Horace Greasley
Categorie: Recensies Volwassenen
De man die tweehonderd keer ontsnapte
‘Zeg eens Sergej.’
’Spreek, kind van de Unie.’
‘Die verschrikkelijke kampen des doods, zingen daar nog steeds de vogels?”
Horace en Harold Greasley zijn een tweeling, maar het zijn twee totaal verschillende karakters.
Horace helpt graag op de boerderij van zijn vader, en is wel te vinden voor een avontuur, terwijl Harold de studiebol is en het liefst met zijn neus in de boekenzit. Doorgeleerd wordt er niet: Harold gaat werken bij een Co-Op, en hoewel Horace liever op de boerderij was gebleven, wordt hij leerling kapper.
Horace is dol op de vrouwen; Harold vindt God, hij drinkt niet en vrouwen? Nee dus.
Toch belooft Horace bij zijn broer te zullen blijven als de oproep komt. De Tweede Wereldoorlog is uitgebroken, en ze zullen moeten dienen. Horace voelt zich verraden als hij net nadat hij een reddende baan als brandweerman heeft afgeslagen, te horen krijgt dat Harold principiëel dienstweigeraar is geworden.
Als zijn lichting zich klaarmaakt om naar Frankrijk af te reizen, is he tKerstmis. Het wordt de eerste ontsnapping. Horace verwacht niet dat ze op deze dag ook echt zullen vertrekken - hij heeft gelijk - en hij gaat naar huis. Niet alleen kerst vieren, maar ook zijn verjaardag.
Hij zal zijn familie en zijn vriendin jarenlang niet terugzien, en ook niets van hen horen.
In Frankrijk valt hij al snel in handen van de Duitsers, en leert hij de wreedheid van oorlog kennen. Duitsers weten niet goed wat ze met hen aanmoeten, en laten hen door Frankrijk, België en Luxemburg lopen. De mars kost vele mensenlevens, terwijl de levenden verzwakken. Eten en drinken krijgen ze nauwelijks, hun voeten lopen ze kapot. Toch zal blijken dat deze mars tien keer beter was dan de reis die ze daarna maken in de trein, waar in mensonterende omstandigheden opeengepakt nog meer mannen het leven verliezen.
De reis eindigt in Polen. Horace zal er vijf jaar lang in twee verschillende kampen zitten, en onder vreselijke omstandigheden vrienden voor het leven maken.
Vindingrijk en avontuurlijk als zijn aard is, weet hij deze jaren te overleven,zeker als er een vrouw in zijn leven komt. Het is voor haar, voor Roos, dat hijkeer op keer weet te ontsnappen, om iedere keer ook weer terug te keren in zijn gevangenschap. Rosa helpt hem het moreel op peil te houden, door te zorgen voorde attributen waarmee de mannen een radio kunnen bouwen, zodat de gevangenen op de hoogte zijn van wat er in de wereld gebeurt.
Hij is verbijsterd als een officier hem zegt dat hij op de hoogte is van zijn‘uitstapjes’, van het clandestiene eten dat hij meebrengt, en van de radio.Maar dat de officier hem ook op zou dragen om niet te ontsnappen, niet terug te gaan naar Engeland, dat verwachtte hij niet.
De mannen zijn op de hoogte van de komst van de Russen, en ze verwachten niet anders dan dat ze terug mogen reizen naar het Westen. Maar zo gaat het niet: ze vormen de pion in de onderhandelingen die de Russen voeren om hun eigen soldaten terug te krijgen. De Amerikanen weten evenwel dat die mannen, die zich vrijwillig hebben overgegeven aan de Duitsers of anti-communistisch waren en zelfs in dienst van de Duitsers waren geweest, het koude Siberië wacht.
Dus duurt het nog jaren voor Horace en zijn maten naar huis kunnen.
Dit boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Met de hulp van Ken Scott schreef Horace Greasley zijn wederwaardigheden op. Het aantal van tweehonderd ontsnappingen zijn grotendeels de ontsnappingen die hij ondernam voor de liefde, waardoor een groot deel van het verhaal het relaas van een romance wordt. Tegelijk blijft het oorlog, en worden ook alle gruwelijkheden van die oorlog belicht. Verkrachting is daarbij het minste, het is onvoorstelbaar wat de ene mens met een ander kan doen. Nog erger is het als ze daar van nog genieten ook.
De schrijvers schuwen details niet waardoor een tere ziel soms het boek dicht zal klappen, zo erg is het.
Midden in het boek staan enkele foto’s van Horace Greasley, die in 2010 op 91-jarige leeftijd overleed.
ISBN 9789044343816 | Paperback | 352 pagina's | The House of Books | april 2014
Vertaald uit het Engels door Annemarie Lodewijk
© Marjo, 04 juni 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
