Harry Mulisch

Toon alleen recensies op Leestafel van Harry Mulisch in de categorie:
Harry Mulisch op internet:
  Categorie: Recensies Volwassenen

Twee vrouwen Twee vrouwen


Het cadeautje van Nederland Leest... En niet van Harry Mulisch zoals mijn dochter dacht!

Het verhaal is wel bekend denk ik zo: Laura, verlaten door haar man, ontmoet een meisje, Sylvia, op wie zij halsoverkop verliefd wordt. De liefde wordt beantwoordt, en de twee wonen al snel samen. Alfred, de ex, is niet de enige die deze lesbische liefdesrelatie afkeurt, ook de familie, met name de moeders, willen niets meer met hen te maken hebben. Maar als Alfred en Sylvia elkaar ontmoeten, lijkt daar iets over te springen en ineens is Sylvia weg... weg met Alfred, en wederom is Laura alleen achtergebleven. Maar net als ze zich neer gaat leggen bij het onvermijdelijke, komt Sylvia terug, met nieuws.
En dan speelt zich een drama af.

Ik ben niet thuis in de Amsterdamse wereld, en ook niet in de lesbische, en het verbaasde me dan ook zeer hoe 'men' meteen oordeelt en afkeurt als twee vrouwen samen optrekken. Nergens vertelt Mulisch dat ze erg lijfelijk met elkaar zijn als ze op stap zijn, boodschappen doen of wat ook. Maar wel concludeert iedereen meteen dat ze lesbisch zijn. Ook die twee mannen die hen proberen te versieren, twee mannen versieren twee vrouwen, heel normaal allemaal, maar als de vrouwen zich terugtrekken zijn ze meteen lesbisch? Meent Mulisch dit nu allemaal echt, of ligt het aan mij dat ik dit ongeloofwaardig vind?

Ik vind het een prettig geschreven boek, heb het met plezier gelezen, maar met de thema's die er in behandeld worden kan ik slechts met dit boek in de hand niets. Het zijn algemene thema's, dus er valt altijd over te praten, en dan is dit boek niet meer dan een aanleiding.


ISBN 9789046812020 | Paperback | 384 pagina's | Nieuw Amsterdam | januari 2012

© Marjo, oktober 2008


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

De pupil De pupil


Hoewel Harry Mulisch niet mijn favoriete schrijver is vond ik dit wel een leuk boekje.

Een jonge man (18 jaar) lift vlak na de beëindiging van WOII vanuit Nederland naar Rome. Hij is de kou en de armoede zat. Hij is vastbesloten schrijver te worden.

In Rome werkt hij als pompbediende totdat er een Rolls-Royce panthom stopt om benzine te tanken. Hij hoort de chauffeur Vlaams praten tegen de vrouw in de auto en heft een filosofische lofrede aan op het wezen van de pompbediende. De vrouw, Mme Sasserath, verbaasd dat een pompbediende zo taalgevoelig is raakt geïnteresseerd in de jonge man en neemt hem mee naar Capri. Daar wordt hij haar pupil.

Ze steekt hem in nieuwe kleren en al wat hij hoeft te doen is converseren met haar en soms voorlezen. Mme Sasserath is enorm rijk dankzij haar man die de veiligheidsspeld uitvond. Zij betrekt haar pupil echter nooit bij zakelijke besprekingen.

Ondertussen probeert de pupil een boek te schrijven wat hem steeds niet lukt. Zijn verhalen zijn te breedsprakerig, te lang. Toch weet hij dat het hem eens zal lukken.
Mme Sasserath is erg oud en de pupil ziet haar achteruit gaan, dokters komen af en aan maar in een soort flits ziet de pupil wat haar mankeert. Ze knapt op zijn aanwijzingen zienderogen op en belooft hem een bijzonder geschenk. Hoe bijzonder haar geschenk is kan niemand vermoeden....

Mijn mening:
Een leuk, apart verhaal.
In het boek is in de pupil duidelijk Mulisch zelf te herkennen en dat hij intelligent, beschaaft, een goede smaak heeft en een goed uiterlijk zullen we natuurlijk weten ook. Maar deze keer is het niet zo irritant aanwezig als in andere verhalen van Mulisch. Het einde is écht verrassend!
Kortom, lekker leesvoer.


ISBN 9023460987 | Hardcover | 136 pagina's | De Bezige Bij | 1987

© Dettie, oktober 2004


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

Siegfried Siegfried


Ach wanneer leert Mulisch die zelfverheerlijking nu eens af. Het enige echt goede in dit verhaal is het gedeelte dat eindelijk eens niet over hem gaat.

De hoofdpersoon in het boek is een gevierde schrijver (Mulisch dus) die wordt uitgenodigd voor een aantal lezingen en t.v. opnames in Wenen vanweg zijn nieuwe, zeer goed ontvangen, dikke boek "De Uitvinding van de liefde". (=De ontdekking van de hemel) Tijdens een t.v. interview vertelt hij dat hij bezig is met een boek over Hitler. Volgens hem is Hitler een enigma gebleven. Door alle studies over Hitler is hij er alleen maar onbegrijpelijker door geworden. De schrijver wil geen historische roman (dat is een braaf genre) schrijven maar een inzage in de gedachtegang van Hitler.
Op de vraag of dat al niet vele malen gedaan is antwoordt de schrijver: 'Zonder twijfel, maar nog niet door mij.' (Als iemand dat bevredigend had verklaard dan had de schrijver dat geweten).

We volgen nog enkele lezingen en interviews (met veel filosofische gedachtengangen van de heer Mulisch zelf) die hem licht vervelen want alle vragen zijn al eens aan hem gesteld. En al dat gedoe na afloop hoeft van hem ook niet maar... na afloop van een lezing komt er een oud echtpaar naar hem toe die hem een verhaal over Hitler willen toevertrouwen. Zij weten iets over het werkelijke leven van Hitler. De schrijver moet 'helaas' nog voldoen aan allerlei verplichting maar belooft de volgende dag naar hen toe te komen.

De oude mensen blijken voor Hitler gewerkt te hebben in zijn huishouding en vertellen een verhaal dat alle fantasie overtreft. Het is een zeer ontroerend en schokkend verhaal. De oude mensen zijn opgelucht dat zij hun verhaal hebben kunnen vertellen en laten het aan de schrijver over wat hij met hun verhaal doet.
Eenmaal terug van zijn bezoek komt de schrijver tot een verpletterende conclusie. Na de dood van God stond het Niets voor de deur en Hitler was zijn eniggeboren zoon. De absolute Antichrist. Hitler is de vertegenwoordiging van Het Niets wat door Nietzsche beschreven werd. Volgens de schrijver heeft Nietzsche in zijn werk niet alleen Hitlers latere gedachtegoed aangekondigd, hij heeft ook tot in details zijn einde voorzien. Nietzsche WIST wat er ging gebeuren...

Verder constateert hij dat tijdens de verwekking van Hitler het verval van Nietzsche inzette. Het brein waarin al de gedachten over Het Niets waren opgekomen werd in die negen maanden verwoest. De nacht die in Nietzsches geest viel was de duisternis van de baarmoeder waarin Hitlers lichaam gestalte aannam. Ze zijn beiden even oud geworden. Nietzsches waanzin duurde even lang als Hitlers heerschappij. De schrijver komt tot de conclusie dat wat hij nu beweert de waarheid moet zijn!
Helaas zal hij dit niet meer wereldkundig kunnen maken want na deze ontdekking sterft hij met dezelfde woorden als Hitler ooit eens uitgesproken had na een nachtmerrie: "hij.. hij... hij is hier..."

Op zich is dit een enorm schokkende gedachtegang van Mulisch maar het wordt weer op zo'n manier verteld alsof het voor een bepaald selectief groepje geschreven is. Met ingewikkelde woorden en zinsconstructies en dit maakt dat het boek je toch op een of andere manier afstoot. Alles draait om Mulisch en zijn gedachtegoed. En de wereld zal weten dat hij een gevierd schrijver is en op de hoogte is van klassieke werken en de werken van de grote filosofen enz. enz. Schrijven kan hij zeker, daar niet van, maar die zelfverheerlijking, als hij die nu toch eens weg zou kunnen laten.


ISBN 9023410866 | Paperback | 213 pagina's | De Bezige Bij | 2003

© Dettie, januari 2005


Lees de reacties op het forum en/of reageer:

 

De aanslag


Het verhaal is bijna bij iedere lezer bekend, is het niet van het boek, dan van de film, of de toneelbewerking. Het is januari 1945. Voor het huis van de buren van de familie Steenwijk wordt een NSB’er doodgeschoten door mensen uit het verzet. Als Peter Steenwijk naar buiten kijkt,  ziet hij hoe de man door die buren bij hen voor de deur wordt gelegd. Fel springt Peter op en rent naar buiten. Hij keert niet terug in huize Steenwijk, waar intussen Anton en zijn ouders als verstijfd zitten te wachten op verdere gebeurtenissen. Die laten niet lang op zich wachten, de Duitsers nemen hen mee, en Anton is er getuige van hoe hun huis met alles erin in de brand wordt gezet. Hij belandt in de cel in Heemstede, niet wetend waar zijn ouders en broer zijn. In zijn cel zit een jonge vrouw, van wie hij de naam niet zal kennen, noch waarom zij er zit. Maar die ontmoeting maakt een onuitwisbare indruk op de twaalfjarige jongen. Het zal hem achtervolgen in zijn leven, meer dan de dood van zijn ouders en broer dat doet.

In zijn studententijd bezoekt Anton de straat waar hij ooit woonde voor het eerst sinds die vreselijke gebeurtenis, en hoort dat er een monument staat. Met de namen van zijn ouders en Peter. Anton denkt nooit meer op die plek te komen, hij heeft het gehad met het verleden. Maar tien jaar later wordt hij er weer mee geconfronteerd, als hij tijdens de rellen in Amsterdam de zoon van de vermoorde NSB’er ontmoet. En weer aan aantal jaren later ontmoet hij een verzetsstrijder, en tijdens hun gesprek hoort hij wie het meisje was met wie hij in de cel zat.

De laatste episode uit het verhaal speelt in 1981. Anton is inmiddels gescheiden en hertrouwd. Als hij betrokken raakt bij de demonstratie tegen kernwapens ontmoet hij zijn vroegere buurmeisje. Het meisje dat samen met haar vader het lijk van de NSB’er verplaatste. En pas nu hoort hij het hele verhaal en valt alles op zijn plaats.

Het thema van dit boek is voornamelijk ‘schuld’.
Wie heeft er schuld aan de dood van Antons familie? De Duitsers, die de daad verricht hebben? De verzetsmensen, die de oorzaak waren? De dode zelf, die een foute vaderlander was? De buren dan, die het lijk versleepten? Dezelfde schuldvraag kun je stellen bij de zaken die verderop in het boek aan de orde komen: de inval van de Russen in Hongarije, het maken en gebruiken van kernwapens.
Het zijn vragen waar niemand een antwoord op heeft. Het hangt van je eigen kijk op de wereld af tot welke conclusie je komt. En die zal nooit of zwart of wit zijn. Het is een boek dat door de jaren heen steeds actueel gebleven is. Het blijft een boek dat je steeds kunt herlezen, omdat het een vraag is die je nooit kunt beantwoorden, bij welke kwestie je hem ook stelt.
Het staat hoog op de literatuurlijsten van Havo en VWO, waaruit je maar weer kan opmaken dat Mulisch echt de grote schrijver was die hij dacht te zijn. Die hij zeker wist te zijn.


ISBN 9789023466345 | Paperback | 246 pagina's | De Bezige Bij | november 2010
 

© Marjo, 15 mei 2011


Lees de reacties op het forum en/of reageer: