De nieuwe wereld
Frank McCourt

In mijn laatste jaar secundair moesten we voor Engels uit een hele lijst een boek kiezen dat we zouden lezen en bespreken. Niet goed wetende wat te nemen, ik was niet zo thuis in die taal die als vanzelfsprekend uit de mond van zo veel jongeren lijkt te rollen, heb ik er maar op goed geluk “Angela’s Ashes” van Frank McCourt gepikt. Ik heb er even op gezwoegd, want het boek was afwisselend in normaal Engels en in een sappig dialect geschreven, maar eenmaal ik daar gewoon aan raakte, had het boek me helemaal in de ban. Ik heb een heel goed punt voor mijn bespreking gekregen, en het is dan ook geen wonder dat ik bij mijn laatste bezoek aan de bib het vervolg mee naar huis heb genomen – in het Nederlands weliswaar, mijn Engels is wat roestig geworden.

“De nieuwe wereld” is niet zo meeslepend als “De as van mijn moeder”, maar dat mag de pret niet drukken. De stijl is nog steeds ontzettend direct, de lezer zit als het ware mee in het hoofd van de verteller, en het is een autobiografie zonder franjes. Geen melodramatische toestanden, tenzij ze worden beschreven met de nodige zelfspot, het onmisbare ingrediënt om dergelijke scènes verteerbaar te maken.

Frank, auteur, verteller en hoofdpersonage, vertrekt uit het armoedige, katholieke Limerick in Ierland naar Amerika om het daar te gaan maken. Katholiek is een adjectief dat ertoe doet, in het eerste boek al heel erg, maar ook hier blijft het steeds pertinent aanwezig. Frank gaat er van uit dat hij zo’n vreselijke zondaar is dat hij niet meer bij een gewone priester durft te biechten omdat hij bang is naar een bisschop of misschien zelfs naar het Vaticaan gestuurd te worden. En dat allemaal omdat hij een paar keer aan de meisjes denkt, in het leger naar de hoeren ging (waar hij uiteraard een ontzettend schuldgevoel over had) en nog van dat fraais.
Hij vindt de moed om te gaan studeren, ook al heeft hij geen middelbare schooldiploma: zijn passie voor lezen en zijn leergierigheid zorgen ervoor dat hij toch een kans krijgt om deeltijds aan de universiteit te beginnen. Hij is gemiddeld, maar slaat er zich toch doorheen en belandt uiteindelijk in het onderwijs.
Intussen heeft hij het meisje van zijn dromen leren kennen, op en top Amerikaans, lid van de episcopale kerk (waar hij niets van moet weten) en die een footballspeler laat vallen omdat ze hem leuker vindt. Hij doolt tussen een burgerlijk leventje waarin het toch krabben is om rond te komen met wat hij als leraar betaald wordt, en het leven in cafés met het dwalen langs kades en het filosoferen met vrienden.

Het boek is vlot geschreven, maar naar mijn mening mocht er best wat in geschrapt worden. Een aantal scènes herhalen zich net iets te vaak in verschillende variaties, zonder een meerwaarde aan het verhaal te geven. Daardoor geeft het begin een wat overbewerkte, maar toch veelbelovende indruk, terwijl er naar het einde toe wat vlugger “geschetst” wordt. Een onevenwicht dat wellicht voortkomt uit de overweldigende indrukken die een arme Ier opdoet als hij voet zet in het Amerika waar alles mogelijk lijkt (maar alles nog steeds moeilijk blijkt te zijn). Toch denk ik dat de auteur wat meer had moeten uitbalanceren zodat de laatste herinneringen in het verhaal minder vluchtig zouden lijken.

ISBN 9046140075 | Pocket | 398 pagina's | Uitgeverij Bert Bakker | 1999

© Elvira, januari 2006

Lees de reacties op het forum en/of reageer: