken!
Vanwege deze geheimzinnigheid, en omdat Bessy een eigengereid meisje is, met eigen geheimen, ontspint zich een meeslepend verhaal, tegen de achtergrond van een bekrompen tijd. Een dominee met losse handjes, een dokter die natuurlijk niet het medisch inzicht heeft dat wij nu kennen, een gierige echtgenoot, die vaak uithuizig is, en niets van vrouwen begrijpt. En dan hebben we nog Bessy’s verleden, dat niet zomaar uitgewist blijkt te kunnen worden.

Een heerlijke roman! Meeslepend, goed geschreven en nog een debuut ook.

ISBN 9789044505344 | Paperback | 511 pagina's | Uitgeverij De Geus | augustus 2006
Vertaald uit het Engels door Jos den Bekker

© Marjo, 29 augustus 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer: