Fredrik Backman
Categorie: Recensies Volwassenen
En elke ochtend wordt de weg naar huis steeds langer
Uiterlijk is hij nog steeds dezelfde, een oude man die zielsveel van zijn zoon Ted en nog veel meer van zijn kleinzoon Noah houdt. Vanbinnen heerst echter chaos. Herinneringen buitelen over elkaar heen. Soms komt ineens iets moois van vroeger naar boven, een andere keer verdwijnt iets voorgoed uit zijn geheugen. Het is beangstigend. Hij wil niets vergeten, vooral niet de liefde die hij voor zijn kleinzoon voelt.
Hoe moet hij de kleine Noah vertellen dat hij meer dan van wie dan ook ter wereld van hem houdt maar hem toch zal gaan vergeten? Hoe leg je uit dat het onvermijdelijk is, ook al zal hij uit alle macht verzet bieden? Zijn kleinzoon is het mooiste dat hem ooit is overkomen. Als opa is hij een beter mens dan als vader. Toen zijn zoon Ted opgroeide, was hij er lang niet altijd voor hem. Zijn werk nam al zijn aandacht in beslag. Nu zijn kind groot is, beseft hij dat hij fouten heeft gemaakt. Fouten die hij goed probeert te maken door zijn kleinzoon met liefde te overspoelen. Liefde die ook voor zijn zoon is bestemd.
Soms voelt hij zich verrassend helder en speelt hij wiskundespelletjes met Noah. Andere keren zwerft hij in het verleden rond en ontmoet hij zijn overleden vrouw opnieuw. Zijn geest speelt spelletjes met hem. Hè, is zijn zoon al een volwassen man? Zit hij niet meer op school? Ted is Noah en Noah is Ted. Of toch niet? Het is verwarrend allemaal.
“Waarom knijp je zo hard in mijn hand, opa?” fluistert de jongen weer. “Omdat dit allemaal verdwijnt, Noahnoah. En ik wil jou het langst van alles houden.” De jongen knikt. Hij knijpt ook wat harder in opa’s hand.
Schrijver Fredrik Backman was aanvankelijk helemaal niet van plan dit verhaal over alzheimer met iemand te delen. Voorafgaand aan dit ontroerende korte verhaal vertrouwt hij de lezer toe dat hij zijn gedachten vaak op papier zet omdat het hem helpt dingen op een rijtje te krijgen. Zijn gedachten werden een verhaal, een verhaal over hoe je iemand al tijdens zijn of haar leven kunt missen. Een verhaal over een traag en intens vaarwel.
“Dit is een verhaal over herinneringen en over loslaten. Het is een liefdesbrief en een langzaam afscheid tussen een man en zijn kleinzoon, en tussen en vader en zijn zoon.”
Als geen ander begrijpt Fredrik Backman hoe eenvoudig en ingewikkeld tegelijk een mens in elkaar zit. Met zijn personages weet hij portretten te scheppen die deel van mijn leven gaan uitmaken. Zelfs in dit korte verhaal weet hij de genoegens van klein en groot geluk prachtig weer te geven, waarbij hij ook verdriet gul de ruimte geeft. Een lach en een traan gaan immers vaak hand in hand. Fredrik Backman is gewoonweg een fantastische schrijver en met dit korte verhaal heeft hij wederom iets heel moois gecreëerd.
ISBN 9789021406916 | e-book | 38 pagina's | Uitgeverij Q | augustus 2017
Vertaald door Edith Sybesma
© Annemarie, 20 augustus 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Britt-Marie was hier
Dat het meisje van het arbeidsbureau niet meteen een baan voor haar heeft, begrijpt Britt-Marie niet. Ze vermoedt dat het arbeidsbureau allesbehalve capabel te werk gaat maar vreemd genoeg vallen haar goedbedoelde adviezen niet in de smaak. Dat heeft Britt-Marie wel vaker. Volgens haar echtgenoot Kent, beschikt ze niet over sociale vaardigheden. Kent vond het dan ook beter dat Britt-Marie maar gewoon thuisbleef. De afgelopen veertig jaar heeft Britt-Marie hun appartement smetteloos schoon gehouden, de kinderen van Kent grootgebracht en haar buren van handige tips voorzien. Nog altijd vindt ze het jammer dat de andere flatbewoners haar waardevolle raadgevingen niet op waarde wisten te schatten. Ook Kent lijkt haar al jarenlang niet meer te horen.
Eigenlijk wist Britt-Marie wel dat Kent er een ander op nahield maar pas toen hij na een hartaanval in het ziekenhuis belandde, kon ze niet langer om zijn buitenechtelijke affaire heen. De huid op de plek waar eens haar trouwring prijkte, steekt nu helder wit bij de rest van haar hand af. Britt-Marie zou het liefst haar oude leven weer oppakken maar dat is voorgoed voorbij. Vol vuur bestookt ze de – inmiddels wanhopige – medewerker van het arbeidsbureau met telefoontjes en onverwachte bezoekjes. De baan die ze uiteindelijk aangeboden krijgt is verre van ideaal maar Britt-Marie hapt gretig toe.
Drie weken lang zal Britt-Marie als beheerder van een jongerencentrum in het gehuchtje Borg werkzaam zijn. Het jongerencentrum staat op het punt gesloten te worden. Veel andere bedrijven in Borg zijn al opgeheven. De crisis heeft er in alle hevigheid toegeslagen. Het jongerencentrum ligt tegenover een pizzeria dat ook als postkantoor en supermarkt fungeert. Borg beeldt zeer overtuigend uit hoe troosteloosheid eruitziet. Britt-Marie heeft al veertig jaar niet meer gewerkt en weet niet goed wat ze moet doen. Vreemd genoeg reageert het meisje van het arbeidsbureau steeds ongeduldiger op haar telefoontjes. Ze zei toch dat Britt-Marie mocht bellen als ze vragen had? Britt-Marie doet uiteindelijk maar wat ze altijd doet: ze poetst en ze boent.
De bewoners van Borg moeten wennen aan Britt-Marie en vice versa. Mensen proberen een praatje met haar aan te knopen en verbazen zich over haar ongewone reacties en vreemde adviezen. Ook duiken er kinderen op. Ze voetballen op de parkeerplaats tussen het jongerencentrum en de pizzeria/supermarkt/postkantoor. Het zijn veelal smoezelige kinderen en Britt-Marie weet zich geen raad met hun toenaderingspogingen. Dan komt de aap uit de mouw. De dorpskinderen willen niets liever dan deelnemen aan een heus toernooi en daarvoor is een coach nodig. Aangezien Borg vrijwel uitgestorven is, is er nog maar één iemand die de kinderen kan helpen…
De boeken van Fredrik Backman stralen warmte uit. Deze auteur weet als geen ander unieke personages te scheppen. Ook Britt-Marie is iemand om nooit meer te vergeten. Ze komt over als een contactgestoorde zeurpiet met smetvrees en dat is ze ook. Toch is dat niet het complete plaatje. Britt-Marie is een vrouw die altijd in de schaduw van anderen heeft geleefd. Haar ouders lieten haar altijd merken dat haar overleden zus hun favoriet was en tijdens haar huwelijk met Kent werd ze stelselmatig afgekraakt. Britt-Marie is een schim die nauwelijks in de maatschappij functioneert. Ze heeft nooit geleerd hoe dat moet. In Britt-Marie was hier komt haar ware ik langzaam tevoorschijn. Ze wordt eindelijk gezien.
Fredrik Backman brak door met het boek Een man die Ove heet. Het behoort nog altijd tot mijn favorieten. Daarna volgde het hartverwarmende boek Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt waarin Britt-Marie een geslaagde bijrol voor haar rekening neemt. Met Britt-Marie was hier is Fredrik Backman er opnieuw in geslaagd me te betoveren. Een man die Ove heet moet plaatsmaken voor een nieuwe favoriet.
ISBN 9789021400679 | Paperback | 345 pagina's | Uitgeverij Q | oktober 2015
Vertaald door Edith Sybesma
© Annemarie, 19 oktober 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt
Elsa is dan misschien een beetje apart, haar oma is nog veel vreemder. De krasse oude dame is een bekende op het politiebureau. Ze is geen gevaarlijke crimineel maar wel een meester in het aan de laars lappen van de wet. Eens was oma een ware wereldreiziger en werkte ze wereldwijd als chirurg. Tegenwoordig brengt ze vrijwel al haar tijd met Elsa en het uithalen van kattenkwaad door. Oma ziet de blauwe plekken wel degelijk en trapt niet in Elsa’s smoesjes. Oma en Elsa zijn vrienden, beste vrienden. Andere vrienden heeft Elsa niet.
Oma is dol op zelfverzonnen sprookjes. Elsa is opgegroeid met verhalen over de sprookjeswereld Bijna-Wakkerland. Inmiddels kent Elsa alle verhalen uit haar hoofd maar oma stopt niet met vertellen. Door de verhalen over Bijna-Wakkerland kan Elsa de realiteit ontvluchten. Op school wordt ze gepest maar in Bijna-Wakkerland is Elsa een superheld en neemt ze het zonder aarzelen op tegen reusachtige monsters. Ook oma vecht met een monster. Een monster dat kanker heet. Oma is sterk maar het monster is sterker. Oma verliest het gevecht en Elsa verliest haar rots in de branding.
Omdat Elsa een bijzondere zevenjarige is, vertrouwt oma haar een ongewone opdracht toe. Tijdens haar leven heeft oma een aantal mensen gekwetst en nu – na haar dood – is het tijd om spijt te betuigen. Elsa fungeert als postbode. Natuurlijk had oma haar simpelweg een stapeltje geadresseerde brieven kunnen nalaten maar zo zat oma niet in elkaar. Oma heeft de brieven verstopt. Elsa moet brief voor brief opsporen. Ook het bezorgen van de brieven is niet eenvoudig want de brieven zijn bestemd voor opmerkelijke mensen.
Elsa is nog maar zeven – bijna acht – maar ze is bijzonder slim. Ze beseft al snel dat de mensen aan wie ze de brieven moet bezorgen, overeenkomsten vertonen met personages uit Bijna-Wakkerland. De spookjes van oma waren geen lukraak verzonnen verhaaltjes, het waren verhalen over mensen van vlees en bloed. In de sprookjes van oma kwamen echter niet alleen helden voor. Een sprookje is nu eenmaal geen echt sprookje zonder een gevaarlijke draak…
Een jaar geleden las ik Een man die Ove heet, het debuut van de Zweedse blogger en columnist Fredrik Backman. Ik was op slag verkocht. Mopperkont Ove stal mijn hart. Ook dit tweede boek van Backman kenmerkt zich door een hartverwarmend verhaal. De hoofdonderwerpen zijn ook nu eenzaamheid en menslievendheid. Zowel Elsa als de briefontvangers zijn eenzaam en een tikje eigenaardig. Backman rekent genadeloos af met vooroordelen door de oorzaak van het vreemde gedrag van de briefontvangers te onthullen. Eigenaardige figuren transformeren in doodnormale mensen, simpelweg omdat de lezer naar het innerlijke van de mens leert te kijken. Prachtig gedaan!
Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt is geen boek voor serieuze mensen. Serieuze mensen zouden zich ergeren aan de vrijheid die de zevenjarige Elsa geniet. Dit heerlijke boek is enkel en alleen voor mensen die begrijpen dat werkelijkheid en fantasie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Die tijdens het lezen de werkelijkheid los durven te laten en begrijpen dat de auteur het verhaal met een vette knipoog vertelt. Dit boek biedt een doldwaas, ontroerend en lief verhaal met de onderliggende boodschap dat de eerste indruk niet altijd de juiste is. In het flatgebouw waar Elsa woont wordt bijvoorbeeld de nachtrust van de bewoners vaak verstoord door een schreeuwende alcoholist. Wanneer Elsa achter de oorzaak van het drankprobleem komt is het zelfs voor een kind niet moeilijk te begrijpen waarom deze persoon het zo vaak op een schreeuwen zet.
Oma heeft me gestuurd om te zeggen dat het haar spijt is meer dan een grappig verhaal: auteur Fredrik Backman doet je een prachtige levensles cadeau. Een fantastische feel-good roman!
ISBN 9789021455792 | Paperback | 420 pagina's | Uitgeverij Q | september 2014
Vertaald door Edith Sybesma
© Annemarie, 02 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Een man die Ove heet
Helaas voor Ove, blijkt dit niet zo eenvoudig te zijn. De mensen in zijn omgeving blijken hem harder nodig hebben. Het zijn namelijk allemaal onhandige klunzen, die niets goed kunnen doen. Kortom, net nu hij geen verplichtingen voor z'n werk heeft, blijkt de plicht nog steeds te roepen.
Het verhaal begint in een computerwinkel, waar Ove het personeel tot wanhoop drijft. Wat hij daar nu eigenlijk doet is niet duidelijk. Hij wil een computer kopen, maar de reden hiervan wordt pas veel later in het verhaal duidelijk. Na dit eerste hoofdstuk springen we namelijk 3 weken terug in de tijd.
Ove doet z'n ronde door de buurt. Dat is hij zo gewend, want alles moet natuurlijk wel goed lopen en zonder Ove doet iedereen maar wat. De mensen kunnen tegenwoordig niets meer, geen fatsoenlijke koffie zetten, niet schrijven en zo nog het een en ander. Ove rijdt al z'n hele leven in een Saab, die iedere 3 jaar vervangen wordt. Een ander merk komt er bij hem niet in en dat iemand ooit zou kunnen besluiten om een auto van een ander merk te kopen, wil er bij hem niet in. Dat is een onbegrijpelijke vorm van verraad. Dat z'n buurman Rune in een Volvo rijdt, is tot daar aan toe, maar dat deze op een gegeven moment een BMW koopt, is een grof schandaal.
Ove is een eerlijk mens, die gewoon doet wat gedaan moet worden. Als er brand is in een huis en er is nog iemand binnen, dan moet die persoon er uit gehaald worden. Dat is geen heldendaad, zo hoort het gewoon. En als er iemand van het perron valt, dan moet die persoon ook geholpen worden. Het idee dat hij daardoor een held zou zijn, komt geen moment in hem op. Een gevonden portemonnee zelf houden? Geen haar op z'n hoofd die er aan denkt. Maar degene aangeven die besluit de tas, waar de portemonnee uit is gevallen, te houden, nee dat zal hij ook niet doen. Ove is trouw aan z'n principes.
Ove heeft een groot hart en staat altijd voor z'n medemensen klaar. Dat is ook te zien in de hoofdstukken die over het verleden gaan en waarin we zien hoe z'n jeugd een beetje was en hoe hij z'n vrouw Sonja leert kennen. Sonja, die na een tragisch ongeluk in een rolstoel beland. Wat volgt is een strijd tegen de instanties, waar we eigenlijk niets van mee krijgen. Sonja moet naar een verzorgingshuis, maar daarvan kan natuurlijk geen sprake zijn. Ove past het huis wel aan en draagt Sonja iedere avond naar boven. Sonja kan niet werken, althans volgens de instanties, maar Sonja werkt als docente op een school voor moeilijke leerlingen en Ove brengt haar daar en zorgt er natuurlijk ook voor dat ze binnen komt. Van de wereld van Sonja begrijpt Ove maar weinig. Sonja houdt van boeken, Ove heeft genoeg aan de realiteit van alle dag. Sonja houdt van mensen, Ove houdt van een goed gebouwd huis en een goede auto, die hij zelf kan repareren. Maar hoe het ook zij, ze houden van elkaar en nu Sonja er niet meer is, voelt Ove zich verloren.
Ove plant z'n reis naar de onderwereld, waar Sonja verblijft, heel zorgvuldig. Niets mag aan het toeval worden overgelaten. Er mag geen rommel van komen, alles moet zorgvuldig geregeld worden. De telefoon wordt opgezegd, er mogen geen lampen branden en er is een brief waarin precies staat wat er verder moet gebeuren. Helaas worden de voorbereidingen van de reis wreed verstoord door een schrapend geluid van een aanhanger, die langs de muur van Ove's huis schraapt. Ove stormt naar buiten en roept dat auto's niet op het woonerf mogen rijden. Even later wordt er tegen de brievenbus van Ove gereden en op dat moment heeft hij er genoeg van. De man in de auto moet uitstappen en Ove zal hem wel eens even laten zien, hoe je achteruit rijdt met een aanhangwagen.
En zo komen Patrick en Parvaneh en hun 2 dochtertjes in z'n leven en gooien dat helemaal overhoop. Patrick is een kluns, die nog geen klemmend raam open kan maken en Parvaneh is geen idioot. Ze komt uit Iran en is dus een Pers.
En zo komen we in een verhaal over een man die z'n vrouw zo mist. Een mopperkont, waarvoor je steeds meer sympathie gaat voelen en die langzaam een plekje in je hart veroverd. Ove heeft een groot hart en hoewel hij weinig van z'n medemensen en de kat, die zich in z'n leven dringt, moet hebben, worden ze toch belangrijk voor hem, of hij wordt belangrijk voor hen. Iedereen gaat maar over z'n grenzen heen en Ove accepteert het. Weliswaar wil hij bij Sonja zijn, maar z'n omgeving heeft hem nog steeds hard nodig en zo wordt deze mopperige eenzaat toch een soort spil, waarom alles draait.
ISBN 9789021447193 | Paperback | 288 pagina's | Uitgeverij Q | augustus 2013
Vertaald door Edith Sybesma
© Renate, 12 oktober 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer:
Een man die Ove heet
De eerste zelfmoordpoging van Ove levert een boel gemopper op. Kunnen ze dan tegenwoordig geen fatsoenlijke touwen meer maken? Touwen die niet zomaar breken? Ove gromt en Ove bromt. Dan wordt hij afgeleid omdat zijn nieuwe buurvrouw Parvaneh op de stoep staat. Snapt dat mens dan niet dat hij daar geen enkele behoefte aan heeft? De hoogzwangere Parvaneh trekt zich echter niets van Ove’s gebulder aan en weet hem keer op keer voor een klusje te strikken. Ove staat steeds opnieuw versteld over zoveel onbeschaamdheid. Het erge is: steeds meer mensen lijken zijn hulp nodig te hebben. Toegegeven, ze vragen er niet altijd om maar Ove kan het geklungel van zijn medemens niet aanzien en grijpt regelmatig in. Kunnen de buurtbewoners dan niks zelf? Ove wil nog steeds dood maar hij zal een andere manier moeten verzinnen om zichzelf van kant te maken nu er geen deugdelijke touwen meer in omloop zijn.
Ove is een man van principes. Rechtvaardigheid en eerlijkheid staan bij hem hoog in het vaandel. Zo snapt hij niet dat zijn daden soms als heldendaden worden gezien. Als een huis in brand staat en er is nog iemand binnen dan moet die persoon gered worden, wat is daar nu bijzonder aan? En als iemand op het spoor valt dan haal je hem eraf voordat de trein komt. Simpel toch? Hij begrijpt niet waarom een journaliste een artikel over hem wil schrijven. Onzin.
Ove mist zijn vrouw Sonja enorm. Iedereen hield van haar en Ove nog het meest. Hij mist haar sprankelende lach. Hij mist alles aan haar. Vrienden heeft Ove niet. Vroeger was hij min of meer bevriend met zijn buurman Rune maar het eigenwijze tweetal kreeg ruzie. Ergens gaf het geruzie kleur aan hun leven want ze waren erg creatief in het ruziemaken maar nu is Rune ziek. Ove heeft geen vrouw, geen baan en geen vriend meer. Wat hij wel heeft is een opdringerige buurvrouw. En dan zadelt ze hem ook nog met een lelijke kat op! Wat moet hij met zo’n beest? De kinderen van Parvaneh zijn brutaal en haar vriend is een kluns. Toch ontstaat er een soort van vriendschap, al zou Ove dat nooit toegeven.
Een man die Ove heet is een geweldig boek. Geweldig, geweldig, geweldig! In Zweden was het een groot succes en ik weet zeker dat ook Nederland overstag zal gaan. Het verhaal ging aan de haal met mijn emoties. Ik lachte hardop, raakte geëmotioneerd om vervolgens weer in de lach te schieten. Het verhaal is hilarisch maar ook heel aangrijpend. Ik heb zelden zo gelachen als om dit verhaal maar ook zelden zo gehuild. Als een verhaal me heel erg raakt dan wil ik in het ergste geval een bescheiden traantje wegpinken maar toen ik dit verhaal uithad heb ik echt tranen met tuiten gehuild. Het is zo’n mooi, ontroerend en sympathiek verhaal en het had me zo in zijn greep dat het me even te veel werd. Het is moeilijk te geloven dat dit subliem geschreven boek een debuut is. Ove heeft mijn hart gestolen. Mis dit boek niet!
ISBN 9789021447193 | Paperback | 288 pagina's | Uitgeverij Q | augustus 2013
Vertaald door Edith Sybesma
© Annemarie, 27 augustus 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer: