Guus Bauer
Het geheim van Treurwegen
Als de Grote Oorlog uitbreekt, vluchten vele Vlamingen naar het Noorden en Nederland, dat kost wat kost neutraal wil lijken, steunt Duitsland als die een grens van prikkeldraad gaat bouwen. Met behulp van vooral Vlaamse dwangarbeiders werd de dodendraad gerealiseerd. Drieduizend (3000!) volt stond er op! Het heeft vele mensenlevens gekost. Wat wisten mensen in die tijd immers van elektriciteit!
Het verhaal begint in een dorp nabij de Vlaams-Nederlandse grens. Was je als man niet in het leger ingelijfd, dan werd je gedwongen te werken voor de bezetter. De zestienjarige Willem Treurwegen ontsnapt hieraan vanwege de administratieve verwarring: Willem is de derde Willem Treurwegen die geboren wordt in het gezin, zijn broertjes zijn overleden. Zijn vader was wel een van de arbeiders.
‘Waar is hij naar toe gebracht?’ vraagt m’n zus.
‘Hij is mee met de hekkenbouwers. Ik heb een stuk of vijfentwintig platte karren geteld, kruiwagens, een soldaat of dertig en heel veel mannen met bijlen, zeisen, hamers, houwelen en schoppen.
‘Hoe lang zal dat duren?’
‘Ik weet niet tot waar ze dat hekwerk willen bouwen,’ zeg ik. ‘Va had het over de hele grens met het noorden. Van het oosten tot aan de zee.’
Mijn zus zet grote ogen op. ‘Dat is bijna tweehonderd kilometer. Dan kan het nog wel een tijdje duren.’
Willem de ik-verteller, weet uit handen van de Duitsers te blijven. Hij wil zijn vriend Hans achterna, die eerder over de draad gegaan is. Voor hij vertrekt ontmoet hij zijn oom Alfons, die hem een geheimzinnig pakje en een brief geeft. Wat er in de brief staat, die hij aan zijn moeder heeft gegeven, weet hij niet, maar zowel het pakje als de brief zullen een grote rol spelen verderop in het verhaal.
In deel twee blijkt hij in handen van de Hollanders gevallen te zijn: zijn ondervragers in het krijgsgevangenkamp denken dat hij een spion is voor de Duitsers. Willem begrijpt niet hoe ze er bij komen, maar gaat met gemak mee in hun ideeën over hem. Met een aantal anderen weet hij te ontsnappen, naar Engeland, zich nog steeds uitgevend voor een Belgische officier, en ook in Engeland verdenken ze hem van spionage en wacht hem een cel.
‘Ook bij dit verhoor draait hij mijn tekeningen om en om zonder er ook maar een enkel blik op te werpen. Ik heb alle achterkanten ook gebruikt. Wil hij mijn reactie peilen? Welke vind ik eigenlijk zelf de geslaagdste? Met een ruk staat hij op, steunt zijn gebalde vuisten op de tafel, buigt zich naar voren en zegt: ‘Wie long arbaaiten sea shown for tuh kaiser?’
Als men geen bewijs kan vinden, wordt hij opgeleid om boven Vlaanderen gedropt te worden. Samen met Hans overigens, die hem teruggevonden heeft.In totaal zijn er vijf delen, met steeds een andere setting. De avonturen van Willem en Hans zijn bijna ongeloofwaardig, ware het niet dat het oorlog is: een vreemde, verwarrende oorlog, waarin iemand als Willem, die zijn jasje naar de wind laat hangen, het makkelijk weet te redden. Zolang hij maar niet tegen een granaat, vlammenwerper, of tank aanloopt of in een gifgasaanval terecht komt. Hij weet zelfs promotie te maken! Enkele toevallige voorvallen, en de rol van oom Alfons, vormen aan het eind van het verhaal, als het 1945 is, een haast ongelooflijke plot. Maar het kan. Natuurlijk kan het…
Het is een fantastisch verhaal, met veel humor, wrange humor, maar ook gewoon leuke dingen die het altijd weer gruwelijke verhaal van de Grote Oorlog draaglijk maakt. Overigens gaat Bauer niet diep in op de oorlog zelf, alles wordt verwerkt in het verslag van Willems avonturen.
De achtergrond is waar, het avontuur van Willem acceptabel, het verhaal een feest om te lezen!
ISBN 9789056724658 | Hardcover | 280 pagina's | Uitgeverij Signatuur | januari 2013
© Marjo, 04 april 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
