Harry Mulisch
Siegfried
De hoofdpersoon in het boek is een gevierde schrijver (Mulisch dus) die wordt uitgenodigd voor een aantal lezingen en t.v. opnames in Wenen vanweg zijn nieuwe, zeer goed ontvangen, dikke boek "De Uitvinding van de liefde". (=De ontdekking van de hemel) Tijdens een t.v. interview vertelt hij dat hij bezig is met een boek over Hitler. Volgens hem is Hitler een enigma gebleven. Door alle studies over Hitler is hij er alleen maar onbegrijpelijker door geworden. De schrijver wil geen historische roman (dat is een braaf genre) schrijven maar een inzage in de gedachtegang van Hitler.
Op de vraag of dat al niet vele malen gedaan is antwoordt de schrijver: 'Zonder twijfel, maar nog niet door mij.' (Als iemand dat bevredigend had verklaard dan had de schrijver dat geweten).
We volgen nog enkele lezingen en interviews (met veel filosofische gedachtengangen van de heer Mulisch zelf) die hem licht vervelen want alle vragen zijn al eens aan hem gesteld. En al dat gedoe na afloop hoeft van hem ook niet maar... na afloop van een lezing komt er een oud echtpaar naar hem toe die hem een verhaal over Hitler willen toevertrouwen. Zij weten iets over het werkelijke leven van Hitler. De schrijver moet 'helaas' nog voldoen aan allerlei verplichting maar belooft de volgende dag naar hen toe te komen.
De oude mensen blijken voor Hitler gewerkt te hebben in zijn huishouding en vertellen een verhaal dat alle fantasie overtreft. Het is een zeer ontroerend en schokkend verhaal. De oude mensen zijn opgelucht dat zij hun verhaal hebben kunnen vertellen en laten het aan de schrijver over wat hij met hun verhaal doet.
Eenmaal terug van zijn bezoek komt de schrijver tot een verpletterende conclusie. Na de dood van God stond het Niets voor de deur en Hitler was zijn eniggeboren zoon. De absolute Antichrist. Hitler is de vertegenwoordiging van Het Niets wat door Nietzsche beschreven werd. Volgens de schrijver heeft Nietzsche in zijn werk niet alleen Hitlers latere gedachtegoed aangekondigd, hij heeft ook tot in details zijn einde voorzien. Nietzsche WIST wat er ging gebeuren...
Verder constateert hij dat tijdens de verwekking van Hitler het verval van Nietzsche inzette. Het brein waarin al de gedachten over Het Niets waren opgekomen werd in die negen maanden verwoest. De nacht die in Nietzsches geest viel was de duisternis van de baarmoeder waarin Hitlers lichaam gestalte aannam. Ze zijn beiden even oud geworden. Nietzsches waanzin duurde even lang als Hitlers heerschappij. De schrijver komt tot de conclusie dat wat hij nu beweert de waarheid moet zijn!
Helaas zal hij dit niet meer wereldkundig kunnen maken want na deze ontdekking sterft hij met dezelfde woorden als Hitler ooit eens uitgesproken had na een nachtmerrie: "hij.. hij... hij is hier..."
Op zich is dit een enorm schokkende gedachtegang van Mulisch maar het wordt weer op zo'n manier verteld alsof het voor een bepaald selectief groepje geschreven is. Met ingewikkelde woorden en zinsconstructies en dit maakt dat het boek je toch op een of andere manier afstoot. Alles draait om Mulisch en zijn gedachtegoed. En de wereld zal weten dat hij een gevierd schrijver is en op de hoogte is van klassieke werken en de werken van de grote filosofen enz. enz. Schrijven kan hij zeker, daar niet van, maar die zelfverheerlijking, als hij die nu toch eens weg zou kunnen laten.
ISBN 9023410866 | Paperback | 213 pagina's | De Bezige Bij | 2003
© Dettie, januari 2005
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
