Inez van Dullemen
Categorie: Recensies Volwassenen
De komst van de rustverstoorder
Het boek begint met de aankomst van Olivier en Olga in Ierland, waar zij een oud huis hebben gekocht. De bedoeling is om er te gaan wonen zodat Olivier, die dichter is, de tijd en ruimte krijgt om inspiratie op te doen. Ze hebben bewust voor een huis gekozen dat niet te ver van het dichtstbijzijnde dorp vandaan ligt, want ze zouden graag kinderen krijgen en willen daarom niet te ver van de bewoonde wereld zijn.
Alles gaat goed, hun huis noemen ze ‘het gele huis’. Het wordt omgeven met fuchsia’s en rozen. Een sprookje. Olga is van goede afkomst en heeft daardoor geen geldgebrek. Omdat de inspiratie achterwege blijft, besluit Olivier zich vooreerst toe te leggen op het fokken van paarden en het houden van vee. Ze hebben er grond genoeg voor. Hun land grenst aan een baai met schelpengrind. Dan raakt Olga zwanger en wordt hun zoon Jonas geboren. Jonas gedijt goed, maar reageert soms een beetje vreemd. Als hij een jaar of drie is en nog geen woord spreekt, vertrouwt Olga het niet langer en nemen ze Jonas mee voor onderzoek in Dublin. Ze krijgen te horen dat hun zoontje doof is en waarschijnlijk ook zal blijven. Olga neemt er geen genoegen mee en vertrekt met Jonas naar Nederland voor een second opinion. Ze krijgt daar te horen dat Jonas inderdaad doof is. Olga besluit met Jonas intrek te nemen bij haar moeder in Wassenaar en Jonas naar doveninstituut Effatha te sturen om hem daar te leren liplezen en spreken. Gebarentaal is uit den boze, vindt men daar, daardoor plaatst de dove zich buiten de wereld van de normale mensen. In een strak regiem moet Jonas zich daar zien te handhaven. Olivier is in Ierland gebleven, maar voelt zich ongelukkig zonder zijn vrouw en kind. Hij vlucht in zijn werk op de boerderij en ’s avonds drinkt hij wijn.
Zijn hele jeugd blijft Jonas met zijn moeder in Nederland. Als adolescent bezoekt hij zijn vader nog eenmaal voor een paar maanden en is dan erg gelukkig, maar daarna moet hij toch weer naar Nederland voor school. Hij is echter onhandelbaar en ontsnapt zodra hij op eigen benen kan staan. Hij reist mee met het circus waar hij als kind zag hoe clowns met hun gebarenspel de mensen aan het lachen maakten. Olga keert terug naar Ierland, naar Olivier. Is na de lange scheiding hun relatie nog te redden?
Over het boek:
Het verhaal is in een vlotte verteltrant geschreven. Het meervoudig perspectief wisselt van Olivier naar Olga en Jonas, en af en toe naar de auctoriale verteller. De plaatsen waar het verhaal zich afspeelt zijn Ierland en Nederland (Wassenaar). Het verhaal speelt zich in onze tijd af en beslaat ongeveer twintig jaar.
Ik vond het een bijzonder aansprekend boek, en wel door een aantal thema’s. Olivier is bijvoorbeeld dichter die met een writersblock komt te zitten. Hoewel hij en Olga dat probleem proberen op te lossen door van omgeving te veranderen, lukt dat niet zo en moet Olivier zijn leven een andere wending geven. Aangezien ikzelf ook dicht, was het voor mij interessant om te zien hoe hij daar vervolgens op reageert. Het andere thema: doofheid en hoe ga je daarmee om als ouders is natuurlijk ook bijzonder interessant. Olga volgt niet haar gevoel bij Jonas, maar haar verstand. Olga maakt ook telkens de keuzes die verstrekkende gevolgen hebben voor zowel het kind als de relatie tussen haar en Olivier. Olivier denkt er ondertussen over na dat iemand die doof is, geen woorden kent, en dus ook geen beelden bij woorden kan vormen. Hij vindt het een vreselijk gemis en zoekt naar een manier waarop zijn zoon dan wèl gelukkig kan zijn. Jonas en hij vinden begrip voor elkaar bij de paarden die Olivier fokt.
Hoewel de verteltijd van dit boek een twintigtal jaren beslaat waarbij Olga en Olivier voor het grootste deel gescheiden van elkaar leven, verlangt de ongelukkige Olivier toch altijd nog naar de Olga van de tijd voor Jonas er was. Daarmee is voor een deel ook de titel verklaard: Jonas was de rustverstoorder. Waar je denkt en hoopt dat alles goed zal aflopen heeft de schrijfster toch nog een verrassing voor de lezer in petto. Ik heb dit boek met veel plezier gelezen. Het was boeiend en tevens leerzaam door de beschrijving van de problemen die Olga tegenkomt wanneer ze het beste wil voor haar dove kind.
ISBN 9023412893 | Hardcover | 240 pagina's | De Bezige Bij | februari 2004
© Miranda, oktober 2004