Een kleine moeite
Hugo Blom

Op de dag dat hij Samuel aflevert op het internaat verdwijnt Beer, vader, weduwnaar en eigenaar van een succesvolle mestfabriek, op geheimzinnige wijze.  Adriaan van Ginkel zorgt voor de fabriek, Debrouckere voor Samuel. Al is dat laatste niet nodig, Samuel is een onafhankelijke jongeman, die al bij de eerste kennismaking met de andere jongens van zijn leerjaar de toon zet voor zijn verdere schoolcarrière.

‘Hé, nieuwe, hoe heet je?’ vroeg een stevige jongeman met donkerbruin haar en een betrouwbaar gezicht.
‘Samuel,’ antwoordde hij. ’Samuel de Hoog’.
‘Familie van?’ informeerde de buurjongen van de betrouwbare.
‘Ja, ‘ zei Samuel, ‘ik ben familie van.’

De jongens hadden hun hand uitgestoken en hij had er in gespuugd. De volgende zes jaar zal hij een eenling blijven, al lijkt het er op dat het meisje Feline wél tot hem door weet te dringen. Hij brengt de vakanties bij haar door, bij Feline en haar moeder Laura. Als Samuel Stefan als kamergenoot krijgt, wordt dat een vriend. Het kringetje Samuel, Feline, Laura en Stefan is rond. Lijkt het.  Samuel blijft evenwel ongenaakbaar.

Pas als hij met school een reis maakt in het Duitsland achter het IJzeren Gordijn, weet iemand hem te raken: Susanna. Helaas is de communicatie tussen Nederland en Oost-Duitsland slecht. Samuel schrijft niet terug na de eerste brief vol zwarte doorhalen.
Na zijn schooltijd ziet Samuel een studie niet zitten. Na wat omzwervingen rolt hij als vanzelf in de samenwerking met Wik, met wie hij een bloeiend bedrijf in IT op zet. Op dat moment in zijn leven is Samuel nog steeds de berekenende eenling, de kouwe kikker, de lone wolf, die hij werd op die eerste dag op het internaat.  Hij beseft dat hij is geworden als zijn vader. Er komt een moment dat hij voor de keuze staat: gaat hij door de weg die hij ingeslagen is, of doet hij hetzelfde als zijn vader?

Hugo Blom hanteert  een indirecte manier van vertellen, die afstandelijkheid oproept. Het is alsof de jongen niet echt leeft, hij blijft onduidelijk. Mede daardoor roept de schrijver een bevreemding op:  het verhaal dat je net gelezen hebt vormt niet de kern van het verhaal. Hetgeen vooraf gaat aan het verhaal - de periode voor Samuels komst op het internaat - en hetgeen er na gebeurt - na de beslissing die hij neemt voor hij verder gaat met zijn leven - die niet beschreven perioden in het leven van Samuel vormen de jongen, en de man.
Wat we zojuist gelezen hebben is een te verwaarlozen fase. Een leegte tussen een bepalend begin en een veelbelovend einde, waarin een enkele keer een opleving is. Op die momenten is de stijl direct, het lijken de bepalende momenten in Samuels leven en in de roman.
Een intrigerend debuut.

ISBN 9789044532319 | Hardcover | 222 pagina's | Uitgeverij De Geus | september 2015

© Marjo, 03 maart 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer:

Een kleine moeite
Hugo Blom

Over de twaalfjarige Samuel de Hoog valt een schaduw als hij door Beer, zijn vader, weggebracht wordt naar internaat Huyvestaete. Een schaduw die zich niet meer laat verdrijven. 'Je wordt me teveel', had vader Beer onomwonden gezegd.
Samuel is door zijn vader grootgebracht nadat zijn moeder niet lang na zijn geboorte overleden was. 
Zo zakelijk, direkt, hard en efficiënt als Beer was in zijn werk, zo omzichtig ging hij thuis te werk. Hij deed alles voor Samuel, was vader en moeder tegelijk. Maar Samuel kwam in de pubertijd.

"Nu de jongen zelf de weg van groeiende weerstand zocht en nadrukkelijk uit was op conflict en ruzie, had hij het daar moeilijk mee. Samuel vond zwakke plekken en peurde daar net zo lang in tot hij de gewenste reactie kreeg. Uit onmacht kon Beer dan de tent afbreken. [...] Samuel merkte dat hij Beer verbaal de baas werd, dat hij sneller reageerde, scherper schoot. [...] Bang was hij niet, hij wist dat Beer zich nooit op hem zou storten. Na een dergelijke uitbarsting schaamde Beer zich, Samuel bleef onaangedaan."

Die houding zal Samuel zijn leven lang houden. Wat er ook gebeurt, wat hij ook doet. Niets lijkt hem te raken.
Ook de verdwijning van zijn vader niet nadat hij Samuel naar het internaat gebracht heeft. Ook de vriendelijke vaderlijke houding van de directeur van Huyvestaete niet, dat laat hem koud evenals de aanvankelijk pesterijen op het internaat. Samuel blijft cool en dwingt daarmee bewondering en respect af, ook al is hij daar niet op uit. Zelfs zijn 'vriendinnetje' Feline en haar moeder Laura laat hij niet echt toe. Het is handig en prettig dat ze er zijn, en op zijn manier geeft hij om hen maar meer ook niet.
Na zijn verblijf in het internaat krijgt hij een briljante ingeving die van hem een succesvolle zakenman maken. De liefde is niet belangrijk hoewel de vrouwen bij bosjes vallen voor deze interessante, koele, ongrijpbare man. Maar dan toont zich het eerste barstje in het ongenaakbare pantser, als snel gevolgd door een tweede, een derde...

Wat zo knap is van Hugo Blom, is dat hij Samuel zo heeft weergegeven dat je sympathie voelt voor hem ondanks zijn schijnbaar koele houding. Hij is niet arrogant, hij is geen pocher, hij loopt niet met zijn grote intelligentie te koop. Hij is gewoon geestelijk onaantastbaar. Je voelt dat er meer speelt, dat het zo niet door kan en zal gaan, maar welke kant gaat het op? Zal Samuel een totaal ander mens worden? Of blijft hij zich vasthouden aan de door hem geschapen afstand.
Het zijn vooral die onverwachte barstjes die het boek tot zo'n mooi geheel maken. Het verhaal pakt je vanaf de eerste bladzijde beet en sleept je mee tot het bijzondere einde.
Chapeau voor Hugo Blom, hij heeft met Een kleine moeite een verbluffend goed debuut neergezet.

ISBN 9789044532319 | Hardcover | 222 pagina's | Uitgeverij De Geus | september 2015

© Dettie, 06 oktober 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer: